Kamienica Pod Złotą Trójcą Świętą we Wrocławiu

---

Historia i architektura kamienicy

Kamienica Pod Złotą Trójcą Świętą ma bogatą historię, która zaczyna się w drugiej połowie XIV wieku i sięga końca XV wieku. W owym czasie zbudowano pierwszy budynek, który miał formę dwuskrzydłową. Skrzydło główne znajdowało się równolegle do pierzei Rynku, natomiast skrzydło boczne biegło wzdłuż ulicy Kuźniczej. Wymiary skrzydła frontowego wynosiły 14 metrów długości i 7,5 metra szerokości, choć obecnie szerokość frontu to około 10,7 metra.

Pierwsze wzmianki o tej kamienicy pochodzą z XV wieku. Odbyła się tu pierwsza przebudowa w 1562 roku, z kolejnymi zmianami następującymi w XVIII wieku, kiedy to budynek przeszedł w ręce Antoniego Salicegi w 1726 roku. Kamienica miała trzy kondygnacje, a jej fasadę zdobiły lizeny rozdzielające osie okienne. Na zakończeniach znajdował się dwuosiowy, dwukondygnacyjny szczyt w formie edykuły, wieńczony trójkątnym tympanonem otoczonym wolutowymi spływami.

W 1775 roku kamienica przeszła następną przebudowę, tym razem pod kierunkiem nowego właściciela, kupca Andreasa Forni. W wyniku tej modernizacji budynek zyskał dwie dodatkowe kondygnacje oraz nowoczesną fasadę, która była utrzymana w stylu późnego baroku. Elewacja boczna także została odnowiona, a w tympanonie umieszczono datę przebudowy. Dach budynku pokryto dachem mansardowym. Niestety, w 1872 roku kamienica została zburzona i ustąpiona miejsca nowemu budynkowi w stylu klasycystycznym, charakteryzującemu się pięciokondygnacyjną fasadą, zakończoną tralkową balustradą oraz płaskim dachem.

Do 1945 roku w budynku funkcjonował luksusowy sklep futrzarski.

Właściciele i postacie związane z kamienicą

Na przestrzeni wieków kamienica przeszła przez ręce różnych właścicieli. Od początku XV wieku do 1427 roku należała do rodziny Elias, zaczynając od złotnika Eliasa i przechodząc na jego żonę, Barbarę. W 1427 roku kamienica została sprzedana Hennyngowi Weypusch, mistrzowi złotnictwa, który nabył prawa obywatela Wrocławia 16 września tego samego roku. Weypusch pełnił rolę starszego przysięgłego cechu złotników w latach 1437, 1440, 1443, 1447, 1450 oraz 1454.

Rok 1436 przyniósł mu zakup domu przy ulicy Koziej na Nowym Mieście, a w kolejnych latach aktywnie handlował nieruchomościami. W szczególności w 1450 roku przez pół roku był właścicielem kamienicy pod adresem Rynek 40. Jego życie osobiste także miało znaczenie – miał dwie żony, z których pierwsza, Margarethe, pochodziła z rodziny złotników, a druga miała na imię Barbara. Weypusch zmarł w 1455 roku, pozostawiając nieletnie dzieci jako swoich spadkobierców.

W około 1472 roku posesję przejął jego syn, Kasper Wepusch, który kontynuował tradycje rodzinne związane ze złotnictwem. Jako starszy cechu był aktywny jeszcze w latach 1490, 1492 i 1494. Kamienicą zarządzał do swojej śmierci w 1495 roku, a majątek po nim odziedziczyła żona Barbara, a później ich dzieci, Adam i Ewa, po tym jak Barbara ponownie wyszła za mąż i sprzedała prawa majątkowe.

W 1726 roku kamienica trafiła w ręce Antoniego Salicegi, a w 1775 roku przeszła w posiadanie kupca Andreasa Forni.

Po II wojnie światowej

W wyniku działań wojennych, które miały miejsce w roku 1945, kamienica uległa poważnemu zniszczeniu. Po zakończeniu wojny, w 1955 roku, przystąpiono do jej odbudowy, której nadano nowy kształt zgodnie z projektem architekta Emila Kaliskiego. W ramach tych prac kamienica została obniżona do trzech kondygnacji oraz pokryta dachem mansardowym. Frontowa część budynku prezentuje się jako dwuosiowa, zwieńczona eleganckim trójkątnym frontonem, natomiast część od ulicy Kuźniczej ma osiem osi.

Kamienica od 1951 roku jest siedzibą apteki „Pod Podwójnym Złotym Orłem”, która prawdopodobnie jest jedną z najstarszych aptek we Wrocławiu. Apteka ta została przeniesiona na obecny adres z lokalu znajdującego się przy ulicy Kurzy Targ 4, gdzie funkcjonowała nieprzerwanie od drugiej połowy XIII lub początku XIV wieku i znana była jako Apteka Targu Wiankowego.

Jej pierwszym właścicielem był mistrz Mikołaj lub mistrz Piotr (zm. w 1349), a później apteka została przejęta przez Petera i Szymona, znanych jako „aptekarze naszego cesarza”. Zgodnie z informacjami podanymi przez niemieckiego historyka Herrmanna Brachmanna, nazwa „Pod Orłem” mogła wynikać z posiadania przez aptekę przywilejów cesarskich. Nazwa „Apteka pod Cesarskim Złotym Orłem” zarejestrowano w 1829 roku, a nad głównym wejściem umieszczono stosowne godło.

Niepewna pozostaje przyczyna, dla której w tytule kamienicy jakiś urzędnik umieścił słowo „podwójny”. Jak sugeruje Wojciech Chądzyński, może to być efektem błędnej rejestracji nazw.

---

Oceń: Kamienica Pod Złotą Trójcą Świętą we Wrocławiu

---