Dawny budynek administracyjno-biurowy Fundacji Fränckla to zabytkowa perełka położona przy ulicy Ofiar Oświęcimskich 19 we Wrocławiu.
Jest to jeden z najlepiej zachowanych przykładów neogotyckiej architektury w obszarze Starego Miasta, który przyciąga uwagę swoją elegancją i bogatym detalem.
Historia
W średniowieczu, na działce o numerze 19, znajdowała się gotycka kamienica, charakteryzująca się dwuskrzydłową i dwutraktową strukturą. W późniejszym czasie budynek ten przeszedł przebudowy w stylu renesansowym. W 1896 roku, na fundamentach i w ramach murów oraz piwnic tej kamienicy, wzniesiono nową budowlę. Jej celem była siedziba kuratorium oraz biur żydowskiej Fundacji Fränckla (Fränckelsche Stiftung), która prowadziła działalność charytatywną oraz pomocową. Fundacja została założona przez Jonasa Fränckela, żydowskiego kupca, filantropa i królewskiego radcę, a także przez jego brata Davia.
Projekt tej nowej konstrukcji stworzył renomowany niemiecki architekt Albert Grau, który jest również autorem projektu Pałacu Ballestremów. Historia tego budynku przybrała dramatyczny obrót w 1941 roku, kiedy to władze faszystowskie odebrały go dotychczasowym właścicielom, a następnie przekazały w ręce organizacji Jüdisches Kultus und Synagogen Gemeinde. W tej kamienicy znajdowała się także winiarnia, specjalizująca się w winach reńskich.
Opis architektoniczny budynku
Wrocławski budynek administracyjno-biurowy Fundacji Fränckla to neogotycka perełka architektury, zbudowana w całości z czerwonej cegły. Jego bryła opiera się na prostokątnym planie, a oficyny tworzą zamknięcie wokół wewnętrznego dziedzińca, co nadaje całości harmonijny układ przestrzenny.
Dom frontowy wyróżnia się trzema kondygnacjami, a także dwuipółtraktowym układem, co nadaje mu znaczną funkcjonalność. Elewacja frontowa jest zróżnicowana, składając się z ośmiu osi, które z kolei podzielono kolorowymi pasami klinkierowych cegieł oraz ceramicznymi ozdobami. Pozostały fragment elewacji został pokryty jasnym tynkiem, co podkreśla detale architektoniczne.
Na dachu budynku wznoszą się trzy schodkowe szczyty, na których umieszczono nazwiska budowniczych. W osi centralnej, na tle jego nazwiska, wyrzeźbiono również głowę architekta Graua, co stanowi nawiązanie do podobnego motywu znajdującego się na elewacji pałacu Ballestremów. Pomiędzy szczytami umiejscowiono balkon, który nadaje konstrukcji dodatkowego wyrazu estetycznego.
Po 1945 roku
Budynek, mimo niełatwych czasów, przetrwał wojenne zawirowania bez poważnych uszkodzeń w roku 1945. Po zakończeniu działań wojennych, zaczęto go wykorzystywać jako przestrzeń mieszkalną, a także do prowadzenia działalności gospodarczej.
W placówce tej mieściły się różnorodne sklepy, co spowodowało, że stała się ona istotnym punktem w lokalnej społeczności. Z kolei od końca lat 90. XX wieku, zaczęła funkcjonować jako siedziba I Oddziału Wrocławskiego Kredyt Banku SA.
W wyniku troski o ten historyczny obiekt, w roku 2000 podjęto decyzję o remoncie kamienicy, co przyczyniło się do jej rewitalizacji i przywrócenia blasku.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 21.05.2018 r.]
- GEZ 2019 ↓, 5531.
- Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 269.
- Harasimowicz 2006 ↓, s. 211.
- Harasimowicz 1997 ↓, s. 185.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Dom jednorodzinny przy ul. Zielonego Dębu 17 we Wrocławiu | Dom Igloo (Wrocław) | Dom Naukowca we Wrocławiu | Dom Oppenheimów we Wrocławiu | Dom Panien Trzebnickich we Wrocławiu | Dom wielorodzinny przy ul. Tramwajowej 2 we Wrocławiu | Dom z reliktami kościoła cmentarnego pw. św. Agnieszki we Wrocławiu | Kamienica Artzatów we Wrocławiu | Kamienica Pod Srebrnym Hełmem we Wrocławiu | Kamienica Pod Błękitnym Słońcem we Wrocławiu | Budynki mieszkalne przy ulicy Mikołaja Reja 4, 6, 8 we Wrocławiu | Budynek mieszkalny przy ulicy marszałka Józefa Piłsudskiego 92 we Wrocławiu | Budynek Loży Masońskiej przy Placu Muzealnym we Wrocławiu | Budynek archiwum medycznego przy ulicy Cieszyńskiego we Wrocławiu | Kamienice Jaś i Małgosia we Wrocławiu | Kamienica Rynek-Ratusz 18-19 we Wrocławiu | Kamienica Rynek-Ratusz 13 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy św. Antoniego 26 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Psie Budy 8 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Prusa 5 we WrocławiuOceń: Dawny budynek administracyjno-biurowy Fundacji Fränckla we Wrocławiu