Kamienica Rynek-Ratusz 18-19 we Wrocławiu

Kamienice i domy

Kamienica Rynek-Ratusz 18-19, znana powszechnie jako kamienica Pod Złotym Słońcem, jest jednym z kluczowych zabytków znajdujących się na wrocławskim Rynku. Należy do północnej pierzei tretu, nazywanej również stroną rymarzy, a także stroną złotników.

Większość kamienic w tej okolicy ma swoje korzenie sięgające XV–XVII wieku. Na początku były to jedynie parterowe drewniane kramy, które z czasem przekształciły się w piętrowe murowane pomieszczenia mieszkalne. Te ostatnie przylegały do dwukondygnacyjnej murowanej ściany tzw. smatruza.

W miarę upływu lat, budynki te przekształcono w wielopiętrowe kamienice. Po roku 1824, kiedy to smatruzy zostały zlikwidowane, właściciele kamienic przylegających do Rynku wykupili tereny za kwotę 21 000 talarów, co pozwoliło im na przedłużenie swoich budynków w kierunku południowym. Zabudowania, które zachowały się z tego okresu, wykazują cechy architektury późnoklasycystycznej.

Niestety, działania wojenne z czasów II wojny światowej przyczyniły się do częściowego zniszczenia północnej pierzei. Odbudowę tego fragmentu wrocławskiego Rynku zainicjowano w 1954 roku, a projekt opracował profesor Edmund Małachowicz w Pracowni Konserwacji Zabytków, przy współudziale znanych postaci takich jak prof. Stanisław Koziczuk, Jadwiga Hawrylak oraz Stefan Janusz Müller.

Historia kamienicy

Na terenie Wrocławia, pierwsze murowane budynki powstały na omawianych działkach już w czasach późnego renesansu. W tej chwili jedynie pozostałości piwnic, które obecnie są zasypane, świadczą o tym określeniu, wzniesiono je w stylu niderlandzkim.

W 1709 roku powstała kamienica w swojej obecnej formie, posiadająca szerokość wynoszącą 7,5 metra. Budynek został zaprojektowany jako pięciokondygnacyjny, z czterema osiami okiennymi. Po bokach budynku umieszczono boniowane pilastry, które w osi środkowej dzieliły dwie uprzednie kamienice, a dzielony pilaster miał formę podwójną.

Ponadto, nad gzymsem koronującym, kamienica została uwieńczona szczytem, który ma dwie kondygnacje oraz dwie osie. Szczyt ten charakteryzuje się trójkątnym tympanonem, który jest otoczony eleganckimi wolutami. W okolicach roku 1900 wprowadzono znaczące zmiany na parterze oraz pierwszym piętrze, gdzie zmodernizowano układ okien, przekształcając je w funkcjonalne witryny.

Po 1945

W wyniku działań wojennych, które miały miejsce w 1945 roku, kamienica doświadczyła poważnych uszkodzeń. Jednak w 1955 roku przeszła restaurację, która została zrealizowana na podstawie projektu Stanisława Koziczuka. Prace te miały na celu zachowanie oryginalnej formy budynku, jednak część XIX wiecznych detali na fasadzie została usunięta.

Na poziomie parteru znajdują się dwa wejścia; lewe prowadzi do pomieszczenia sklepu, zaś prawe prowadzi do sieni. Ta przestrzeń przeciąga się przez całą kamienicę, prowadząc w dalszej części do schodów, które znajdują się już w budynku nr 17 i obsługują trzy sąsiednie kamienice.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Eysymontt 2011 ↓, s. 327.
  3. Wiśniewski 2002 ↓, s. 114.
  4. Wiśniewski 2002 ↓, s. 109-110.
  5. Małachowicz 1985 ↓, s. 211.
  6. Brzezowski 2005 ↓, s. 278.
  7. Czerner 1976 ↓, s. 143.
  8. Czerner 1976 ↓, s. 28.
  9. Słownik języka polskiego PWN
  10. Odkopane piwnice. zdj. na fotopolska.eu

Oceń: Kamienica Rynek-Ratusz 18-19 we Wrocławiu

★★★★★
Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:5