Kamienica przy ulicy Podwale 73–74 we Wrocławiu

---

Historia posesji i kamienicy

Kamienica przy ulicy Podwale 73–74 we Wrocławiu ma interesującą i bogatą historię. Obecny budynek został wzniesiony na miejscu Ewangelickiego Seminarium Nauczycielskiego, a po 1847 roku był częścią Instytutu Wydziału Medycznego Uniwersytetu Wrocławskiego. W dawnych czasach znajdowały się w nim klinika położnicza oraz siedziba Kliniki Chirurgii i Instytutu Fizjologii.

Projekt nowej kamienicy został opracowany w 1899 roku. Różne źródła przypisują autorstwo projektu różnym architektom, w tym Agnieszce Zabłockiej-Kos, Jolancie Gromadzkiej, Ewie Jóźwik, a także Eduardowi Hentschelowi. Inne źródła wskazują na Josepha Wittckego jako współautora. Faktycznie obaj architekci przedstawili swoje plany, które zachowały się w Archiwum Budowlanym Miasta Wrocławia.

Joseph Wittcke był pierwszym, który złożył projekt w 1899 roku, jednak jego propozycje nie zostały zaakceptowane. Dopiero w 1900 roku reputowany mistrz murarski Eduard Hentschel zaprezentował swój projekt, na podstawie którego zrealizowano budynek. Warto zaznaczyć, że nie wszystkie założenia architekta zostały wdrożone w końcowo zrealizowanym obiekcie. Zleceniodawcą projektów był przedsiębiorca budowlany Ernst Nissen, znany także jako Niksen. Realizacja projektu miała miejsce w roku 1900.

Opis architektoniczny

Opis architektoniczny kamienicy przy ulicy Podwale 73–74 we Wrocławiu ukazuje bogaty i złożony projekt, który z pewnością przyciąga uwagę dzięki swojej przemyślanej strukturze. Budynek ten składa się z czterech kondygnacji i dwóch dwutraktowych domów: frontowego oraz tylnego. Ich konstrukcję wspiera dodatkowo trzy jednostraktowe skrzydła, które są usytuowane poprzecznie i tworzą tym samym dwa wewnętrzne dziedzińce.

Rzut architektoniczny całej nieruchomości ma kształt prostokąta, którego wymiary wynoszą około 43 na 44 metry. Co więcej, frontowa część budynku cechuje się symetryczną kompozycją i została zaprojektowana w neobarokowym stylu, co nadaje jej elegancki wygląd. Osiemdziesiąt procent dziesięcioosiowej fasady podzielonej zostało trzema ryzalitami, z których środkowy wyróżnia się wieloma detalami. Zawiera on balkony, które są udostępnione na każdym piętrze oraz zostały ozdobione trójkątnym tympanonem. Przykryty jest on płaskorzeźbą, ukazującą kobietę z rozstawionymi rękoma, trzymającą tarcze oraz różne atrybuty związane z nauką i sztuką, takie jak globus i luneta oraz paleta malarska i pędzle.

Warto dodać, że na poszczególnych kondygnacjach tego centralnego ryzalitu balkony są flankowane przez kolumny w różnych stylach. Na drugiej kondygnacji pojawiają się boniowane proste filary z pełnymi balustradami, podczas gdy na trzeciej można zaobserwować doryckie kolumny, także z pełnymi balustradami, a na czwartej – kolumny jońskie, które charakteryzują się balustradą tralkową. Dodatkowo, nad tympanonem znajduje się wieżyczka z hełmem pokrytym blachą.

Boczne ryzality wyposażone są w wykusze, które obejmują trzy górne kondygnacje i są zwieńczone wysokimi hełmami. W skrajnych osiach ulokowane są loggie, które dodają charakterystycznego uroku całej fasadzie. Cała elewacja pokryta jest boniowaniem modelowanym w tynku oraz bogatymi ornamentami secesyjnymi, które podkreślają estetykę budynku. Dodatkowo, po obu stronach centralnego ryzalitu umiejscowione są dwa bogato zdobione otwory wejściowe, a nad wejściem północnym wznoszą się putta, które podtrzymują kartusz herbowy.

W narożnikach, pomiędzy bocznymi ryzalitami a korpusem, znajdują się wykusze w kształcie wycinków koła, które także wpływają na kompozycję estetyczną budynku. Fryz ozdobiony ornamentyką roślinną umieszczono pomiędzy czwartą a piątą kondygnacją. Ponadto, nad piątą kondygnacją usytuowany jest gzyms wieńczący, oparty na niewielkim wysięgu ze skromnym gierowaniem.

Na trzech pierwszych kondygnacjach projekt przewiduje ulokowanie trzech wielopokojowych mieszkań, z których każde dysponuje powierzchnią około 300 m². Pomieszczenia frontowe pełniły rolę reprezentacyjną, natomiast w skrzydle bocznym znajdowały się jadalnia, kuchnia, różnego rodzaju pomieszczenia gospodarcze oraz pokoje dla służby. W skrzydle tylnym, które wychodziło na ogród, ulokowane były natomiast sypialnie oraz łazienka, a także klatka schodowa. Prawie wszystkie pomieszczenia posiadały własny wykusz, loggię lub werandę. Na czwartej kondygnacji z kolei znajdowało się pięć mniejszych mieszkań.

W 1903 roku przeprowadzono remont budynku. Na parterze dwóch mieszkań dodano łazienki oraz zamontowano dodatkowe drewniane schody, które łączyły parter z pierwszym piętrem. Prace te zostały zaprojektowane przez architekta R. Seidera, natomiast w latach 1931–1932 miała miejsce przebudowa mieszkań w części parterowej.

Po 1945

Po zakończeniu II wojny światowej budynek przy ulicy Podwale 73-74 w Wrocławiu został przekształcony na mieszkania czynszowe, co świadczy o zmianach społecznych i gospodarczych w tym okresie. Oprócz tego, w latach 1967–1968 przeprowadzono kompleksowy remont zarówno budynku numer 73, jak i 74, co miało na celu podniesienie standardu mieszkań oraz poprawę warunków życia ich mieszkańców.

---

Oceń: Kamienica przy ulicy Podwale 73–74 we Wrocławiu

---