Kamienica Pod Złotym Dzbanem we Wrocławiu


Kamienica Pod Złotym Dzbanem, znana również pod niemiecką nazwą Haus Zum goldenen Krug, jest niezwykle interesującym obiektem zlokalizowanym w sercu Wrocławia. Ta średniowieczna kamienica wznosi się w południowej pierzei rynku we Wrocławiu, nosząc numer 22, który według współczesnej numeracji różni się od wcześniejszego, kiedy to nosiła numer 31. Jej lokalizacja jest wyjątkowa, gdyż znajduje się naprzeciwko wejścia do Piwnicy Świdnickiej.

Kamienica Pod Złotym Dzbanem nie tylko zachwyca swoją architekturą, ale również stanowi część bogatej historii miasta. Położona obok innego ciekawego obiektu - kamienicy Pod Zieloną Dynią, stanowi ważny punkt na mapie turystycznej Wrocławia. Odwiedzający mają okazję odkrywać nie tylko jej zewnętrzny urok, ale również zgłębić jej historyczne znaczenie, które dodaje kolorytu lokalnej kulturze.

Historia kamienicy i jej architektura

W XIII wieku na terenie posesji oznaczonej numerami 22 i 23, o szerokości wynoszącej od 20 do 22 łokci (zgodnie z rejestrem 20,5 łokci), znajdował się jeden budynek. Posiadał on wejście w bocznej ścianie oraz przestrzeń, nazywaną miedziuch, oddzielającą go od kamienicy numer 21. Przestrzeń ta, prawdopodobnie pełniąca funkcje przejazdu, została zagospodarowana między drugą połową XIV wieku a drugą tercją XV wieku. Wówczas wzniesiono nową kamienicę, która połączono ze starszą częścią budynku pochodzącego z XIII wieku. Zabudowania na tyłach były dołączone do głównego budynku jeszcze przed 1384 rokiem.

W 1519 roku w oficynie kamienicy, usytuowanej przy ulicy Junkierskiej, znajdował się browar, w którym warzono piwo pod nazwą „Biały Baran”. Z tego browaru, począwszy od 1519 roku, istniał podziemny tunel, łączący go z kamienicą frontową i następnie z przedsionkiem Piwnicy Świdnickiej. Tunel ten, świadczący o dawnych czasach, przetrwał do dnia dzisiejszego i jest wykorzystywany jako pomieszczenie magazynowe. Warto zaznaczyć, że w 1902 roku kamienica przeszła przebudowę według projektu architekta A. Beiera, przekształcając ją w dom handlowy Klausnera.

Właściciele i postacie związane z kamienicą

W latach 1420–1436 posesja miała w swoim składzie kupca oraz rajcę, znanego jako Nicolaus Konrad. Dodatkowo, w latach 1425–1427 był on również właścicielem kamienicy nr 38, znajdującej się przy wschodniej pierzei Rynku. Natomiast w 1439 roku Konrad, napotykając trudności finansowe, stracił swoje dobra w wyniku zaciągniętych długów. Prawa do kamienicy przeszły na dwie rodziny: dzieci Baltazara Ungeratena, mianowicie Hieronima, Antona i Matthiasa, a także Joachima i Hester Smed (Smith). Joachim był współwłaścicielem kamienicy 29 w latach 1446–1450.

W 1443 roku kamienica weszła w posiadanie grupy spadkobierców Petera Janusch, a także wdowy po nim, Agnes. Zaledwie dwa lata później, jedynym właścicielem stał się Alexius Mühlheim, zamożny kupiec, który utrzymywał kontakty handlowe z regionem południowych Niemiec. Po jego śmierci w 1449 roku, prawa do majątku przypadły jego żonie oraz dzieciom: Hansowi, Hedwig oraz Katharinie. W 1461 roku nowym nabywcą kamienicy został Philipp Dax (Dachs), kupiec, który na przełomie lata 1459 i 1460 reprezentował wrocławskich kupców na delegacji do Pragi. Po jego zgonie w 1468 roku, kamienica przeszła na własność jego żony Margareth (do roku 1491) oraz ich potomstwa, Sebastiana i Anny. W 1494 roku Sebastian zdecydował się sprzedać swoje udziały siostrze, która wraz z mężem Hansem Rindfleisem, wcześniej zamieszkiwała w kamienicy nr 4 przy wrocławskim Rynku.

Po 1945

Kamienica Pod Złotym Dzbanem przeszła znaczną degradację w wyniku wydarzeń z 1945 roku. W latach 50. XX wieku została odbudowana, a architekci Zbigniew Malinowski oraz Marcin Bukowski postanowili nawiązać do jej wyglądu z około 1800 roku.

Budynek składa się z czterech kondygnacji, a jego elewacja o czterech osiach została ozdobiona dachem z czterema facjatami. Parter charakteryzuje się boniowaną elewacją, która została pokryta piaskowcem, dodającym mu elegancji.

Warto zauważyć, że okna na drugim piętrze zostały wzbogacone o trójkątne nadokienniki, podpierane na stylowych konsolach, co dodaje całości architektonicznego uroku.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Goliński 2015, s. 151.
  3. Goliński 2015, s. 152.
  4. Goliński 2015, s. 153.
  5. Eysymontt i in. 2011, s. 303.
  6. Goliński 2011, s. 109.
  7. Chorowska i Lasota 2010, s. 160.
  8. Kirschke 2005, s. 274.
  9. Kamienica Pod Złotym Dzbanem. Polska Niezwykła. [dostęp 12.02.2017 r.]

Oceń: Kamienica Pod Złotym Dzbanem we Wrocławiu

Średnia ocena:4.8 Liczba ocen:13