Kamienica Pod Czarnym Krzyżem to zabytkowa budowla, która znajduje się przy Placu Solnym 9 we Wrocławiu. Jest to jeden z ciekawszych obiektów architektonicznych w tym mieście.
Warto zwrócić uwagę na jej wyjątkowy styl oraz historię, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Ten zabytek świadczy o bogatej przeszłości Wrocławia i jego różnorodnej architekturze.
Historia i architektura kamienicy
W pierwszej tercji XVIII wieku, po roku 1740, średniowieczna kamienica przeszła znaczącą przebudowę, podczas której nadano jej charakterystyczny barokowy styl. Wówczas budynek był trzykondygnacyjną konstrukcją, o czterech osiach z dwustrefowym szczytem. Dolna część, dwu kondygnacyjna, miała czteroosiowy układ, a po obu jej stronach znajdowały się wolutowe spływy, które podkreślały osie międzyokienne, oddzielone pilastrami.
W górnej strefie budynku umieszczono aediculi, które zostały otoczone przez wolutowe spływy i zakończone tympanonem, charakteryzującym się wklęsło-wypukłym gzymsem wieńczącym. Dodatkowo z obu stron tympanonu ustawione były eleganckie wazony. Właścicielem kamienicy w tamtych czasach, w 1726 roku, była Rosin Gsellhoferin.
Pod koniec XVIII wieku, około roku 1800, nastąpiły nieduże zmiany, które obejmowały fasadę kamienicy: zlikwidowano trójkątne tympanony umieszczone nad oknami drugiej kondygnacji, a pomiędzy osiami wstawiono eliptycznie sklepione blendy.
Następnie, w końcu XIX wieku, kamienica została całkowicie przebudowana. Nadano jej pięciokondygnacyjną bryłę, a całość pokryto płaskim dachem, który zwieńczono kamienną balustradą w części fasady. W parterze umieszczono duże witryny wystawowe, co wzbogaciło jej wizualne walory oraz funkcjonalność.
Po 1945 roku
W wyniku wojennych zniszczeń budynek, Kamienica Pod Czarnym Krzyżem, nie przetrwał w pierwotnym stanie. Prace odbudowujące rozpoczęto w latach 1955–1958, kiedy to przywrócono do życia nie tylko tę kamienicę, ale także inne budynki znajdujące się w zachodniej pierzei. W procesie rekonstrukcji, nad którą sprawowali pieczę architekci Emil Kaliski i Karol Ferdynand Skomorowski, zastosowano bogaty zbiór ikonograficznych materiałów, datujących się na połowę XVIII wieku, co stanowiło fundament dla odbudowy kamienicy nr 8/9.
W przypadku tej kamienicy, jak również nr 6 oraz 7, wykorzystano także inne historyczne dokumenty, które przyczyniły się do nadania renesansowego charakteru tej części architektury. Co ciekawe, redevelopment pozwolił na stworzenie większej liczby kamienic niż te, które znajdowały się tu przed 1945 rokiem, co wprowadziło pewne trudności w numeracji budynków, skutkując nowym podziałem lokali. Działania te miały na celu nie tylko przywrócenie historycznego wyglądu, ale również ożywienie przestrzeni miejskiej Wrocławia.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 21.05.2018 r.]
- Haraimowicz 2006, s. 818.
- Brzezowski 2005, s. 285.
- Brzezowski 2005, s. 284.
- Małachowicz 1985, s. 212.
- Kamienica Pod Czarnym Krzyżem w 1901 roku
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica Pod Czerwonym Jagniątkiem we Wrocławiu | Kamienica Pod Gryfami we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Krupniczej 11 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Krupniczej 3 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Krupniczej 5 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Krupniczej 7 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kurzy Targ 5 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kuźniczej 60-62 we Wrocławiu | Kamienica Pod Okiem Opatrzności we Wrocławiu | Kamienica Pod Srebrnym Pucharem we Wrocławiu | Kamienica Pod Błękitnym Kołem we Wrocławiu | Dom dwurodzinny przy ul. Zielonego Dębu 23/25 we Wrocławiu | Dom dwurodzinny przy ul. Dembowskiego 11/13 we Wrocławiu | Dom szeregowy przy ul. Tramwajowej 4–30 we Wrocławiu | Budynek mieszkalny przy ulicy Trzebnickiej 18-20 we Wrocławiu | Budynek konwiktu pw. św. Józefa we Wrocławiu | Budynki mieszkalne przy ulicy Teatralnej 22-26 i Piotra Skargi 7-17 we Wrocławiu | Budynki mieszkalne przy ulicy Podwale 45-56 we Wrocławiu | Budynek dawnego gimnazjum św. Elżbiety we Wrocławiu | Apartamentowiec ThespianOceń: Kamienica Pod Czarnym Krzyżem we Wrocławiu