Willa Haasego we Wrocławiu

---

Historia posesji i kamienicy

Willa Haasego, znana z bogatej historii, powstała na fundamentach dawnego Ewangelickiego Seminarium Nauczycielskiego. Po roku 1847 zyskała miano Instytutu Wydziału Medycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie mieściła się zarówno klinika położnicza, jak i siedziba Kliniki Chirurgii oraz Instytut Fizjologii.

W 1897 roku, projektanci zlecili nową willę, którą miał stworzyć znany niemiecki architekt Otto March. Całość miała być dobudowana do północnej ściany sąsiedniego obiektu, który został wzniesiony w latach 40. XIX wieku. Ponadto, od strony południowej planowano uzyskanie naturalnego oświetlenia dla budynku oraz przylegającego ogrodu. Jednak te ambitne założenia straciły na aktualności po wzniesieniu nowej kamienicy na sąsiednich działkach w 1900 roku.

Zlecającym ten projekt był Georg Haase, wpływowy browarnik oraz przedsiębiorca z Wrocławia. Był on właścicielem browaru E. Haase, Lagerbierbrauerei, który stał się największym browarem we wschodnich Niemczech, znajdującym się przy ulicy Krakowskiej 88–106. Ponadto, Haase był również założycielem nowoczesnego uzdrowiska w Polanicy-Zdroju oraz dzierżawcą Piwnicy Świdnickiej oraz nieistniejącej już restauracji w Parku Południowym, zaprojektowanej przez Karla Klimma.

Opis architektoniczny

Willa Haasego to wyjątkowy przykład architektury, która powstała pod silnym wpływem południowoniemieckiego stylu. Budynek, wzniesiony na planie prostokąta, ma dwie kondygnacje, co nadaje mu elegancki charakter. Od północnej części, wzdłuż ściany szczytowej sąsiadującej kamienicy, zaprojektowano sień przelotową, prowadzącą do urokliwego tylnego ogrodu.

Najniższa kondygnacja, określana jako suterena, została wykończona polerowanym granitem, pochodzącym z kamieniołomów Kulmitza w Strzegomiu, co nadaje jej szlachetny wygląd. Pozostałe części elewacji wykonano z biało-szarego piaskowca, który pochodzi z Wartowic. Właściwa konstrukcja budynku jest zwieńczona wysokimi dachami o złożonym kształcie, które urozmaicają jego sylwetkę.

Fasada główna budowli skupia uwagę na trzyosiowej centralnej części, gdzie między parterem a pierwszym piętrem znajduje się balkon, a całość dopełnia wysoki szczyt z otworami okiennymi, przez które do poddasza wpada naturalne światło. Taki układ kompozycyjny znajduje się również na innych elewacjach, co nadaje spójność architektoniczną.

Na południowo-zachodnim narożniku znajduje się wieloboczna wieża, która jest zwieńczona charakterystycznym hełmem. Ciekawy jest także łącznik, który łączy willę z przyległą kamienicą, przybierający podobny wieloboczny kształt. Większość okien oraz drzwi w elewacji przyjmuje prostokątne formy, lecz niektóre z nich zdobią pełne i odcinkowe łuki.

Na najwyższej kondygnacji wież umieszczono okna z kotarami, które dodają lekkości całej konstrukcji. Elementy dekoracyjne, które ozdabiają fasady, zostały wykonane przez renomowane firmy Zeyer & Drechslet z Berlina oraz Zeidler & Wimmel z Bolesławca. Cała realizacja projektu była nadzorowana przez wrocławskiego architekta Paula Rothera.

W trudnych czasach III Rzeszy, willa została na podstawie ustawy o aryzacji przekazana partii NSDAP, stając się siedzibą śląskiego oddziału Hitlerjugend. To historyczne tło nadaje budowli dodatkowego znaczenia, czyniąc ją nie tylko obiektem architektonicznym, ale też częścią złożonej historii regionu.

Wnętrza

Na parterze willi Haasego, przyszli goście są przyjmowani w przestronnym i dwukondygnacyjnym holu, który stanowi serce całej konstrukcji. To eleganckie pomieszczenie, oświetlone nie tylko przez dużą świetlikę, zachwyca dębowymi boazeriami oraz wspaniale rzeźbioną klatką schodową, prowadzącą na piętro. Warto zwrócić uwagę na wyjątkowe detale, jak marmurowe fontanny z amorkami, które zostały umieszczone w niszach pod schodami, stworzone przez berlińskiego rzeźbiarza Hugona Lederera, znane z wrocławskiej fontanny z szermierzem. Pokój reprezentacyjny, w tym salon z pokojami przyjęć, ulokowany jest w frontowej części parteru. Dodatkowo, w południowym skrzydle znajdujemy imponujący ogród zimowy, którego ściany są wyłożone wyszukanymi, hiszpańskimi kaflami oraz kolorowym marmurem na podłodze. Całość miejsca przykrywa okazały stelaż z opalizującym szkłem, zaprojektowany przez berlińskiego twórcę H. Hildebrandta.

Interesującym elementem jest przejście z ogrodu zimowego do pokoju muzycznego, w którym styl Ludwika XVI dominuje nad wystrojem. Ozdobne drewniane panele w błękitnym kolorze podkreślają elegancję wnętrza, a kryształowe lustra dodają blasku. Po drugiej stronie znajduje się jadalnia, wojeczki nawiązujące do wcześniejszych pomieszczeń również uchwycone w detalach dębowej boazerii oraz bogato zdobionych skór w odcieniu czerwonym, burzącym się gładkim wykończeniem. Jadalnia z jej szerokim kominkiem wyłożonym rozmaitym marmurem staje się miejscem spotkań dla domowników.

Na górze budynku zlokalizowane są prywatne apartamenty, z sypialniami dla dzieci oraz guwernantek z zachodniej strony, oraz sypialniami właścicieli willi po stronie wschodniej, które wyposażone są w łazienki i garderoby. Pokój pana domu prezentuje się szczególnie okazale, z drewnianymi boazeriami i tkaninami, a także regałami na książki, które zdobią kominek wykładany kaflami z Delftu. W pokoju pani domu, wyłożonym boazerią z amerykańskiego orzecha,szczegółowo projektowane sztukaterie zdobią sufit, tworząc przyjemny klimat.

Na piętrze dostępne są także pokoje do śniadań oraz gościnne, z jednym z nich zaprojektowanym w stylu Ludwika XV. Bogata sztukateria i odzwierciedlająca się w obrazie detali sprawiają, że jest to miejsce relaksu i elegancji. Wszystkie pomieszczenia są przemyślane i dostępne z galerii otwartej od strony holu, co sprzyja towarzyskiej atmosferze.

Użytkowe poddasze z kolei ukrywa pokoje zabaw dla dzieci, a w suterenie znajdziemy pomieszczenia do pracy i wypoczynku, w tym kuchnię, winiarnię oraz pokój bilardowy. Winiarnia, w stylu tyrolskiego gotyku, urzeka drewnianym wykończeniem, które połączone jest z witrażami w oknach, przedstawiającymi postacie z baśni braci Grimm. Ostatecznie, budynek został wyposażony w nowoczesne systemy grzewcze i elektryczne, podkreślając jego wyjątkową funkcjonalność i estetykę.

Powozownia

Na tyłach willi można zauważyć historyczny budynek powozowni, który nie tylko zachwyca architekturą, ale również stanowi cenne świadectwo przeszłości.

Obok znajduje się nieużytkowany budynek gospodarczy, który z biegiem lat stracił swoje pierwotne przeznaczenie.

Po 1945

Budynek, który przetrwał działania wojenne w 1945 roku, znalazł się w nienaruszonym stanie. Jednakże wnętrze oraz jego wyposażenie uległy pewnym zmianom. Wśród modyfikacji, które zostały wprowadzone do struktury budynku, wykusz ogrodu zimowego przekształcono w otwarty taras, co nadało nowy charakter elewacji zewnętrznej. Dodatkowo, zainstalowano schody przeciwpożarowe w elewacji wschodniej, co zwiększyło bezpieczeństwo budynku.

Od 1958 roku obiekt stał się siedzibą konsulatu NRD. W 1970 roku konsulat ten został podniesiony do rangi konsulatu generalnego, a następnie po 3 października 1990 roku, funkcjonował jako Konsulat Generalny Niemiec. Warto zaznaczyć, że pierwszym konsulem generalnym zjednoczonych Niemiec był Bruno Weber, który pełnił tę funkcję od 1990 do 1996 roku.

---

Oceń: Willa Haasego we Wrocławiu

---