Sępolno (Wrocław)

---

Historia

„Osada ta ma długą historię, sięgającą średniowiecza. Wspomniano o niej już w 1288 roku, kiedy to zapisana została jako Zemplin przy okazji nadania gruntów kolegiacie św. Krzyża. Z kolei w 1353 roku pojawiła się pod nazwą Czympelin, a już w 1368 roku znana była jako Semplino. Początkowo wieś znajdowała się na południowy wschód od obecnego centrum, w pobliżu dzisiejszych ulic Bacciarellego, Mielczarskiego i Żmichowskiej, co oznacza, że graniczyła z nowoczesnymi osiedlami Biskupin oraz Bartoszowice.

Okres ten charakteryzował się podmokłymi terenami, gdyż bieg Odry oraz innych rzecznych dopływów, takich jak Widawa czy nieistniejąca już Czarna Woda, znacznie zmieniał się na przestrzeni wieków. Częste katastrofalne powodzie, które miały miejsce co kilka dziesięcioleci, utrudniały osadnictwo na tych terenach aż do początku XX wieku.

Oczywiście, nastąpiło pewne polepszenie sytuacji po budowie przekopu Bartoszowicko-Szczytnickiego pomiędzy 1531 a 1555 rokiem, co pozwoliło kanalikowi przejąć główny nurt Odry i tym samym ograniczyć ryzyko związane z ciągłymi zmianami koryta rzeki. Niemniej jednak, mieszkańcy wsi wciąż borykali się z zagrożeniem powodziowym, które regularnie niszczyło ich dobytek.

Znacząca zmiana miała miejsce po katastrofelnej powodzi w 1905 roku, co skłoniło władze do podjęcia działania mającego na celu przekopanie rzeki w miejscu meandra Czarnej Wody, pomiędzy Bartoszowicami a Karłowicami. Budowa kanałów Nawigacyjnego i Powodziowego trwająca do 1919 roku miała ogromny wpływ na rozwój tej okolicy, który datuje się właśnie od tego momentu.

Położenie i plan przestrzenny

Osiedle Sępolno, zlokalizowane w obrębie Wielkiej Wyspy, sąsiaduje z takimi obszarami jak Biskupin oraz Bartoszowice, a także graniczy z Dąbiem, Szczytnikami i Zalesiem. Projekt granic osiedla powstał dzięki pracy architektów Paula Heima, Hermanna Wahlicha oraz Alberta Kemptera i był realizowany w latach 1919–1935. Celem projektu było stworzenie „miasta-ogrodu” dla wrocławskiej klasy średniej.

Granice osiedla obejmują ulice Dembowskiego, 8 maja, Mickiewicza i Monte Cassino. Zazwyczaj do obszaru Sępolna zalicza się również teren wzdłuż ulic Smętnej i Żmichowskiej na wschodzie, jak również niezabudowany obszar przy ulicach 8 maja oraz Heweliusza. Niemal wszystkie budynki w tej lokalizacji to niskie, dwukondygnacyjne domy szeregowe, obok których znajdują się także budynki wolno stojące (4- i 6-mieszkaniowe) oraz domy jednorodzinne.

Powierzchnia osiedla wynosi stu hektarów, z czego większość, bo aż 75%, jest zajęta przez zabudowy mieszkalne oraz przydomowe ogrody. Resztę powierzchni przeznaczoną na ulice, parki i inną zieleń publiczną. Osiedle charakteryzuje się przemyślanym układem komunikacyjnym, z dwiema głównymi ulicami, które łączą się w centralnym punkcie, obiegając błonia i są otoczone zwartą zabudową wielorodzinną. Prostopadłe ulice boczne, otaczające wolno stojące domy (a także domy szeregowe w późniejszych etapach budowy), są połączone z pieszymi ścieżkami, oddzielającymi ruch pieszy od kołowego, co zapewnia mieszkańcom komfortowe warunki.

Centralnym miejscem osiedla jest plac, potocznie nazywany błoniem, którego wschodnią stronę zamyka budynek ewangelickiego Kościoła Pamięci Króla Gustawa Adolfa. W przeszłości w budynku tym mieściły się dwa kina, a z zachodniej strony znajduje się budynek szkoły podstawowej nr 45, który w trakcie II wojny światowej pełnił rolę obozu pracy przymusowej dla kobiet.

W roku 2022 na Sępolnie otwarto nowy skwer Karaimski, który został poświęcony mniejszości etnicznej w Polsce. Skwer ten znajduje się na rogu ulic Partyzantów oraz W. Sławka, tworząc nową przestrzeń publiczną dla lokalnych mieszkańców.

---

Oceń: Sępolno (Wrocław)

---