Bartoszowice to obszar Wrocławia, znany również jako osiedle Biskupin-Sępolno-Dąbie-Bartoszowice. Położone jest w wschodniej części Wielkiej Wyspy, co sprawia, że jego lokalizacja jest zarówno atrakcyjna, jak i dogodne pod względem komunikacyjnym.
Granice Bartoszowic są wyraźnie określone — z jednej strony znajdują się Sępolno, a z drugiej Biskupin. Co więcej, poprzez Odrę oraz jej kanały, Bartoszowice sąsiadują także ze Strachocinem i Opatowicami.
Nazwa
Nazwa osiedla ma swoje korzenie w języku polskim i pochodzi od imienia Bartosz. W przeszłości, w wyniku wpływów niemieckich, funkcjonowała zgermanizowana wersja tego imienia, która brzmiała Bartheln. Po zakończeniu II wojny światowej na krótko zmieniono ją na Bartków, jednak dzięki ponownemu rozpatrzeniu sytuacji przez Witolda Taszyckiego, ostatecznie zdecydowano się na przywrócenie oryginalnej nazwy Bartoszowice.
Historia
W średniowieczu obszar dzisiejszych Bartoszowic stanowił część wsi Opatowice, która była usytuowana na lewym brzegu Odry. Ze względu na częste powodzie, ten rejon był głównie przeznaczony na hodowlę zwierząt. Właściciel wsi, Piotr Włostowic, będący możnowładcą z Wrocławia, w 1149 roku ofiarował opactwo św. Wincentego na Ołbinie, przekazując te tereny zakonom. Przeprowadzenie w XVI wieku nowego koryta Odry w kierunku Szczytnik spowodowało, że Bartoszowice, obok sąsiednich Biskupina i Sępolna, znalazły się na prawym brzegu świeżo poprowadzonej rzeki, podczas gdy Opatowice pozostały na lewym. Zachowane zapiski z 1550 roku wspominają już o istnieniu folwarku w tej okolicy.
Pierwsza wzmianka na temat niemieckiej nazwy Bartheln pochodzi z 1794 roku; niektórzy historycy sugerują, że może ona pochodzić od polskiego imienia Bartłomiej. W roku 1795 zarejestrowano na terenie Bartoszowic zaledwie 9 mieszkańców, a w 1845 roku liczba ta wzrosła do 74, z siedmioma domami, folwarkiem oraz cegielnią, w tym sześcioma rzemieślnikami. Po katastrofalnej powodzi latem 1903 roku, które wymusiły na władzach gruntowną przebudowę systemu wodnego we Wrocławiu, podjęto decyzję o budowie dwóch równoległych kanałów – Nawigacyjnego i Przeciwpowodziowego. Te kanały miały na celu połączenie koryta Odry na wyspie Opatowickiej z korytem Starej Odry w rejonie mostów Warszawskich. W większości pobudowane wzdłuż starorzecza Odry, które istniało do XVI wieku, oddzieliły Bartoszowice od Strachocina. Budowa kanałów została zakończona w 1916 roku, kiedy to powstał nowy węzeł wodny, który obejmował śluzy i jaz.
Bartoszowice zostały włączone w granice Wrocławia w 1928 roku. Przez kolejne trzy dekady pozostawały stosunkowo słabo zaludnioną dzielnicą, w dużej części pokrytą łąkami oraz terenami przeznaczonymi pod uprawy kwiatów, warzyw i owoców. Dopiero w latach 60. XX wieku rozpoczęto intensywną zabudowę tego obszaru, wznosząc czteropiętrowe bloki mieszkalne według projektu architekta Jerzego Kociubińskiego. W kolejnym dziesięcioleciu powstały tu także wyższe budynki, przeważnie w systemie wielkiej płyty. W 1997 roku na terenie Bartoszowic rozpoczęto budowę kościoła pod wezwaniem siostry Faustyny.
Granice
Granice, które wyznaczają obszary osiedli Bartoszowice oraz Biskupin, przebiegają przede wszystkim wzdłuż ulic takich jak Mielczarskiego, Sempołowskiej, Norblina, Olszewskiego, Wojtkiewicza oraz Żaka. Nawet dla samych mieszkańców obu tych osiedli jest to wyzwanie, aby precyzyjnie określić te granice. Na styku Bartoszowic i Sępolna, który to obszar znajduje się w pobliżu ulicy Smętnej, zlokalizowane są m.in. ogródki działkowe. W tym samym rejonie mieści się również Cmentarz Świętej Rodziny, który stanowi istotny element lokalnego krajobrazu.
Transport
Bartoszowice są dobrze skomunikowane z centrum, oferując zarówno połączenia tramwajowe, jak i autobusowe. Kluczowym punktem komunikacyjnym w tej okolicy jest ulica Olszewskiego, która pełni funkcję głównej osi transportowej.
Oprócz transportu publicznego, mieszkańcy i turyści mają możliwość korzystania z alternatywnych środków transportu. Można przejść pieszo lub przemieszczać się rowerem przez most Bartoszowicki, który łączy Bartoszowice z pobliskimi terenami.
Inną interesującą trasą jest przejazd do Strachocina, gdzie można dotrzeć zarówno przez mostek nad śluzą Bartoszowicką, jak i na Opatowice przez Jaz Bartoszowice, a także przez Śluzę Opatowice. Te możliwości transportowe sprzyjają zarówno rekreacyjnym wycieczkom, jak i codziennym dojazdom.
Przypisy
- KonradK. Bałajewicz, Odkryta przypadkiem stara, polska mapa Wrocławia. Trudno uwierzyć, jak kiedyś nazywały się wrocławskie osiedla! [online], Gazeta Wrocławska, 23.01.2023 r. [dostęp 23.01.2023 r.]
- granica ta jest tak dalece umowna, że spółdzielnia mieszkaniowa o nazwie "Biskupin" stawia swoje domy na terenie Bartoszowic
- mostek ten został zniszczony w 1945; dopiero ponad pół wieku później kosztem 120 tys. zł ustawiono tu zdemontowane przęsło z kładki we wsi Lipki z Opolszczyzny
- do początków XIX wieku wieś należała do polskiej ewangelickiej parafii św. Krzysztofa
- wieś pozostawała w rękach premonstratensów aż do kasaty klasztorów w 1810
- Domański 1960, s. 165.
- Domański 1960, s. 173-174.
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Kłokoczyce | Stare Miasto we Wrocławiu | Trójkąt Bermudzki (Wrocław) | Świątniki (Wrocław) | Zakrzów (Wrocław) | Stabłowice Nowe | Dąbie (Wrocław) | Ostrów Tumski we Wrocławiu | Przedmieście Piaskowe | Różanka (Wrocław) | Zespół historycznego centrum Wrocławia | Przedmieście Odrzańskie | Pustki (Wrocław) | Poświętne (Wrocław) | Dzielnica Czterech Świątyń | Stare Miasto (osiedle Wrocławia) | Przedmieście Mikołajskie | Zalesie (Wrocław)Oceń: Bartoszowice