Świątniki (Wrocław)

Dzielnice

Świątniki, znane w języku niemieckim jako Schwentnig, to interesująca część Wrocławia, zlokalizowana we wschodniej części miasta, nad lewym brzegiem rzeki Oławy. Dziś stanowią one integralną część osiedla Księże oraz dawną dzielnicę Krzyki. Początkowo wieś ta pełniła rolę służebną, jednak z biegiem lat zyskała na znaczeniu i obecnie jest siedzibą wrocławskiego przedsiębiorstwa wodociągowego.

Świątniki graniczą z osiedlami Księże Małe oraz Księże Wielkie, które znajdują się na zachodzie i południu. Granicą między tymi obszarami jest potok Zielona, będący lewym dopływem Oławy. Na północy, po drugiej stronie rzeki, można znaleźć miejscowości takie jak Bierdzany i Nowy Dom, natomiast na wschód od Świątnik rozmieszczone są grunty podwrocławskich wsi Trestno i Radwanice.

Nazwa

Miejscowość ta została pierwszy raz opisana w historycznym dokumencie w języku łacińskim w roku 1148 pod nazwą Suecina. W kolejnych latach występowała pod różnymi formami, takimi jak Suentech w 1203, Zuencino w 1234, Swentnick w 1280, villa Sanctuariorum w 1309, Swentnig w 1360, aż do nazw wersji niemieckiej Schwantnigk z 1579 oraz Swendnik w 1669.

Według analizy niemieckiego językoznawcy Paula Hefftnera, źródło tej nazwy jest w głębi polskiego języka. W książce dotyczącej nazw geograficznych regionu wrocławskiego, wydanej w 1910 roku, Hefftner stwierdza, że nazwa Świątniki ma swoje korzenie w polskim słowie świątnik, które oznacza domowego stróża, pomocnika w kościele, a także związanego ze świętością, co wyraża się w terminach 'święty’, 'gewiędny’ oraz 'świątnica’, czyli miejsce święte.

Historia

Świątniki, wieś o bogatej historii, została po raz pierwszy wzmiankowana w 1201 roku. Przez długi okres, aż do kasaty w 1810 roku, teren ten należał do opactwa św. Wincentego na Ołbinie. W 1425 roku wieś dysponowała 16 łanami użytków rolnych, a w 1795 roku zamieszkiwała ją jedynie niewielka społeczność, licząca 16 mieszkańców.

W I połowie XIX wieku Świątniki były zamieszkane tylko przez jedną rodzinę składającą się z sześciorga członków. Sytuacja zmieniła się na początku XX wieku, kiedy to zlokalizowano tutaj ujęcie wody, obejmujące obszar wodonośny Wrocławia o powierzchni 1026 hektarów. W tym okresie powstała także Städtliche Wasserwerke, czyli miejska przepompownia wody, która miała na celu zaspokojenie potrzeb wodociągów we Wrocławiu, znana jako Przepompownia Świątniki.

Urządzenia wspomnianej przepompowni były wykorzystywane przez ponad 90 lat, a ich eksploatację zakończono dopiero w 1996 roku. Równocześnie zbudowano nowy zakład produkcji wody w pobliskiej okolicy. Warto zaznaczyć, że obiekt objęto ochroną prawną, co pozwoliło zachować oryginalny wystrój wnętrz maszynowni oraz wyposażenie pochodzące z lat 1903–1905.

Przypisy

  1. a b Paul Hefftner: Ursprung und Bedeutung der Ortsnamen im Stadt und Landkreise Breslau. Breslau: Ferdinand Hirt, 10.1910 r., s. 153.

Oceń: Świątniki (Wrocław)

★★★★★
Średnia ocena:4.51 Liczba ocen:16