Katedra św. Marii Magdaleny we Wrocławiu

Kościoły

Katedra św. Marii Magdaleny we Wrocławiu to niesamowity przykład gotyckiej architektury, którego lokalizacja znajduje się między ulicami Szewską a Łaciarską, w bliskim sąsiedztwie Rynku. Historycznie, był to jeden z dwóch kościołów far miejskich, obok kościoła św. Elżbiety. Obecnie katedra ta pełni funkcję miejsca kultu dla diecezji wrocławskiej Kościoła Polskokatolickiego w RP i jest częścią parafii, która nosi to samo wezwanie. Jej proboszczem jest ks. Piotr Mikołajczak.

Co ciekawe, katedra ma znaczącą historię, gdyż od 1523 roku była pierwszą świątynią protestancką we Wrocławiu, co podkreśla jej historyczne znaczenie w kontekście religijnym i kulturowym tego regionu.

Historia i architektura kościoła

Późnośredniowieczna historia kościoła w Wrocławiu sięga czasów, gdy w XI wieku na tym miejscu stanął pierwszy obiekt sakralny. Kluczowym momentem w jego dziejach było 1 maja 1226 roku, kiedy biskup wrocławski Wawrzyniec nadał mu status parafialnego kościoła, przekazując jednocześnie kościół św. Wojciecha. Istnieją podzielone opinie względem tego, czy w tamtym czasie wybudowano nową, romańską świątynię pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła i św. Marii Magdaleny, która została ukończona w 1232 roku. Niestety, architektoniczne osiągnięcia zniszczyło najazd mongolski w 1241 roku.

Wkrótce potem, w latach 1242–1248, powstał kolejny kościół, zapewne w stylu romańsko-gotyckim. Następne ważne wydarzenie miało miejsce po pożarze 8 maja 1342 roku, kiedy zdecydowano o budowie większego, późnogotyckiego obiektu. Prace rozciągały się od 1342 do 1362 roku, wykorzystując liczne fragmenty starych murów, co przyczyniło się do nadania kościołowi jego obecnego wyglądu.

Bazylika bez transeptu ma sześcioprzęsłową nawę, z prostokątnym prezbiterium, które nie jest otoczone obejściem. Dwukondygnacyjna zakrystia przylega do północnej strony prezbiterium. Wnętrze kościoła, szczególnie nawy, zdobione jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym, a prezbiterium wyróżnia się gwiaździstym sklepieniem. Wysokie łęki przyporowe, wznoszące się powyżej dachów naw bocznych, nadają wyjątkowy charakter bryle architektonicznej, która jest echem katedry wrocławskiej. Całkowita długość kościoła wynosi 62,8 metra, a jego szerokość to 32,1 metra, z wysokością murów wynoszącą 22,9 metra w nawie głównej.

Realizacja wież miała miejsce w XV wieku; 1459 rok przyniósł pierwszą wzmiankę o Mostku Czarownic (Pokutnic), który łączył wieże na wysokości ich ostatniej kondygnacji. Natomiast w 1481 roku zakończono budowę hełmów wież, które pokryto blachą ołowianą. Już 1 września 1358 roku zawieszono pierwszy dzwon, a w 1386 roku umieszczono w wieży południowej Dzwon Grzesznika, największy na Śląsku o obwodzie 6,30 m.

W XVIII wieku, dokładnie w latach 1722–1724, powstał nowy prospekt organowy. Kolejne zmiany miały miejsce 23 marca 1887 roku, gdy północna wieża spłonęła od fajerwerków. Ostatecznie w latach 1890–1892 odbudowano ją w dawnym stylu, pod kontrolą architektów Karla Lüdeckego oraz R. Plüddemanna. Równocześnie w kościele repliki zyskały wnętrza, gdzie stary prospekt organowy został zastąpiony nowym, natomiast w 1909 roku odkryto renesansowe tynki sgraffitowe.

Podczas II wojny światowej kościół nie uniknął zniszczeń, gdyż w pożarze stracił hełmy wież oraz dach nawy. Niemniej jednak struktura murów pozostawała w stosunkowo dobrym stanie. 17 maja 1945 roku w wyniku wybuchu, najprawdopodobniej spowodowanego miną, zniszczona została południowa wieża, a jej fragmenty runęły na mostek oraz szczytową ścianę i portal główny kościoła, niszcząc cenne rzeźby.

Pomimo trudności związanych z katastrofą budowlaną, kościół został tymczasowo zabezpieczony w 1947 roku, a w latach 1960–1970 przeprowadzono pełną odbudowę, która zakończyła się przekazaniem go polskokatolikom 27 maja 1972 roku. W latach 1960–1963 w południowo-wschodniej części kościoła odkryto fragmenty starszej świątyni z XII wieku.

Wnętrze kościoła zachowało renesansową ambonę z lat 1579–1581. Na przełomie XX i XXI wieku przeprowadzono renowację dachu, przywracając historyczną kolorystykę dachówki oraz odrestaurowano mostek. W przyszłości planowana jest rekonstrukcja hełmów z okresu renesansu.

Inne katedry we Wrocławiu

We Wrocławiu, poza katolicką świątynią, można znaleźć również cztery inne katedry, które są związane z różnorodnymi tradycjami religijnymi. Są to:

Te sakralne budowle stanowią ważny element kulturowego krajobrazu miasta, a także przyciągają wielu turystów i wiernych z różnych wyznań.

Przypisy

  1. Epitafia i płyty nagrobne [online], www.dokumentyslaska.pl [dostęp 24.11.2017 r.]
  2. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. [dostęp 24.01.2010 r.]
  3. Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977.

Oceń: Katedra św. Marii Magdaleny we Wrocławiu

★★★★★
Średnia ocena:4.56 Liczba ocen:19