Kościół św. Klary i św. Jadwigi we Wrocławiu

---

Historia

W 1257 roku księżna Anna Przemyślidka zdecydowała się na sprowadzenie klarysek do Wrocławia, ulokowując je w lewobrzeżnej części miasta, która bezpośrednio podlegała władzy książęcej. Warto podkreślić, że klaryski nie tylko zamieszkały w nowo powstałym klasztorze, ale zyskały również prawo do zarządzania pobliskimi odrzańskimi wyspami – Bielarską i Słodową, aż do początku XIX wieku. Na przestrzeni lat wspólnota ta dysponowała różnymi obiektami, zaczynając od drewnianego klasztoru, a kończąc na gotyckim kościele, który w szczytowym okresie zamożności zakonu został przebudowany w stylu barokowym w latach 1696-1699.

Warto zaznaczyć, że klaryski przez niemal pięć wieków ograniczały swoje szeregi jedynie do kandydatek pochodzących z rodów książęcych i rycerskich. Dopiero po XIV wieku, zezwolono na przyjmowanie córek mieszczan, jednak w praktyce miejsca w zakonie wciąż były zarezerwowane dla tych z wyższych sfer. Opatkami przez pierwsze dwa stulecia mogły być jedynie córki książęce. W kaplicy pod wezwaniem św. Jadwigi, mieszczącej się w tym elitarnym klasztorze, spoczywało wiele znamienitych postaci, takich jak Henryk III Biały, Henryk V Gruby, czy Henryk VI Dobry, ostatni z wrocławskich książąt oraz kilkanaście księżniczek ze śląskich Piastów. Nagrobki tych postaci można obecnie zobaczyć w Mauzoleum Piastów Śląskich, które znajduje się w kościele św. Klary. W ediculi pomiędzy kaplicą a kościołem złożona jest urna z sercem księżniczki Karoliny, która zmarła w 1707 roku.

W 1810 roku klasztor przeszedł we władanie urszulanek, które na jego terenie prowadziły dwie szkoły dla dziewcząt: jedną przy Ritterplatz (pl. Nankiera) i drugą na Karłowicach, wówczas poza granicami miasta przy Corsoallee (ul. Kasprowicza). Po zakończeniu II wojny światowej, klasztor nie uległ większym zniszczeniom. Zmiana granic państwowych skłoniła niemieckie urszulanki do kontaktu z przełożoną prowincji polskiej Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej, proponując przekazanie klasztoru. Polskie urszulanki były wówczas zmuszone do opuszczenia swoich domów na Wschodzie, w miastach takich jak Lwów, Kołomyja i Stanisławów, dlatego też z radością przyjęły tę propozycję. W wyniku tego nowe szkoły dla dziewcząt rozpoczęły działalność formalnie w listopadzie 1946 roku.

Chociaż klasztor przetrwał w dobrym stanie, kościół niestety uległ znacznemu zniszczeniu w 1945 roku. W wyniku działań wojennych zrujnowany został dach oraz sklepienia, a dodatkowo spłonął barokowy hełm, który został odbudowany w wrześniu 2013 roku. Dawny kościół św. Klary jest obecnie przykryty żelbetową płytą, a zniszczenia barokowej dekoracji zostały usunięte. Przywrócono także podziały ścian, co sugeruje położenie dawnego gotyckiego sklepienia, urządzając w nim Mauzoleum Piastów, co obecnie nadaje pewne znaczenie przestrzeni sakralnej. Dawna kaplica św. Jadwigi, która zachowała barokowy styl, uzyskała status głównej przestrzeni religijnej całego kompleksu.

Architektura

Architektura kościoła wyróżnia się swoją nietypową dyspozycją przestrzenną. W rzeczywistości jest on jednonawowy, choć na pierwszy rzut oka może sprawiać wrażenie halowego budynku. Jego północna część to kaplica, która przylega do nawy na całej długości, a jej szerokość i wysokość są zbliżone do tych cech nawy głównej.

Co ciekawe, obie te przestrzenie kościoła, zarówno nawa, jak i kaplica, zostały podniesione w okresie baroku o kilka metrów, co nadało im imponujący charakter. Oba elementy zostały przykryte wspólnym dachem, co potęguje ich harmonijną współzależność. Na południowo-zachodnim krańcu budowli znajduje się wieża, która od końca XVII wieku aż do II wojny światowej miała swój barokowy hełm, a ostatnio, po renowacji przeprowadzonej 4 września 2013 roku, ponownie została nim ozdobiona.

---

Oceń: Kościół św. Klary i św. Jadwigi we Wrocławiu

---