Kamienica przy ulicy św. Mikołaja 40 we Wrocławiu

---

Historia kamienicy

Kamienica, która wzbudza wiele zainteresowania, powstała na przełomie XIV wieku, w czasach średniowiecznych, razem z trzema innymi budynkami, które znajdują się w jej sąsiedztwie. Mieści się ona na działce zlokalizowanej pomiędzy dawnymi umocnieniami, w okolicach Bramy Mikołajskiej. W drugiej połowie XV wieku, w tym wnętrzu mieszkał Jan Jeger, opiekun szpitala św. Barbary, który usytuowany był naprzeciwko wspomnianych kamienic, u zbiegu ulic św. Mikołaja oraz Ruskiej. W tamtym okresie budynek był obciążony czynszem trzech grzywien, który trafiał do przedstawiciela osoby duchownej.

W obecnej formie, budowla została wzniesiona w 1690 roku, a za jej stworzenie – a być może również późniejsze właścicielstwo – odpowiedzialny był Mathias Biener. Charakterystyczny dla budynku był jego dwukondygnacyjny kształt oraz szczyt, stylizowany na manierystyczny, który mógł być pozostałością po wcześniejszym obiekcie. Na szczycie znajdowała się data 1690, a jego wykończenie zdobiły rollwerkowe motywy, które akcentowane były przez woluty, typowe dla późniejszych barokowych fasad. Również fasada drugiej kondygnacji ukazywała trzy osie, a otwory okienne we wszystkich kondygnacjach posiadały uszakowe obramienia, które opierały się na cokołach zdobionych lustrami z ćwierćkoliście wyciętymi narożnikami. Między poszczególnymi kondygnacjami biegł gzyms pasowy. Plan budynku był trzytraktowy, z klatką schodową umiejscowioną w trakcie środkowym. W 1874 roku miał miejsce przebudowę witryn budynku.

W 1936 roku kamienica przeszła gruntowny remont oraz prace konserwatorskie, co zostało odnotowane na piaskowej tablicy umieszczonej przy wejściu. W tym samym czasie odsłonięto belkowy strop oraz przeniesiono barokowe drzwi z dekoracją snycerską z fasady na boczną elewację, w miejsce dawnego epitafium. Drzwi te, które zachowały się do dziś, stanowią wyjątkowy przykład snycerskiej dekoracji, ukazującej ornament chrząstkowo-małżowinowy. Ten ornament otacza centralne pole, ujęte w profilowaną ramę, w której widnieje figura przedstawiająca dym bądź płomienie. Stylizacja ta może nawiązywać do biblijnej interpretacji obecności Boga, jak również do symboliki ognia jako centrum domowego ogniska.

Wschodnia elewacja budynku również pełniła ważną rolę, ponieważ stanowiła mur >dawnego cmentarza św. Barbary, na którym zlokalizowane były epitafia. Obecnie ten fragment kamienicy bezpośrednio przylega do ulicy Wszystkich Świętych.

Po 1945

Po 1945 roku wnętrza kamienicy zostały pozbawione wszelkich cennych elementów architektonicznych, które świadczyły o jej historycznej wartości. W tym okresie przeprowadzono remont przylegającej oficyny, która została następnie połączona z oficyną domu nr 42. Ta współpraca architektoniczna przyczyniła się do zintegrowania obu budynków.

Interesującym faktem jest to, że w pełni zachowana zabudowa działki nr 4, łącznie z bocznymi i tylnymi oficynami, stanowi unikalny przykład ciągłych zmian, przebudowań i przemian w architekturze mieszkalnej na przestrzeni kilku wieków. To niezwykle wartościowe świadectwo czasów, które ukazuje rozwój miejskiego krajobrazu Wrocławia.

---

Oceń: Kamienica przy ulicy św. Mikołaja 40 we Wrocławiu

---