Ołtaszyn

---

Historia

Ołtaszyn ma bogatą historię, sięgającą czasów prehistorycznych. Najstarsze znane ślady osadnictwa w tej okolicy można datować na epokę brązu oraz żelaza.

Przełomowym dokumentem jest zapis z roku 1204, w którym Henryk Brodaty zwolnił majątek klasztoru NMP na Piasku z daniny, znanej w prawie polskim jako iure polonico określanej mianem podworowa. Miejscowość w tym dokumencie została wymieniona w łacińskiej wersji, występując w staropolskiej formie Oltauschino.

Pierwsze poważniejsze opracowanie dotyczące Ołtaszyna nosi tytuł Geschichte der katholischen Pfarrei Oltaschin nebst deren Adjuncta Bettlern, które zostało opublikowane w 1875 roku przez proboszcza parafii, Johannesa Soffnera.

Średniowieczna wieś w ciągu wieków zachowała swój owalny kształt dwurzędówki, z dwiema ulicami przebiegającymi w osi wschód-zachód, otaczającymi wspólny plac, znany jako nawsie. Z jednej strony zamyka go Kościół Wniebowzięcia NMP, a z drugiej budynek kuźni z około 1880 roku.

Okres II wojny światowej przyniósł znaczne zmiany, gdyż z kierunku Ołtaszyna oraz innych na obrzeżach miasta nastąpiło natarcie 22 korpusu 6 Armii na twierdzę Breslau.

Po II wojnie światowej obszar ten był nadal zamieszkany przez ludność niemiecką. Migracje do Niemiec miały miejsce w dwóch falach, z jedną z nich przypadającą na lata pięćdziesiąte, a drugą w lata sześćdziesiąte XX wieku. W tym okresie, tuż po wojnie, w parafii posługiwał ksiądz niemiecki, Stanisław Wallek.

Od 1 stycznia 1951 roku Ołtaszyn jest częścią Wrocławia. W miejscowości dominuje zabudowa jednorodzinna, a wciąż zachowały się także obiekty kultury.

Na terenie Ołtaszyna znajduje się Autorski Dom Kultury (dawny Dom Ludowy), który ma swoje korzenie w XIX wieku. Znajdowała się tam kręgielnia, a w latach 80. XX wieku obiekt ten był miejscem prelekcji filmowych oraz działalności różnych kół artystycznych, w tym teatralnych. Wystawiano tam takie sztuki jak Zemsta Aleksandra Fredry, a także organizowano sekcje sportowe, w tym judo, karate i tenis stołowy.

W 1980 roku miał tu miejsce pierwszy koncert punkowy zespołu „Skuter”. Obecnie budynek służy jako siedziba Teatru Na Bruku.

Zabytki

W Ołtaszynie zarejestrowano wiele interesujących obiektów, które przyciągają uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Wśród zarejestrowanych zabytków znajdują się:

• osiedle mieszkaniowe, które stanowi zespół budowlany z 32 domami oraz działkami, usytuowane przy ul. Strączkowej, zaprojektowane w stylu wczesnomodernistycznym w latach 1921-22 przez wybitnego architekta Ernsta Maya; to doskonały przykład satelitarnego fragmentu miasta,
• kościół pw. Wniebowzięcia NMP, datowany na XIII wiek, zlokalizowany przy ul. Pszczelarskiej 10; gotycka budowla, która powstała w Ołtaszynie już w 1238 roku. Obecna forma kościoła została wzniesiona w 1450 roku, a przekształcenia, jakie miały miejsce w 1856 roku, nadały mu charakter w pomorskim stylu pseudogotyckim. Warto również zwrócić uwagę na cenne elementy wnętrza: figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XV wieku w głównym ołtarzu, a także figury św. Barbary i św. Katarzyny. Nieopodal kościoła znajduje się cmentarz, na którym stoi figura św. Jana Nepomucena z XVIII wieku.

Więcej informacji na temat kościoła można znaleźć w osobnym artykule: Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Wrocławiu-Ołtaszynie.

Granice osiedla

Obecnie osiedle składa się z trzech głównych jednostek osadniczych, które odzwierciedlają jego historyczny rozwój:

• pierwotna wieś, usytuowana na północnych obszarach,
• niewielkie osiedle mieszkaniowe Ołtaszyn, które zostało stworzone z myślą o robotnikach rolnych na południowy wschód od pierwotnej wsi, z planowaniem rozpoczętym w latach 20. XX wieku przez Ernsta Maya,
• podmiejskie osiedle powstałe w latach 30. XX wieku, które zyskało ostateczny kształt przestrzenny w latach 70., znajdujące się po stronie południowej wsi.

Granice Ołtaszyna wyznaczają różne punkty orientacyjne. Od północy zaczynają się przy Parku Południowym (na rogu ulic Wyścigowej i Ślężnej), następnie biegną wzdłuż linii kolejowej. Od wschodu granicą osiedla jest ulica Grota Roweckiego. Z kolei od południa granica osiedla pokrywa się dokładnie z granicą miasta, natomiast od zachodu prowadzi przez ulicę Agrestową oraz krótkim odcinkiem ulicy Wyścigowej.

Ulice osiedla

Osiedle Ołtaszyn charakteryzuje się różnorodnością ulic, które nadano imiona ludzi i przedmiotów związanych z historią oraz otaczającą przyrodą. Wśród nich można wyróżnić takie jak gen. R. Abrahama, Ametystowa, Agatowa, Agrestowa, M. Białoszewskiego, Bołtucia, Brylantowa, a także Bursztynowa.

Ulice te często nie tylko noszą nazwy znanych postaci, ale również odwołują się do naturalnych skarbów, jak Czołgistów, Diamentowa, Koralowa czy Kryształowa. Obecność na tych terenach takich adresów jak W. Goetla, gen. S. Grota-Roweckiego, mjr. Hubala, pozwala poczuć historyczny kontekst tego osiedla.

Warto także wspomnieć o ulicach, które odzwierciedlają różne aspekty regionalnej kultury, takie jak Jarzynowa, Jaspisowa, Łubinowa czy Malachitowa, które wprowadzają zainteresowanych w atmosferę obszaru. Inne znane ulice to Opalowa, Pszczelarska, Rzepakowa, Sojowa, W. Szafera i Szmaragdowa.

Nazwy ulic tworzą również ciekawe odniesienia do aspektów wojskowych i nie tylko, jak płk. K. Masztalerza, marsz. E. Rydza-Śmigłego, gen. K. Sosnkowskiego, gen. S. Grzmota-Skotnickiego, mjr. H. Sucharskiego oraz inspirujące Synów Pułku. Na końcu warto dodać kilka nazw, które przyciągają uwagę, takich jak Ułańska, adm. J. Unruga, Włada, Zdrojowa oraz Zwiadowców.

Geografia

Ołtaszyn, w kontekście swej geografi, odznacza się interesującą strukturą osiedla z pierwotnym układem dwurzędowym. Obecnie, w jego centrum, znajdują się dwie równoległe ulice: Pszczelarska oraz Strachowskiego, które otaczają centralny plac. Ten prostokątny plac, wydłużony w kierunku wschód-zachód, niegdyś był otoczony zabudowaniami, a jego struktura pozostała do dziś w niemal niezmienionej formie. W przeszłości, te drogi były jednostronnie zabudowane, głównie domami gospodarczymi.

Za tymi gospodarstwami rozciągały się urodzajne pola uprawne, co sprzyjało rozwojowi lokalnego rolnictwa. Centralny plac do dziś pełni kluczowe funkcje dla mieszkańców, bowiem znajdują się tam takie instytucje jak kościół, przychodnia lekarska, sklepy oraz różnorodne usługi. W przeciągu lat, zniknęły pola uprawne w okolicy, zastąpione przez nowoczesną zabudowę jednorodzinną, a dawne gospodarstwa rolnicze straciły swoje pierwotne znaczenie.

Co istotne, Ołtaszyn jest jednym z najwyżej położonych osiedli w regionie, usytuowany na wysoczyźnie morenowej, w południowej części miasta. Jego wysokość waha się w granicach 130-136 m n.p.m., co tworzy dodatkowe walory krajobrazowe. Gleby w tej okolicy cechują się bardzo dobrą jakością, klasy I i II, co jest szczególnie sprzyjające ogrodnictwu. W latach 80. XX wieku powstało wiele szklarni, które jednak z biegiem czasu zostały przekształcone w hurtownie, sklepy lub pomieszczenia użytkowe.

Komunikacja miejska

Osiedle Ołtaszyn oferuje wygodny dostęp do komunikacji miejskiej, co jest istotne dla mieszkańców.

Korzystają oni z autobusów, które kursują do różnych punktów przesiadkowych, w tym przy pętli Krzyki oraz na Dworcu Głównym PKP.

W obrębie tej infrastruktury znajdują się linie nr 112, 113, 127, 612, a także nocna linia 249, co zapewnia dużą elastyczność i wygodę podróżowania.

Edukacja

W Ołtaszynie dostępne są różnorodne placówki edukacyjne, które wspierają rozwój dzieci na różnych etapach ich edukacji. Wśród nich znajduje się przedszkole-centrum dla dzieci „Przyjaciele Puchatka”, usytuowane przy ul. Piechoty 1b.

Warto zaznaczyć, że historia edukacji w tej okolicy sięga około 1900 roku, kiedy to powstała ewangelicka szkoła przy obecnej ul. Gałczyńskiego. Dzięki remontowi, w 2002 roku oddano do użytku nowoczesny budynek, w którym obecnie znajdują się:

• Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 6 we Wrocławiu,
• Przedszkole nr 29,
• Szkoła Podstawowa nr 34,
• Miejska Biblioteka Publiczna Filia nr 17.

Na terenie Ołtaszyna można również korzystać z boiska piłkarskiego „Ołtaszyn”, znajdującego się przy ul. Strachowskiego 53, które sprzyja aktywnemu spędzaniu czasu wolnego przez dzieci i młodzież.

---

Oceń: Ołtaszyn

---