Kiedy przybywamy do Wrocławia, kamienica Rynek-Ratusz 16 przyciąga wzrok swoją historyczną architekturą. Ta zabytkowa budowla znajduje się na wrocławskim Rynku, w północnej pierzei tretu, w miejscu zwanym stroną rymarzy lub złotników.
Warto zaznaczyć, że większość kamienic w północnej pierzei tretu może poszczycić się rodowodem sięgającym XV–XVII wieku. Pierwotnie te budynki miały formę parterowych drewnianych kramów, które z biegiem czasu przekształcono w piętrowe murowane pomieszczenia mieszkalne. Ponadto, przylegały one do dwukondygnacyjnej murowanej ściany, zwanej Smatruzą. W miarę upływu lat, budynki zostały przebudowane na większe, wielopiętrowe kamienice.
Po 1824 roku, kiedy to zlikwidowano Smatruzę, właściciele kamienic wykupili tereny od miasta, przeznaczając na ten cel kwotę 21000 talarów. Z tego powodu, przedłużyli swoje budynki na południe. Zachowane z tego okresu zabudowania przybierają cechy architektury późnoklasycystycznej, co nadaje im wyjątkowy urok.
Niestety, działania wojenne podczas II wojny światowej odbiły się na stanie pierzei północnej, która została częściowo zniszczona. Jej odbudowa miała miejsce dopiero w 1954 roku, kiedy to projekt opracował profesor Edmund Małachowicz, pracując w Pracowni Konserwacji Zabytków. W tym procesie brali także udział znani specjaliści tacy jak prof. Stanisław Koziczuk, Jadwiga Hawrylak oraz Stefan Janusz Müller.
Historia kamienicy
Budowla, o której mowa, została zdefiniowana architektonicznie po roku 1784, co miało kluczowe znaczenie dla jej obecnego wizerunku.
W prawym skrzydle, w parterowej strefie, znajdowało się niegdyś drugie wejście do wrocławskich Smatruz, co świadczy o jej historycznym znaczeniu. Kamienica ta składa się z pięciu kondygnacji i charakteryzuje się trzema osiami okiennymi, co dodaje jej harmonijnego wyglądu.
Budynek jest przykryty dachem o konstrukcji dwuspadowej, z okapem, co nadaje mu tradycyjny styl. Warto również wspomnieć o tym, że przed kamienicą znajdowała się piwnica, obecnie zasypana, ale do której prowadziła zachowana studzienka okienna z XIX wieku, będąca cennym elementem tej zabytkowej struktury.
Po 1945
W wyniku wojennych wydarzeń 1945 roku, budynek zachował się w stosunkowo dobrym stanie, unikając poważnych uszkodzeń. W następstwie przystąpiono do jego odrestaurowania, które wprowadziło pewne zmiany architektoniczne. Zlikwidowano między innymi przejście do Smatruz, co wpłynęło na funkcjonalność kamienicy. Ponadto, nie przywrócono klasycystycznego portalu, który kiedyś zdobił fasadę budynku, co jest zauważalnym brakiem w projekcie restauracyjnym.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- Wiśniewski 2002, s. 115.
- Wiśniewski 2002, s. 109-110.
- Małachowicz 1985, s. 211.
- Czerner 1976, s. 143.
- Czerner 1976, s. 28.
- Słownik języka polskiego PWN
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica Rynek-Ratusz 7-9 we Wrocławiu | Kamienica Szwedzka Sień we Wrocławiu | Kamienice przy ulicy Kazimierza Wielkiego 47-51 we Wrocławiu | Plebania kościoła pw. św. Wincentego we Wrocławiu | Stara Giełda we Wrocławiu | Kamienica Pod Złotym Orłem we Wrocławiu (Kurzy Targ) | Galeriowiec przy ulicy Powstańców Śląskich 112-122 we Wrocławiu | Apartamentowiec Thespian | Budynek dawnego gimnazjum św. Elżbiety we Wrocławiu | Budynki mieszkalne przy ulicy Podwale 45-56 we Wrocławiu | Kamienica Rynek-Ratusz 11-12 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Włodkowica 5–9 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Wita Stwosza 56 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy św. Mikołaja 43 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy św. Mikołaja 41 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy św. Mikołaja 13 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy św. Antoniego 16 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Szewskiej 5 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Rzeźniczej 4 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Ruskiej 22 we WrocławiuOceń: Kamienica Rynek-Ratusz 16 we Wrocławiu