UWAGA! Dołącz do nowej grupy Wrocław - Ogłoszenia | Sprzedam | Kupię | Zamienię | Praca

Kamienica Rynek-Ratusz 11-12 we Wrocławiu

Kamienice i domy

Kamienica Rynek-Ratusz 11-12, znana również pod nazwą "Pod Złotą Gwiazdą", to wyjątkowy zabytek położony na wrocławskim Rynku. Znajduje się w północnej pierzei trzeci, w tzw. stronie rymarzy lub stronie złotników.

Większość kamienic umiejscowionych w północnej pierzei trzeci ma swoje korzenie sięgające XV–XVII wieku. Ich początki były skromne – pierwotnie znajdowały się tam parterowe drewniane kramy, które z czasem przekształcono w piętrowe murowane pomieszczenia mieszkalne. Te ostatnie przylegały do dwukondygnacyjnej murowanej ściany znanej jako Smatruza. Z upływem lat, pomieszczenia te uległy dalszym modyfikacjom, co doprowadziło do powstania okazałych, wielopiętrowych kamienic.

W 1824 roku, po likwidacji Smatruzy, właściciele kamienic z tej części rynku wykupili od miasta tereny za kwotę wynoszącą 21 000 talarów, co umożliwiło im przedłużenie swoich budynków na południe. Architektura zabudowań, które zachowały się z tego okresu, charakteryzuje się cechami późnoklasycystycznymi.

Niestety, działania wojenne podczas II wojny światowej doprowadziły do częściowego zniszczenia pierzei północnej. Proces jej odbudowy został zaplanowany w 1954 roku przez prof. Edmunda Małachowicza, z udziałem takich osobistości jak prof. Stanisław Kozicuk, Jadwiga Hawrylak oraz Stefan Janusz Müller.

Historia kamienicy

W wrocławskim Rynku znajdują się pozostałości bogatej historii architektonicznej. W miejscu obecnej kamienicy, kiedyś stały dwie węższe budowle, których szerokości wynosiły odpowiednio 4,5 i 6,5 metra.

Pierwsza z nich, z numerem 11, została wzniesiona około 1740 roku. Była to dwuosiowa, pięciokondygnacyjna struktura, zwieńczona szczytem w formie aediculi, otoczonej subtelnymi wolutami i urokliwie dopełniona rozerwanym tympanonem. Wzdłuż krawędzi budynku oraz pomiędzy oknami poszczególnych kondygnacji wstawiono toskańskie pilastry, co dodatkowo podkreślało jej elegancję. W 1860 roku kamienica przeszła znaczącą przebudowę.

Natomiast druga kamienica, wybudowana około 1710 roku, cechowała się trzema osiami okiennymi, pięcioma kondygnacjami oraz dwukondygnacyjnym szczytem, również w formie aediculi, w unikalny sposób otoczonej wolutami, zwieńczoną trójkątnym tympanonem. Podobnie jak jej poprzedniczka, w 1825 roku również przechodziła zmiany.

W okolicach 1870 roku obie kamienice zostały rozebrane. Na ich miejscu zrealizowano nową budowlę – czterokondygnacyjną kamienicę szeroką na pięć osi okiennych, ozdobioną szczytem oraz eleganckim dachem mansardowym. Z biegiem lat, nad oknem środkowym na pierwszym piętrze, znalazło swoje miejsce godło domu, które przybierało postać złotej gwiazdy.

Od 1980 roku parter tej kamienicy zajmuje wrocławski oddział PTTK. Z kolei od 1989 roku cała kamienica stała się własnością tej organizacji, co daje jej nowe życie i możliwość wykorzystania w celach turystycznych.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Wielowiejski 2014 ↓, s. 31.
  3. Wielowiejski 2014 ↓, s. 24.
  4. Brzezowski 2005 ↓, s. 277.
  5. Wiśniewski 2002 ↓, s. 109-110.
  6. Małachowicz 1985 ↓, s. 211.
  7. Czerner 1976 ↓, s. 143.
  8. Czerner 1976 ↓, s. 28.
  9. Słownik języka polskiego PWN
  10. Historia Regionalnej Pracowni Krajoznawczej PTTK we Wrocławiu
  11. Przykład fotografii Hermana Krone tretu północnego

Oceń: Kamienica Rynek-Ratusz 11-12 we Wrocławiu

★★★★★
Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:6