Kamienica przy Rynku 16 we Wrocławiu


Kamienica przy Rynku 16, zlokalizowana na południowej pierzei Rynku we Wrocławiu, to interesujący obiekt architektoniczny. Stanowi ona część tzw. strony Złotego Pucharu, która przyciąga uwagę turystów i mieszkańców.

Znajduje się w sercu miasta, a jej bliskość do wrocławskiego Rynku sprawia, że jest chętnie odwiedzana. Kamienica ta nie tylko zachwyca swoim wyglądem, ale także bogatą historią, która sięga wielu lat wstecz.

Historia kamienicy i jej architektura

Na działce nr 16, pierwszy murowany obiekt zbudowano w połowie XIV wieku. Do dnia dzisiejszego przetrwały późnogotyckie kolumny, które charakteryzują się kielichowymi głowicami, podtrzymujące sklepienie znajdujące się w piwnicy. Następnie, w XV wieku, nastąpiła istotna zmiana, która doprowadziła do przekształcenia budynku w trzykondygnacyjną strukturę z czteroosiową fasadą zwieńczoną szczytem. Ciekawym detalem architektonicznym było połączenie tylnej oficyny z domem tylno przylegającym do ulicy Ofiar Oświęcimskich 36. Przy wejściu do kamienicy umieszczono elegancki renesansowy portal, który wyposażony był w półkolisty łuk bramny, oparty na konsolach w kształcie szczegółowych głów męskich, które były dodatkowo ujęte w lizenach.

W roku 1822, budynek przeszedł w ręce kupców Wilhelma i Eduarda Jänischów, co zainicjowało kolejną modernizację. Na skutek tych zmian, kamienica zyskała plan o dwutraktowym układzie oraz boczną przejazdową sienią, a jej fasadzie nadano formy klasycystyczne, likwidując jednocześnie szczyt. W ciągu XIX wieku budynek przeszedł jeszcze kilka przekształceń, co miało miejsce w latach: 1851, 1868, 1896–1899 oraz 1905, co dostosowało jego wnętrza do potrzeb handlowych. Warto zaznaczyć, że znajdował się tu sklep bieliźniarski Stein & Koslowsky, który w 1906 roku został przeniesiony do nowo wzniesionego domu handlowego pod numerem Rynek 25. W 1939 roku, za sprawą projektu Rudolfa Wilhelma Haase, fasadzie kamienicy nadano po raz kolejny formę klasycystyczną.

Właściciele i postacie związane z kamienicą

Do roku 1408, kamienica była własnością Hansa Dompniga. Po jego śmierci budynek został podzielony na dwie części, które trafiły do rodzeństwa oraz krewnych. Taka sytuacja utrzymywała się do 1423 roku, kiedy to obie części wykupił kupiec Michel Glezel. Część kamienicy, którą posiadał Glezel, obejmowała jedną czwartą, jaką odkupił od brata Kaspra, który był właścicielem kamienicy nr 9 na wrocławskim Rynku w latach 1410-1433 i złożył przysięgę gildii kupieckiej w 1417 roku. Michel Glezel pozostawał właścicielem budynku aż do śmierci w 1437 roku, po czym odziedziczyła go jego małżonka Katherina Michaelowa Gleselowa.

W 1447 roku, na podstawie testamentu, kamienicę zakupiła Katarzyna, żona Kaspra Ungeratena, wcześniejszego właściciela kamienicy nr 1. Po śmierci Katarzyny w 1449 roku, posesję sprzedano Andreasowi Popplau w 1450, a następnie trafiła ona do kupca Kasprowa Horninga (Hornig). W latach 1455-1470 Horning pełnił funkcję ławnika lub rajcy, a w latach 1465-1467 oraz 1469 nosił zaszczytną godność seniora rady oraz pierwszego ławnika (w 1468 oraz 1470 roku). Horning zmarł 30 stycznia 1471 roku, a budynek nr 16 przypadł jego młodszemu bratu Baltazarowi, a od 1486 roku przeszedł w ręce wielu innych członków rodziny. Zaledwie od 1493 roku kamienica prawdopodobnie należała już do jednego właściciela: Hansa Horninga, przy niejasnym udziale jego brata Wenzla.

Po 1945

W wyniku działań wojennych jakie miały miejsce w 1945 roku kamienica uległa całkowitemu zniszczeniu. Następnie, w latach 1953–1955, odbyła się jej odbudowa, która obejmowała także sąsiedni budynek. Dzieło to powstało według projektu lwowskiego architekta Wincentego Witolda Rawskiego i nawiązuje do estetyki elewacji z pierwszej połowy XIX wieku.

W nowej odsłonie architektonicznej, nad oknami pierwszego piętra umieszczono trójkątne naczółki, a trzecią oraz czwartą kondygnację oddziela zdobny gzyms z greckim meandrem, nadając budynkowi niepowtarzalnego charakteru.

W 1956 roku w przestrzeni kamienicy otworzyła swoje drzwi winiarnia o nazwie Bachus, która zyskała popularność i funkcjonowała aż do 2009 roku, stając się częścią lokalnej kultury i historii Wrocławia.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Goliński 2015, s. 120-123.
  3. Goliński 2015, s. 117.
  4. a b c Eysymontt i in. 2011, s. 300.
  5. Łukaszewicz 2008, s. 125.
  6. Czerner 1976, s. 135.
  7. Pocztówka przedstawiająca kamienicę nr 16 na wrocławskim Rynku
  8. Rynek 16: Jak Bachus oddał w Rynku pole włoskiej kuchni

Oceń: Kamienica przy Rynku 16 we Wrocławiu

Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:18