Kamienica Pod Białym Lwem, znana również jako Wohn- und Geschäftshaus, jest wrocławskim skarbem architektury, który przyciąga uwagę turystów i miłośników historii. Obiekt ten zlokalizowany jest przy Placu Solnym 6/7 we Wrocławiu i obecnie tworzy zespół czterech zabytkowych kamienic numerowanych 6-7 a-d.
Warto zwrócić uwagę na charakterystyczny styl oraz bogatą historię tej niezwykłej budowli, która od lat wpisuje się w krajobraz miejskiej architektury Wrocławia.
Historia i architektura kamienicy
Nazwa kamienicy i jej historia są związane z karczmą Pod Białym Lwem, która funkcjonowała tutaj w drugiej połowie XV wieku. W średniowieczu, obecne kamienice oznaczone jako nr 6/7, znajdowały się na jednej działce lokacyjnej, należącej do ul. Ruskiej.
Przed rokiem 1870 na tej działce istniały dwie kamienice kalenicowe. Kamienica nr 7 była budynkiem ośmioosiowym, składającym się z czterech kondygnacji, cechującym się charakterystycznymi, dwuosiowymi facjatami zwieńczonymi trójkątnym tympanonem. Pierwsze dwie kondygnacje wyróżniały się boniowaniem, natomiast okna na trzecim i czwartym piętrze były rozdzielone eleganckimi pilastrami.
Kamienica nr 6 była pięcioosiowa i również miała cztery kondygnacje, z dwukondygnacyjnym dachem mansardowym. Parter tej kamienicy również był boniowany, co dodawało jej jeszcze większego uroku. W 1870 roku jednak obie kamienice zostały rozebrane, a na ich miejscu zbudowano 5-kondygnacyjny budynek mieszkalno-handlowy, z fasadą liczącą 13 osi, która była podkreślona dwuosiowymi ryzalitami po bokach.
W dolnej części, czyli na parterze oraz na pierwszym piętrze nowego gmachu, zainstalowano witryny sklepowe w formie łukowych arkad, nawiązujących do stylu pseudorenesansowego. W osi centralnej, nad pierwszym piętrem, umieszczono wieloboczny, dwukondygnacyjny wykusz, który zakończony był balkonem, dodając całej bryle elegancji i lekkości.
Po 1945 roku
W trakcie działań wojennych budynek uległ znacznemu zniszczeniu. Wiedząc o historycznej wartości kamienicy, przystąpiono do jej odbudowy w latach 1955–1958, starając się przywrócić dawne piękno architektury. Projekt został stworzony przez Emil Kaliski, a następnie kontynuowany przez Karola Ferdynanda Skomorowskiego. Odbudowa kamienicy nr 8/9, jak i pozostałych budynków z zachodniej pierzei, opierała się na ikonograficznych materiałach z połowy XVIII wieku, co pozwoliło nadać charakter renesansowy dwóm skrajnym kamienicom w tej części.
W przypadku fasady kamienicy oznaczonej numerem 6, zamontowano zabytkowy portal renesansowy, który według badań Bogusława Czechowicza ma cechy manierystyczne. Portal ten został przeniesiony z ul. Karola Szajnochy albo z kamienicy nr 15 przy ulicy Złote Koło 15. Warto dodać, że pierwotnie portal tego typu miał być częścią miejskich fortyfikacji, a postać jego twórcy mogła być Hans Schneider von Lindau.
Podobny proces miał miejsce w kamienicy nr 7, gdzie umieszczono późnogotycki portal ze zrujnowanego budynku, który znajdował się przy ul. Kazimierza Wielkiego 39. Odtworzenie większej ilości kamienic niż te, które istniały przed 1945 rokiem, stało się przyczyną skomplikowania numeracji budynków w tej części Wrocławia.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 21.05.2018 r.]
- Eysymontt i in. 2011, s. 335.
- Eysymontt i in. 2011, s. 334.
- Goliński 1997, s. 38.
- Kirschke 2005, s. 212.
- Brzezowski 2005, s. 284.
- Małachowicz 1985, s. 212.
- Harasimowicz 1998, s. 47.
- Andrzej Zieliński, Wrocław na dziewiętnastowiecznej rycinie, wyd. Ossolineum, 1988, s. 25 staloryt G.M Kurza wg K. Würbsa z XIX wieku.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica Pod Białym Niedźwiedziem we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 20 we Wrocławiu | Kamienica Pod Błękitnymi Podkowami we Wrocławiu | Kamienica Pod Zieloną Dynią i Dwoma Polakami we Wrocławiu | Kamienica Pod Zieloną Dynią we Wrocławiu | Kamienica przy pl. Solnym 17 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 50 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 53 we Wrocławiu | Kamienica przy ul. Ofiar Oświęcimskich 3 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Białoskórniczej 24 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kuźniczej 65-66 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kiełbaśniczej 5 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kiełbaśniczej 2 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kazimierza Wielkiego 9 we Wrocławiu | Kamienica przy ul. Przejście Garncarskie 8 we Wrocławiu | Kamienica przy ul. Łaciarskiej 30-31 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 46 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 38 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 3 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 18 we WrocławiuOceń: Dawna kamienica Pod Białym Lwem we Wrocławiu