Johannes Jaroslaw Marcinowski

---

Życiorys

Johannes Jarosław Marcinowski urodził się w 1868 roku we Wrocławiu, w rodzinie Johannesa Christlieba (1833–1884) oraz Anny Clary Wilhelmine (1850–1932). Jego ojciec zajmował wysokie stanowisko jako radca stanu (Regierungsrat) oraz syndyk (Landessyndikus). Marcinowski miał młodszą siostrę Kati, która żyła w latach 1877–1955.

Od najmłodszych lat uczęszczał do szkoły kadetów, co zaowocowało uzyskaniem stopnia oficerskiego. Niestety, podczas jednego z wojskowych ćwiczeń doznał urazu, który skutkował obustronnym płaskostopiem. Z tego powodu otrzymał dożywotnią rentę i zdecydował się na zmianę ścieżki kariery, rozpoczynając studia medyczne na Uniwersytecie Wrocławskim.

W 1894 roku osiągnął niezwykły sukces, zdobywając tytuł doktora nauk medycznych na podstawie pracy, którą przygotował pod okiem Mikulicza-Radeckiego. Jego dysertacja dotyczyła płaskostopia i nosiła tytuł „Zur Therapie des erworbenen Plattfusses. Ein neuer Stützaparatt für Plattfüsse”. Po pewnym czasie, w 1899 roku, przebywał w Paderborn, a od 1901 roku prowadził praktykę jako neurolog w różnych ośrodkach. W 1907 roku założył własne sanatorium „Haus Sielbeck” w Eutin, w prowincji Holsztyn.

Po zakończeniu I wojny światowej, Marcinowski kupił gospodarstwo w Heilbrunn, nieopodal Bad-Tölz, przekształcając je w klinikę, którą prowadził do 1928 roku. Wiele mówi się o tym, że był jednym z pionierów psychoterapii w Niemczech. Carl Gustav Jung zwrócił uwagę Sigmunda Freuda na jeden z jego artykułów, co miało poważne znaczenie w kontekście rozwoju tej dziedziny. Freud, pisząc do Junga, wspominał, że „otrzymał czarujący list od Marcinowskiego, w którym deklaruje się on jako nasz zażarty zwolennik i kompan w walce.”

W swojej pracy „O historii ruchu psychoanalitycznego” (Zur Geschichte der psychoanalytischen Bewegung) z 1914 roku, Freud zaliczył sanatorium Marcinowskiego do pierwszych niemieckich instytucji, które otworzyły się na psychoanalizę. Marcinowski był również aktywnym uczestnikiem 2. Kongresu Psychoanalitycznego w Norymberdze w 1910 roku, gdzie wygłosił odczyt zatytułowany „Sejunktive Prozesse als Grundlage der Psychoneurosen”. Jego zaangażowanie potwierdza także obecność na Międzynarodowym Kongresie Psychoanalitycznym w Weimarze, 21 września 1911 roku.

Od końca 1911 roku Marcinowski pełnił funkcję stałego korespondenta „Zentralblatt für Psycho-analyse”, a od 1913 do 1919 roku był związany z „Internationale Zeitschrift für (ärtzliche) Psychoanalyse”. Po I wojnie światowej dołączył do Wiedeńskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego (Wiener Psychoanalytischer Verein) oraz do mniejszych instytucji w Niemczech, dokonując swojej oceny różnic w podejściu do psychoanalizy. Jego sanatorium było popularne, a w 1920 roku odwiedziła go Lou Andreas-Salomé.

W miarę upływu lat, Marcinowski rozwijał własną formę psychoterapii. Jego publikacje można znaleźć w „Zeitschrift für Menschenkunde” redagowanej przez Hattinberga, jak również w innych ważnych czasopismach medycznych i poświęconych psychoanalizie. W 1928 roku osiedlił się razem z rodziną w Tybindze-Waldhausen i prowadził kolejną klinikę wraz z żoną Gustel, pielęgniarką z wykształceniem medycznym. Należał także do Metapsychologische Gesellschaft w Monachium.

Johannes Marcinowski był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa z Helene Sophie Charlotte Rede (1870–1954) miał bliźniaków Hansa i Jarosława (1895) oraz córkę Johannę Irmingard (1896). Z drugiego związku z pielęgniarką Auguste (Gustel) Gramatzki (1883–1960) przyszedł na świat syn Heinz, a później trzej kolejni synowie: Hans Jürgen, Wulfdietrich i Willi Gernot. Wspomnienie o tym wybitnym lekarzu zagościło na łamach „Psychotherapeutische Praxis” autorstwa Wilhelma Stekla.

Wybrane prace

Johannes Jarosław Marcinowski był autorem wielu znaczących prac naukowych, które przyczyniły się do rozwoju medycyny i psychologii. Poniżej przedstawiamy wybrane publikacje, które ukazują jego różnorodność tematyczną oraz zaangażowanie w badania.

• Zur Therapie des erworbenen Plattfusses: Ein neuer Stützapparat für Plattfüsse. Breslau: Schatzky, 1894,
• Zur Therapie des erworbenen Plattfusses. Ein neuer Stützapparat für Plattfüsse. Zeitschrift für orthopädische Chirurgie 4, ss. 68-103, 1895,
• Das Xeroform und seine Wirkung bei Ulcus corneæ. Therapeutische Monatshefte 12, s. 385, 1898,
• Selbstbeobachtungen in der Hypnose. Zeitschrift für Hypnotismus 9, 177-190, 1899,
• Sanatorium Insebald bei Paderborn. Dessau: Buchdruckerei Gutenberg, 1899,
• Zur Atropinbehandlung des Ileus. Münchner Medizinische Wochenschrift 47, s. 1492, 1900,
• Epileptisches Irresein nach Trauma; Diebstahl im Dämmerzustande. Ärztliche Sachverständigen Zeitung 6, ss. 408-411, 1900,
• Das Eukain B. Deutsche Zeitschrift für Chirurgie, 65 (5-6), 1902, s. 417–486, DOI: 10.1007/BF02791429,
• Ein Fall von Vergiftung durch sogenannte Essigessenz. Ärztliche Sachverständigen Zeitung 8, 134 (1902),
• Alexander Haig, Jaroslaw Marcinowski: Diät und Nahrungsmittel. O. Salle, 1903,
• Im Kampf um gesunde Nerven. Ein Wegweiser zum Verständnis und zur Heilung nervöser Zustände. Für Ärzte und Laien. Berlin: O. Salle, 1904,
• Berlin, Verlag von Otto Salle, 1907 (3 Auflage), 151 ss.,
• 4. neu durchgeseh. Aufl. Berlin: Salle, 1911,
• Nervosität und Weltanschauung. Studien zur seelischen Behandlung Nervöser nebst einer kurzen Theorie vom Wollen und Können. Berlin: O. Salle, 1905,
• Die Bedeutung der Weltanschauungsprobleme in der Heilkunst. Zeitschrift für Psychotherapie und medizinische Psychologie 1, ss. 129–143, 1909,
• Nervosität und Weltanschauung. Studien zur seelischen Behandlung Nervöser nebst einer kurzen Theorie vom Wollen und Können. Zweite, völlig umgearbeitete Studie. Berlin: Verlag von Otto Salle, 1910,
• Zur Kasuistik der sexualen Aetiologie nervöser Symptome. Zeitschrift für Psychotherapie und medizinische Psychologie 2, ss. 30–38, 1910,
• Drei Romane in Zahlen. Ein Beitrag zur symbolischen Verwendung von Zahlen im Leben und im Traume. Zentralblatt für Psychoanalyse, medizinische Monatsschrift für Seelenkunde 2 (12), s. 619–638, 1912,
• Gezeichnete Träume. Zentralblatt für Psychoanalyse, 1912,
• Der Mut zu sich selbst: Das Seelenleben des Nervösen und seine Heilung. Berlin: Otto Salle, 1912,
• Berlin: Verlag von Otto Salle, 1925,
• Die Heilung eines schweren Falles von Asthma durch Psychoanalyse. Jahrbuch für psychoanalytische und psychopathologische Forschungen 5 ss. 529-620, 1913,
• Eine kleine Kriegsneurose. Internationale Zeitschrift für ärztliche Psychoanalyse 3, 1915,
• Ärztliche Erziehungskunst und Charakterbildung. Die sittlichenden Werte der psychoanalytischen Behandlung nervöser Zustände. Mchn., Reinhardt, 1916,
• Neue Bahnen zur Heilung nervöser Zustände. Ein Stück Lebenskunst für alle. Berlin: O. Salle, 1916,
• Zur Psychologie der Liebeswahl und des angeborenen Sexualcharakters. Imago 13, ss. 511–532, 1917,
• Zum Kapitel Liebeswahl und Charakterbildung. Imago: Zeitschrift für Anwendung der Psychoanalyse auf die Geisteswissenschaften 5, 3, 1918,
• Die erotischen Quellen der Minderwertigkeitsgefühle. Zeitschrift für Sexualwissenschaft 4, ss. 313–321, 1918,
• A detailed Dream Analysis. Psyche and Eros 1, s. 140, 1920,
• Dreams, superstition, and neuroses. Psyche & Eros 2, ss. 192–202, 1921,
• Two Confinement Dreams of a Pregnant Woman. International Journal of Psycho-Analysis 2, s. 432-434, 1921,
• The saintly type. Psyche & Eros 3, ss. 4–7, 1922,
• Erotic element in sense of guilt. Journal of Sexology and Psychoanalysis 1, ss. 449–452, 1923,
• Zwei Entbindungsträume einer Schwangeren. Internationale Zeitschrift für Psychoanalyse 7, 1921,
• Die Gefühlszerrissenheit der neurotischen Psyche. Prien am Chiemsee, 1924,
• Probleme und Praxis der geschlechtlichen Aufklärung. Prien am Chiemsee: Anthropos-Verlag, 1924,
• Schuldgefühle. Prien am Chiemsee: Anthropos-Verlag, 1924,
• Minderwertigkeitsgefühle. Anthropos-Verlag Prien am Chiemsee, 1924,
• Mein Weg zu Gott: Suchen u. Finden aus meinem Leben, 1921,
• Mein erstes Begegnen mit Schrenck-Notzing. Zeitschrift für Parapsychologie 4, 188-192, 1929,
• Vom finalen und vom kausalen Denken in der Psychologie der Neurosen. Zentralblatt für Psychotherapie 8 (6), 331-340, 1935.

Zostały również przetłumaczone wersje niektórych prac:

• I kampen för friska nerver. En vägvisare vid behandling och botande av nervösa tillstånd. Beijers Bokförlagsaktiebolag, 1905,
• Борьба за здоровые нервы. Москва, 1913,
• Нервность и миросозерцание; Очерки психичес. лечения нервнобольных. Москва, 1913,
• (přel. V. Dux) Pocity viny. Praha: B. Kočí, 1927,
• (přeložila Anna Hrubá) Nervosní člověk. X, Pocity méněcennosti. Praha: B. Kočí, 1927.

---

Oceń: Johannes Jaroslaw Marcinowski

---