Plac Strzelecki we Wrocławiu

---

Historia

W drugiej połowie XVIII wieku w obrębie placu w Wrocławiu istniały ogrody przy ulicach Biskupa Tomasza I oraz Ptasiej, a sam teren placu był wówczas łąką usytuowaną za nimi. Około 1860 roku wschodnia część obszaru obecnego placu została włączona do sąsiadującego z nim, większego placu, jako jego poszerzenie. W tym czasie miejsce to funkcjonowało pod nazwą Roßsplatz, co w dzisiejszych czasach odpowiada Placu Stanisława Staszica, odnoszącej się do rynku końskiego Roßmarkt, który tu istniał. Zachodnia część terenu została natomiast zagospodarowana jako skwer, usytuowany obok ogrodu rozrywkowego, w skład którego wchodziła m.in. popularna Kępa Strzelecka, stąd pochodzi niemiecka nazwa placu – Schießwerder.

Plac Strzelecki, w swoim obecnym kształcie, powstał w 1876 roku, kiedy to dokonano wytyczenia sąsiedniego placu Roßsplatz, który przyjął trójkątną formę, co pozwoliło Strzeleckiemu stać się odrębnym obiektem. Jego granice tworzą nieregularny prostokąt o długości około 250 metrów oraz szerokości 100 metrów, a w samym sercu placu znalazł się zieleniec. Od lat 40. do 90. XIX wieku zrealizowano zabudowę kamienicami zarówno południowej, jak i północnej pierzei. W 1913 roku w pobliżu, przy numerze 20, przekształcono budynek willi z 1860 roku na potrzeby klasztoru sióstr elżbietanek, według projektu spółki Querkott & Föhre. Po zakończeniu II wojny światowej obiekt przeszedł kolejne przekształcenia. Dziś mieści się w nim m.in. Policealne Studium Zawodowe Informatyki.

W 2011 roku plac przeszedł rewitalizację, w ramach której powstały między innymi nowe udogodnienia dla dzieci oraz strefy rekreacyjne dla dorosłych. Zachodnia część terenu, sąsiadująca z ulicą Kurkową, została zabudowana budynkiem przy placu Strzeleckim 25, w którym zlokalizowano część siedziby wrocławskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. Natomiast w latach 2015-2017, przy numerze 24, zrealizowano nowy budynek Medicus.

Nazwy

W ciągu swojej bogatej historii, miejsce to zmieniało swoje nazwy, co odzwierciedla jego znaczenie w różnych okresach. Oto nazwy, które nosił plac:

• Roßsplatz, jako część obecnego placu Stanisława Staszica, do około 1880 roku,
• Schießwerder Platz (Schiesswerderplatz), od około 1880 roku,
• Karola Marksa,
• Plac Strzelecki.

Patroni i odniesienia nazw

Plac Strzelecki, będący miejscem o bogatej historii, przyjął na przestrzeni lat różnorodne nazwy, które są nie tylko związane z jego funkcją, ale również z postaciami, które miały znaczenie dla tego obszaru. W każdym z tych przypadków nazewnictwo ma swoje głębokie zakorzenienie w lokalnej tradycji i historii.

• Roßsplatz – nazwa ta odnosi się do terenu, który obecnie stanowi dwa osobne place, a jej źródło wiąże się z funkcjonującym tu niegdyś targiem końskim, znanym jako Roßmarkt,
• Schießwerder – ta nazwa przywodzi na myśl miejsce, które kiedyś było strzelnicą miejską. Strzelnica ta była ważnym punktem dla lokalnej społeczności,
• Karol Marks – urodził się 5 maja 1818 roku w Trewirze, a zmarł 14 marca 1883 roku w Londynie. Był on niemieckim filozofem, socjologiem, ekonomistą, a także działaczem rewolucyjnym, uznawanym za twórcę socjalizmu naukowego oraz współzałożyciela I Międzynarodówki,
• Strzelecki – nazwa ta odnosi się do strzelectwa oraz do lokalnego towarzystwa strzeleckiego, doskonale oddając historyczne powiązania z istniejącą tu niegdyś strzelnicą miejską (Schießwerder). Fakt upamiętnienia działalności strzeleckiej znacząco wpływa na związki tego miejsca z strzelectwem, co podkreśla również nazwa ulicy wychodzącej z tego placu – Ulica Kurkowa.

Każda z tych nazw przyczynia się do głębszego zrozumienia historii oraz kultury Wrocławia, a także pokazuje, jak ważne są takie miejsca w tkance miejskiej.

Ulice

Plac Strzelecki otacza sieć ulic o łącznej długości 336 metrów, tworząc charakterystyczny fragment miasta. Wokół tego malowniczego placu można znaleźć zarówno ulice, jak i inny przestrzenie publiczne, które przyczyniają się do unikalnej atmosfery tej części Wrocławia.

Oto lista ulic i placów, które są powiązane z Placem Strzeleckim:

• Łowiecka (Schützenstrasse), ulica,
• Kurkowa, ulica,
• Podwórcowa, ulica,
• Pomorska (Kuhgase, Rosenthalerstrasse), ulica,
• Ptasia, ulica,
• Staszica Stanisława (Rossplatz, Benderplatz), plac.

Obiekty

Skwer Sybiraków

Skwer ten stanowi cenny element przestrzeni publicznej wokół placu Strzeleckiego, oferując mieszkańcom i odwiedzającym miejsce do odpoczynku i relaksu. Jest on zlokalizowany w obrębie zieleńca, otoczonego jezdniami, co nadaje mu kameralny charakter. Oprócz przyjemnych alejek spacerowych i ławek, w skwerze znajduje się plac zabaw dla dzieci, co czyni go atrakcyjnym punktem dla rodzin. Centralnym punktem skweru jest Pomnik Zesłańcom Sybiru, który przypomina o trudnych losach Polaków.

Pomnik Zesłańcom Sybiru

Usytuowany na Placu Strzeleckim w obrębie Skweru Sybiraków, pomnik ten został poświęcony osobom zesłanym na Syberię. Jego imponująca sylwetka, sięgająca aż 12 metrów wysokości, przedstawia krzyż łaciński przebijający mur, symbolizując głęboki ból i pamięć o tych, którzy doświadczyli wygnania. Dla wszystkich zainteresowanych tematem, szczegółowe informacje zawiera główny artykuł.

Kępa Strzelecka

Obszar ten niegdyś zasłynął z istnienia strzelnicy znanej jako Schiesswerder. Pomimo że obecnie ten obiekt nie istnieje, jego historia pozostaje częścią kulturowego dziedzictwa Wrocławia, wspominając swoją przeszłość jako miejsce aktywności strzeleckiej.

Biurowiec IPN

Na zachodniej stronie placu, przy numerze 25, wzniesiono nowoczesny biurowiec. Budynek ten stał się siedzibą części wrocławskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. Ma on aż pięć kondygnacji i oferuje przestrzeń wynoszącą około 4.000 m², w tym biura rozlokowane od pierwszego do czwartego piętra oraz około 720 m² przestrzeni handlowej na parterze. Dodatkowo, w piwnicy zainstalowany jest parking dla samochodów, co jest dużym udogodnieniem.

Budynek Medicus

Niedaleko biurowca IPN, stoi Centrum Medyczne Medicus, zbudowane pod adresem plac Strzelecki 24. Składa się z czterech kondygnacji nadziemnych i jednej podziemnej. Oferuje 6.979 m² powierzchni, w której usytuowane są różnorodne usługi medyczne oraz biurowe. Projekt tego obiektu zrealizowało renomowane biuro architektoniczne JSK Architekci z Warszawy, a generalnym wykonawcą prac była firma Przedsiębiorstwo Budowlane Alfa-Dach.

Inne obiekty

W najbliższym otoczeniu placu Strzeleckiego, jednak z adresami przypisanymi do placu Stanisława Staszica, znajdują się wartościowe obiekty zabytkowe:

• kościół Świętego Bonifacego (St. Bonifatius Kirche), plac Stanisława Staszica 2,
• plebania, plac Stanisława Staszica 4,
• dworzec Wrocławsko-Trzebnicko-Prusickiej Kolei Wąskotorowej, plac Stanisława Staszica 4a,
• ponadto, na zachód od placu, rozciągają się tereny Elektrociepłowni Wrocław, mieszczącej się przy ulicy Łowieckiej 24.

---

Oceń: Plac Strzelecki we Wrocławiu

---