Kościół Imienia Jezus we Wrocławiu

---

Architektura

Świątynia wrocławska wyróżnia się jednym z najbardziej zjawiskowych barokowych wnętrz w całym mieście. Jest to klasyczny przykład jezuickiej architektury, z jedną nawą oraz dwoma rzędami kaplic bocznych, które liczą tu 2 × 6. Nad tymi kaplicami znajdują się empory, rozświetlające przestrzeń świątyni, a ich otwarcie ku głównej nawie dodaje wrażenia przestronności.

Kościół ma imponujące wymiary: jego długość wynosi 53,2 metra, szerokość 26,2 metra, a wysokość sięga 23,6 metra. Ciekawostką jest to, że obiekt ten szczyci się dwoma sygnaturkami: maleńką, która powstała w 1700 roku na wschodnim szczycie, oraz większą, datowaną na 1727. To nietypowe rozwiązanie architektoniczne przyciąga uwagę i dodaje uroku budowli.

Kościół został wzniesiony na fundamentach południowego skrzydła dawnego zamku cesarskiego. Z tego historycznego zamku zachowano część jednopiętrowego renesansowego budynku, który obecnie pełni funkcję zakrystii. Zachowane zostały również renesansowe portale okienne oraz drzwiowe, które nadają wyjątkowego charakteru całemu obiektowi.

Historia

Wrocławski kościół, znany jako świątynia Imienia Jezus, jest dziełem włoskiego architekta Teodora Morettiego, który zaprojektował to wspaniałe miejsce kultu. Budowę prowadził Mateusz Biener, a po jego śmierci w 1692 roku, pracami kierował Jan Knoll. Kościół został poświęcony 30 lipca 1698 roku; jednak ukończenie fasady zachodniej miało miejsce dopiero w roku 1700. W latach 1703–1706 Johann Michael Rottmayr namalował cykl iluzjonistycznych fresków, które ozdobiły ściany oraz sklepienia tej pięknej świątyni. Na fresku w nawie głównej poza przedstawionymi postaciami świętych oraz cesarzami austriackimi, można dostrzec także autoportret samego artysty.

W latach 1722–1734 prowadzono prace nad rzeźbiarskim wystrojem kościoła pod okiem Krzysztofa Tauscha, gdzie wykonano wspaniałe sztukaterie, pilastry, gzymsy oraz rzeźby. Ponadto, z tego okresu pochodzą także częściowo zachowane ławki, konfesjonały, kandelabry oraz świeczniki. Monumentalny ołtarz główny, którego zakończenie miało miejsce w 1726 roku, zaprojektował sam Tausch; to on również namalował w 1725 roku obraz ołtarzowy przedstawiający obrzezanie Jezusa. W kaplicy pod wezwaniem Matki Bożej Bolesnej również znajduje się ołtarz Męki Pańskiej autorstwa Tauscha, datowany na 1725 rok.

Rzeźby ambony z lat 1727–1728 oraz część rzeźb świętych umieszczonych przy wejściu do prezbiterium z 1726 roku są dziełem znanego rzeźbiarza Mangoldta, podczas gdy reszta rzeźb jest autorstwa innego prominentnego artysty – Siegwitza, który wykonał także dwa bogato zdobione konfesjonały.

W okresie końcowych prac nad wykończeniem kościoła powstał w jego sąsiedztwie gmach kolegium jezuickiego, którego budowę rozpoczęto w latach 1728–1741. Od roku 1811 budynek ten pełni funkcję gmachu głównego Uniwersytetu Wrocławskiego.

Świątynia była wielokrotnie opuszczana oraz nieco zniszczona w wyniku różnych katastrof, takich jak wybuch Baszty Prochowej w 1748 roku, oraz działań wojennych, w tym w trakcie wojny siedmioletniej w latach 1756–1763, kiedy to kościół przekształcono na magazyn zboża. Pomimo tych wydarzeń, nie poniosła znacznych strat, a barokowy wystrój oraz wyposażenie przetrwały do naszych czasów.

W XIX wieku, a szczególnie w latach 1879–1893, przekształcono większą część barokowych ołtarzy kaplic bocznych, przy jednoczesnym zachowaniu oryginalnych elementów. Na wielu z tych ołtarzy pojawiły się nowo namalowane obrazy, choć w kilku z nich nadal znajdują się dzieła z XVII i XVIII wieku. Powstała wówczas także gipsowa kopia Piety Michała Anioła. W 1926 roku w oryginalnej szafie organowej z XVIII wieku wbudowano nowe organy, wykonane przez Wilhelma Sauera w Frankfurtu nad Odrą, które obecnie są użytkowane jako instrument liturgiczny oraz koncertowy.

W kwietniu 1945 roku do kościoła trafiły najcenniejsze zabytki sztuki sakralnej z innych wrocławskich świątyń. Z oblężenia Festung Breslau w 1945 roku kościół wyszedł z około dziesięcioprocentowymi zniszczeniami. Po zakończeniu wojny, po przeprowadzonych wstępnych pracach zabezpieczających, we wrześniu 1946 roku przekazano budynek na potrzeby duszpasterstwa akademickiego.

---

Oceń: Kościół Imienia Jezus we Wrocławiu

---