Kościół św. Macieja we Wrocławiu

---

Historia

Historia kościoła św. Macieja we Wrocławiu sięga lat 40. XIII wieku, kiedy to księżna Anna, będąca wdową po Henryku Pobożnym, zainicjowała powstanie szpitala poświęconego św. Elżbiecie na terenach swojego dworu. W 1253 roku sprowadziła Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą, co doprowadziło do założenia klasztoru tego zakonu oraz przekazania kościoła zakonnikom.

Około przełomu XIII i XIV wieku, lub nieco później, przystąpiono do przebudowy prezbiterium, które zyskało trójboczny kształt, a równocześnie rozpoczęto budowę wieży świątyni. W końcu XIV wieku oraz na początku XV wieku nastąpiły kolejne etapy budowlane, w ramach których do korpusu nawy dobudowano ramiona transeptu zakończone trójbocznie, co nadało kościołowi plan krzyża. W ramach przebudowy znacznie podwyższono także nawę. Budowę wieży, nakrytej ostrosłupowym hełmem pokrytym miedzią, ukończono w 1487 roku. W 1569 roku kościół przeszedł kolejną przebudowę, podczas której nadbudowano mury zaś dokonano budowy nowych sklepień.

Na przełomie lat 60-tych XVII wieku, w 1662 roku, przystąpiono do demontażu górnej części nadwątlonego hełmu wieży, którą zastąpiono niewielkim barokowym dachem cebulastym. Program barokizacji wnętrza trwał dalej, gdy dodano od strony południowej barokową kruchtę. Po roku 1675 zrealizowano projekt budowy niskiej trójnawowej krypty pod nawą i większą częścią prezbiterium.

W wyniku sekularyzacji zakonu, kościół stał się pomocą o charakterze parafialnym. W latach 1895-1896 przeszedł poważny remont, a w wyniku wydarzeń z 1945 roku, kościół doznał poważnych uszkodzeń — stracił dachy wieży i nawy, a przez długi czas był zaniedbywany. Prowizoryczne pokrycie dachu zrealizowano dopiero w 1949 roku, a w 1958 roku doszło do poważnego uszkodzenia, kiedy to zawaliła się część północnego ramienia transeptu, co zniszczyło także renesansową ambonę z 1607 roku.

Prace rekonstrukcyjne trwały od 1961 do 1966 roku. Ważną postacią w tym okresie był Olgierd Czerner, który miał wpływ na przywrócenie świetności kościołowi. Konsekracja, będąca symbolicznym zakończeniem renowacji, odbyła się 23 października 1966 roku. W kościele zainstalowano również zabytki z poewangelickich świątyń, w tym obraz Ukrzyżowania Pana Jezusa z ołtarza kościoła Świętej Trójcy w Bierutowie. Wieża wciąż czeka na odpowiednią rekonstrukcję hełmu, a obecnie jest nakryta prowizorycznym dachem.

Kościół w obecnych czasach pełni funkcję rzymskokatolickiego kościoła rektoralnego, a w jego pobliżu znajduje się siedziba duszpasterstwa akademickiego „Maciejówka”. W krypcie kościoła spoczywa znany mistyk, teolog oraz poeta Johannes Scheffler, znany szerzej jako Angelus Silesius. Na murze przez wejściem do kościoła umieszczono tablice pamiątkowe, z których jedna poświęcona jest Angelusowi, a druga polskiemu kompozytorowi Emanuelowi Kani (1827–1887), który pełnił funkcję organisty w kościele św. Macieja.

Ostatnie prace remontowe w wieży ujawniły fragmenty gotyckich malowideł naściennych, przykrytych w 1655 roku przepisaną warstwą farby. Przed kościołem dumnie stoi barokowa rzeźba św. Jana Nepomucena, wykonana w 1723 roku przez Jana Jerzego Urbańskiego.

---

Oceń: Kościół św. Macieja we Wrocławiu

---