Dom Towarowy „Podwale” we Wrocławiu


Dom Towarowy „Podwale” (niem. Kaufhaus Martin Schneider, znany również jako Dom Handlowy Martina Schneidera) to wyjątkowy przykład secesyjnej architektury, który dumnie wznosi się w sercu Wrocławia. Znajduje się on w strategicznej lokalizacji, gdzie ulica Świdnicka łączy się z ulicą Podwale, tworząc ważny punkt handlowy w mieście.

Warto zwrócić uwagę na nie tylko na niesamowitą historię tego miejsca, ale także na jego architektoniczne walory, które przyciągają wielu turystów oraz mieszkańców Wrocławia. Dom Towarowy „Podwale” stanowi symbol wielkomiejskiego handlu i był inspiracją dla wielu późniejszych projektów budowlanych.

Historia budynku

Dom handlowy monachijskiego przedsiębiorstwa odzieżowego Martina Schneidera został pierwotnie ulokowany w przekształconym na ten cel budynku mieszkalno-usługowym przy ulicy Świdnickiej 37 i 39, który powstał w 1897 roku. Z przebudowy lub, według Pawła Kirschke, nowego obiektu, odpowiedzialny był architekt Heinrich Simon. W efekcie tego powstał budynek o eklektycznej stylistyce. W 1900 roku, dzięki architektowi Karlowi Grosserowi, obiekt przeszedł ważną modernizację. Podczas tego okresu sklepy Schneidera zajmowały ihn dwie dolne kondygnacje. Następnie, około roku 1906, potentat odzieżowy nabył sąsiednią działkę przy ulicy Podwale 37, przejmując również znajdujący się na niej budynek. W wyniku tego, stary obiekt został zburzony, a prace budowlane na nowym domu towarowym rozpoczęły się w 1906 roku.

Kaufhaus Martin Schneider

Nowy dom handlowy został zaprojektowany przez biuro architektoniczne Höniger & Sedelmayr. Obiekt ten cechował się secesyjnym stylem i miał ośmioosiowy, wertykalny układ fasady, z pięcioma kondygnacjami w części wschodniej oraz czterema w zachodniej. Część wschodnia posiadała wysoką, czterospadową dachówkę, natomiast zachodnia dachem dwuspadowym, kalenicowym. Budynek został wzniesiony na żelbetonowej konstrukcji szkieletowej, rozpiętości wynoszącej 7,5 metra. Fasada została podzielona pilastrami z piaskowca. Parter zaaranżowano z wykorzystaniem witryn, a na drugiej oraz trzeciej kondygnacji znalazły się wielkie okna wystawowe. Trzecia i czwarta kondygnacja uwidoczniły mniejsze okna, oddzielone piaskowcowymi kolumienkami, a piąta kondygnacja była dodatkowo udekorowana ornamentami secesyjno-neogotyckimi.

Główne wejście do budynku zlokalizowane było w osi symetrii wyższej części, a jego ozdobą był piaskowcowy portal z płaskim łukiem. Naprzeciwko odbioru gości znajdowała się sień, która prowadziła do wind, mieszczących się w przestronnych klatkach schodowych, otoczonych ażurowymi szybami. Z północnej strony natomiast, dostępny był trzykondygnacyjny dziedziniec przykryty szklanym dachem.

Nowy budynek został również połączony z obiektem przy ulicy Świdnickiej, gdzie umieszczono dodatkowe wejście oraz zmieniono witryny. Na kondygnacjach przebito ściany szczytowe, co umożliwiło utworzenie rozległych sal sprzedażowych. W tym samym roku, północne skrzydło budynku zostało przedłużone.

W roku 1929, budynek przeszedł w ręce firmy Abraham Wertheim AG, właściciela znanego domu handlowego Warenhaus Wertheim, zlokalizowanego naprzeciwko Kaufhaus Martin Schneider, co miało miejsce na kolejnych dziesięć lat, aż do 1939 roku.

W okresie od 1939 do 1945 roku dom handlowy był własnością Allgemeine Warenhandelsgesellschaft A.G (AWAG). W 1930 roku na parterze otwarto restaurację „Cafe Vaterland”, a w latach 1919–1929 w budynku mieścił się również urząd pocztowy.

Po 1945

W roku 1946 nastąpiła istotna zmiana w historii budynku, gdyż stał się on własnością Wrocławskiej Spółdzielni Spożywców „Społem”. Wewnątrz obiektu powstał bar mleczny „Nad Fosą”, a także Klub Dziennikarza, który przyciągał wiele znanych osobistości, w tym Karola Małcużyńskiego, Kalina Jędrusik, Stanisława Dygata oraz Zbigniewa Cybulskiego. Oprócz tych atrakcji, na wyższych piętrach zlokalizowane były biura.

W roku 1992 podjęto decyzję o przeprowadzeniu modernizacji, która przyniosła wiele zmian. W wyniku inwestycji, trzy kondygnacje budynku zaczęły pełnić funkcje handlowe, natomiast na czwartej piętrze umieszczono biura DH PSS Społem Podwale. W kolejnych latach, w 2003 roku, przeprowadzono kolejny remont, podczas którego odnowiono elewację oraz wymieniono poszycie dachu, co przyczyniło się do poprawy estetyki budynku.

Przypisy

  1. a b c d e f g h i Eysymontt i in. 2011 r., s. 606.
  2. a b c d e Harasimowicz 2006 r., s. 150.
  3. Klub Dziennikarza. [dostęp 21.04.2019 r.]
  4. Pierwszy film braci Lumière z odsłonięcia pomnika
  5. Cafe Vaterland na fotografiach

Oceń: Dom Towarowy „Podwale” we Wrocławiu

Średnia ocena:4.83 Liczba ocen:13