Budynek handlowo-usługowy przy ul. Rzeźniczej 32/33 we Wrocławiu

---

Historia

Dom handlowy Schlesingera i Grünbauma został zbudowany na miejscu dwóch uprzednio rozebranych kamienic: Pod Złotym Orłem nr 32 oraz Pod Trzema Górami nr 33.

Kamienica Pod Trzema Górami

Początkowo na działce nr 33 znajdowały się dwie kamienice szczytowe. Na przełomie XVIII wieku te budowle zostały połączone, by powstać w formie klasycystycznego obiektu. Budynek był dwu- i trzytraktowy, a jego konstrukcja obejmowała cztery skrzydła i trzy kondygnacje. Wewnątrz mieścił się znany zajazd „Pod Trzema Górami” („Zu den Drei Bergen”).

Fasada nowego budynku charakteryzowała się dziesięcioma osiami, bogato zdobionymi pilastrami w stylu wielkiego porządku, z przodu natomiast ulokowane były sklepy, sala restauracyjna oraz kuchnia. Dwie wyższe kondygnacje zawierały pokoje gościnne, a w dolnych skrzydłach, na parterze, znajdujące się były pomieszczenia gospodarcze, izba noclegowa dla woźniców oraz mała gospoda. Na pierwszym i drugim piętrze ulokowane były mieszkania do wynajęcia, które składały się z dwóch pokoi oraz kuchni.

W 1840 roku budynek przeszedł rozbudowę według planów architekta Morawe, do którego realizacji dodano czwartą kondygnację oraz przekształcono fasadę, nadając jej bardziej klasycystyczny potencjał. W 1899 roku kamienica została całkowicie wyburzona. Jak zauważa Agnieszka Tomaszewicz, zajazd był jednym z głównych hoteli Wrocławia, cieszącym się popularnością wśród zamożnych podróżnych, dzięki doskonałej kuchni oraz wspaniałemu wyborowi win. W 1998 roku umieszczono w późniejszym portalu tablicę upamiętniającą Karola von Holteina, pisarza i aktora, który mieszkał w zajeździe w latach 1870–1877.

Kamienica Pod Złotym Orłem

Na działce nr 32, w XVI wieku bądź w pierwszej połowie XVII wieku, w skrajnej lewej osi na parterze umieszczono portal zamknięty łukiem pełnym, zdobiony płaskorzeźbą winorośli z liśćmi i owocami. Kamienica pod koniec XVII wieku przeszła przebudowę w stylu barokowym, co nadało jej trzykondygnacyjną i trzytraktową formę. W południowej osi umieszczono sień, a elewacja kończyła się wysokim szczytem obsadzonym pilastrami i wolutowymi spływami, zamkniętym trójkątnym naczółkiem. W roku 1839 Karl Linke, właściciel kamienicy, zainwestował w warsztat budowy powozów.

Dom handlowy

W 1899 roku działki nr 32 i 33 zostały nabyte przez dwóch kupców, Leo Schlesigera oraz Davida Eljakima Grünbauma, którzy prowadzili hurtowy handel konfekcją męską i chłopięcą. Do spółki w 1891 roku dołączył Max Schesinger, a w 1901 Isidor Guttmann. W latach 1899–1901 na tych działkach wzniesiono nowoczesny, czteroskrzydłowy dom handlowy z wewnętrznym dziedzińcem, zaprojektowany przez Leo Schlesingera, bazując na berlińskim domu handlowym Tiedemanna.

Budynek był przeznaczony pod wynajem dla hali produkcyjnej, wzorcowni oraz magazynów. W parterze znalazło się sześć sklepów, każdy z osobnym wejściem i witryną. Narożny gmach był czteropiętrowy, nakryty kalenicowym dachem z poddaszem, podczas gdy pozostałe skrzydła miały pięć kondygnacji. Konstrukcja opierała się na okrągłych słupach, a elewacja frontowa charakteryzowała się ośmioma kamiennymi filarami. Pomiędzy arkadami umieszczono szklane tafle w stalowej konstrukcji, a wyżej bogate secesyjne detale rzeźbiarskie, które dodatkowo zdobiły filary zakończone kolumienkami.

Wejście do budynku prowadziło poprzez secesyjno-romański czarny portal z rzeźbą męskiej twarzy. Portal wmurowany był w sienią przejazdową, prowadzącą do klatki schodowej. Oprócz jednej klatki schodowej, w budynku funkcjonowały także dwie windy, a elewacje od strony dziedzińca pokryto białą glazurowaną cegłą z minimalną ilością dekoracji architektonicznych.

Po 1945 roku

W wyniku wydarzeń wojennych, które miały miejsce w 1945 roku, budynek nie został uszkodzony, co stworzyło okazję do jego dalszego funkcjonowania. Wnętrza obiektu zostały przekształcone na potrzeby zakładu produkcyjnego Intermody, a parter zaaranżowano na sklep firmowy, co z powodzeniem integrowało go z działalnością handlową.

W 1995 roku dokonano znacznej modernizacji budynku na podstawie projektu biura Archicom. Wprowadzono nowe pomieszczenia biurowe, ponadto stworzono dwupoziomowy sklep, który został wzbogacony o windy, co znacznie zwiększyło jego funkcjonalność. W ramach renowacji wymieniono również witryny oraz elementy ślusarki. Dodatkowo, od strony ul. Kazimierza Wielkiego, wybudowano nowe wejście, co pozytywnie wpłynęło na dostępność obiektu.

W okresie od 2006 do 2013 roku, budynek przeszedł kolejne zmiany, które miały na celu dostosowanie go do nowoczesnych standardów biurowo-usługowych. Fronton budynku został starannie oczyszczony, co pozwoliło na lepsze uwydatnienie jego dekoracyjnych elementów. Szczególnie wyróżniające się były przedstawienia kobiecych twarzy, które według współczesnych architektów symbolizowały mitologiczną Meduzę. W związku z tym, na skutek tych modyfikacji, nadano budynkowi nazwę „Kamienica Pod Gorgoną”, mimo że nie miała ona uzasadnienia w kontekście jego historii.

---

Oceń: Budynek handlowo-usługowy przy ul. Rzeźniczej 32/33 we Wrocławiu

---