Budynek, o którym mowa, to biurowo-handlowa konstrukcja znajdująca się przy ulicy Ruskiej 11-12 we Wrocławiu. Ten obiekt ma swoje korzenie w historycznym domu handlowym Maxa Goldsteina-Reussenhofa.
Znany pierwotnie jako „Geschäftschaus Max Goldstein”, obiekt ten stanowi interesującą część dziedzictwa architektonicznego Wrocławia.
Historia
Kamienica „Pod Szerokim Kamieniem”
Na przełomie XIX wieku, na parcelach oznaczonych numerami 11 i 12, znajdowały się dwie osobne kamienice miejskie. W XVI wieku na tych terenach można było dostrzec szczytowy dom, młyn oraz oddzielne zabudowania gospodarcze, przylegające do historycznych murów miejskich.
W XVI stuleciu obie wschodnie działki zostały połączone, co doprowadziło do wzrostu nowej, czterokondygnacyjnej kamienicy w barokowym stylu, znanej jako „Pod Szerokim Kamieniem”. Przed rokiem 1906, wszystkie istniejące obiekty na tych działkach zostały całkowicie wyburzone, co otworzyło drogę dla nowego projektu.
Dom handlowy „Max Goldstein”
W latach 1906-1907, według projektu Richarda Mohra, zbudowano nową konstrukcję biurowo-handlową na terenach 11-12. Ta świeża, czterokondygnacyjna budowla zaprezentowała secesyjno-eklektyczny styl, który od razu zyskał uznanie.
Od strony ulicy Ruskiej oraz ulicy Białoskórniczej zauważyć można cztery przęsła, które zostały zaaranżowane w formę arkad obejmujących cztery kondygnacje. Witryny i okna wypełniały te arkady, a ich pilastry charakteryzowały się bogatą secesyjną dekoracją.
W trzech centralnych osiach od ulicy Ruskiej zamiast arkad umieszczono pilastry o większym porządku, które również obejmowały cztery kondygnacje. Na trzeciej i czwartej kondygnacji, pomiędzy wspomnianymi pilastrami, przewidziano płytkie wykusze, a nad nimi znajdował się wyraźny gzyms wieńczący.
Ponad gzymsem umieszczono metalowe kosze, a na pilastrach, na poziomie trzeciej kondygnacji, umieszczono płaskorzeźby ukazujące różne symbole pracy.
Główne wejście do domu handlowego zlokalizowane było w osi centralnej, prowadzące do sieni, pomieszczeń handlowych oraz klatki schodowej z windą towarową, umiejscowionej na dziedzińcu. Zostało ono wyróżnione masywnym portalem z napisem „1907 Reussenhof”. Budynek również oferował trzy mniejsze wejścia do sklepów, a później dobudowano kolejne dwie klatki schodowe. Cała konstrukcja była przykryta dachem dwuspadowym, w którego obrębie zainstalowano dwukondygnacyjne okna połaciowe, aby doświetlić sale produkcyjne.
W budynku mieściły się nie tylko sklepy konfekcyjne, ale również zakład produkcyjny K. Seike & Co, restauracja oraz wytwórnia alkoholi „Gothard Meisner”, a także popularna kawiarnia „Fürst Blücher”.
Po 1945 roku
W wyniku zniszczeń, które miały miejsce podczas działań wojennych w 1945 roku, w 1953 roku erb jednego z budynków przy ulicy Ruskiej 11-12 we Wrocławiu postanowiono przywrócić do życia poprzez remont.
W latach 1945-1947 w obrębie budynku funkcjonowała Krawiecka Spółdzielnia Pracy „Zgoda”, a po jej likwidacji, swoją siedzibę znalazły Zakłady Odzieżowe „Wromex”. Z biegiem lat, w 1993 oraz 1999 roku, budynek przeszedł znaczące przebudowy, które miały na celu dostosowanie przestrzeni do potrzeb handlowych. W parterze, w którym pierwotnie mieściły się lokale usługowe, ponownie urządzone zostały sklepy.
W roku 2005 nastąpiły kolejne prace modernizacyjne, które doprowadziły do istotnych zmian. Wówczas to stworzono dziedziniec, zaktualizowano dach oraz przeprowadzono renowację piwnic. Fasada budynku także przeszła całkowitą odnowę, która wprowadziła nieodwracalne modyfikacje. W ramach tych działań wymieniono wszystkie drzwi oraz witryny. Z międzymurza ul. Ruskiej nad wejściem do budynku zamontowano nowoczesny szklany daszek, a także całkowicie zlikwidowano wykusze i dostępny wcześniej, mocno wysunięty gzyms. Warto zaznaczyć, że całkowita powierzchnia budynku wynosi około 4 tys. m.kw.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 21.05.2018 r.]
- Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 286.
- Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 287.
- Harasimowicz 1997 ↓, s. 245.
- Harasimowicz 1997 ↓, s. 251.
- Kirschke 1995 ↓, s. 421.
Pozostałe obiekty w kategorii "Budynki handlowo-usługowe":
Dom handlowy „Modehaus” we Wrocławiu | Dawna Łaźnia Miejska we Wrocławiu | Gmach Towarzystwa Kredytowego we Wrocławiu | Hala Targowa przy ul. Piaskowej we Wrocławiu | Nowa Giełda we Wrocławiu | Spółdzielczy Dom Handlowy „Feniks” we Wrocławiu | Zespół mieszkalno-usługowy przy pl. Grunwaldzkim we Wrocławiu | Ratusz we Wrocławiu | Astra (Wrocław) | Dom Handlowy Kameleon | Wydawnictwo Dolnośląskie | Galeriowiec przy ulicy Powstańców Śląskich 46-64 we Wrocławiu | Centrum Korona | Zespół budynków mieszkalno-usługowych przy ulicy marsz. Józefa Piłsudskiego 2-10 we Wrocławiu | Wzorcowe sanatorium dziennego pobytu dla dzieci | Wroclavia | Zespół zabudowy mieszkalno-usługowej przy ulicy Świdnickiej we Wrocławiu | Targ na Ptasiej we Wrocławiu | Pasaż Grunwaldzki | RenomaOceń: Budynek biurowo-handlowy przy ulicy Ruskiej 11-12 we Wrocławiu