Wojciech Bruszewski, urodzony 8 marca 1947 roku we Wrocławiu, to postać o niezwykłym dorobku artystycznym, który odszedł od nas 6 września 2009 roku w Łodzi. Był on polskim reżyserem, operatorem filmowym oraz uznawanym międzynarodowo artystą współczesnym.
Bruszewski to także znacząca figura w obszarze sztuki multimedialnej, a jego osiągnięcia obejmują wiele dziedzin twórczości. Uznawany za prekursora sztuki wideo w Polsce, prowadził działania artystyczne na platformie komputerowej Amiga 2000. Przez lata, jego praca stanowiła ważny element rozwoju tego medium w kraju.
Co więcej, wprowadził standard kodowania diakrytyków z Polski, znany jako AmigaPL, co miało istotny wpływ na korzystanie z języka polskiego w technologii komputerowej. Jego twórczość pozostaje inspiracją dla kolejnych pokoleń artystów i studentów, których miał okazję uczyć jako wykładowca.
Życiorys
Wojciech Bruszewski ukończył studia na wydziałach: operatorskim w 1970 oraz reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi w 1975 roku.
Był artystą głęboko związanym ze sztuką awangardową. Jako jeden z współzałożycieli oraz kluczowych postaci łódzkiej grupy Warsztat Formy Filmowej, w latach siedemdziesiątych aktywnie uczestniczył w międzynarodowym ruchu kina strukturalnego. Najważniejszym wydarzeniem związanym z tym nurtem była seria wystaw pod nazwą „Film Jako Film”. Pierwsza edycja odbyła się w Niemczech, w takich miastach jak Kolonia, Stuttgart, Essen oraz Berlin, a kolejna w 1978 roku w Londynie. Bruszewski był również członkiem grupy „Zero-61”.
Od 1981 roku był zarejestrowany jako członek „Internationales Künstler Gremium” w Niemczech, a w okresie 1990–1992 pełnił funkcję Prezesa Konstrukcji w Procesie. Ponadto, był współzałożycielem Stowarzyszenia GUST (Grupy Użytkowników Systemu TeX), co podkreślał jego zaangażowanie w rozwój sztuki i technologii.
Bruszewski uważany jest za prekursora sztuki wideo w Polsce. Jako filmowiec i twórca sztuki wideo brał udział w różnych wystawach artystycznych, m.in. „documenta 6, documenta 8” w Kassel oraz „Presences Polonaises” w Centrum Pompidou w Paryżu. W 1980 roku otrzymał stypendium DAAD w Berlinie Zachodnim, gdzie reprezentował sztuki wizualne. W tym samym roku polską literaturę reprezentował Kazimierz Brandys, a nowoczesną muzykę Bogusław Schaeffer.
Jest również autorem swoistego systemu kodowania polskich znaków o nazwie AmigaPL, który stanowił kontynuację standardu xJP, dedykowanego dla komputerów Amiga oraz systemu AmigaOS.
W latach 1981–1996 był profesorem na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu oraz Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 2005 roku wykładał w Wyższej Szkole Sztuki i Projektowania w Łodzi.
Na poziomie osobistym, Wojciech Bruszewski był mężem Małgorzaty Kamińskiej, która była producentką programów telewizyjnych, oraz ojcem Balbiny Bruszewskiej, utalentowanej reżyserki.
Nagrody (lista niepełna)
film Łódź miasto kultury
W tym roku miało miejsce szereg znaczących osiągnięć związanych z filmem „Łódź miasto kultury”.
- 2007: Grand Prix Tour Film 2007 przyznane na X Międzynarodowym Festiwalu Filmów Turystycznych Tour Film (MTT Tour Salon) w Poznaniu,
- 2007: Nagroda TV Biznes za najlepszy film promujący walory inwestycyjne miast i regionów, również na X Międzynarodowym Festiwalu Filmów Turystycznych w Poznaniu,
- 2007: Nagroda Prezesa Polskiej Izby Turystyki z tej samej edycji,
- 2007: Nagroda Prezesa Polskiej Organizacji Turystycznej zdobyta na tym samym festiwalu,
- 2008: Grand Prix CIFFT podczas International Committee of Tourism Film Festival w Wiedniu,
- 2008: Grand Prix „Turysta 2008” za najlepszy film na III Międzynarodowym Festiwalu Filmów Turystycznych odbywającym się w Płocku,
- 2008: Nagroda za najlepszy scenariusz na III Międzynarodowym Festiwalu Filmów Turystycznych w Płocku,
- 2008: Nagroda Prezydenta Miasta Płocka przyznana w trakcie III Międzynarodowego Festiwalu Filmów Turystycznych,
- 2008: I Nagroda Das goldene Stadttor na VII International Film Competition The Golden City Gate podczas Targów ITB w Berlinie,
- 2008: III Nagroda za wydawnictwo promocyjne na II Festiwalu Promocji Miast i Regionów, w konkursie „Złote Formaty” w Warszawie,
- 2008: Nagroda Paul Calinescu za najlepszy film turystyczny na XII Document.Art – The International Festival of Touristic and Ecology Film w Câmpulung-Muscel w Rumunii,
- 2008: Grand Prix Gavrilo Gavra Azinovic na XVI MEFEST International Festival of Touristic, Ecological, Sport and Culinary Films w Serbii,
- 2008: Nagroda Golden Pine dla najlepszego filmu turystycznego na XVI MEFEST w Serbii,
- 2008: I Nagroda w kategorii Turystyka Kulturalna przyznana w I Art&Tur International Tourism Film Festival w Barcelonie.
cykl programów telewizyjnych „Eko – echo”
W roku 2006 cykl programów telewizyjnych, zatytułowany „Eko – echo”, otrzymał I Nagrodę, co jest znaczącym wyróżnieniem w branży. Nagroda ta została przyznana przez Ministra Środowiska oraz Towarzystwo Lasów Państwowych im. Adama Loreta.
Wystawy (wybrane)
W dziełach Wojciecha Bruszewskiego można odnaleźć szereg istotnych wystaw, które miały miejsce na przestrzeni lat. Poniżej znajdują się niektóre z nich:
- 1969: prezentacja podczas wystawy Grupy Zero-61 w Kuźni w Toruniu,
- 1971: wystawa w Galerii Współczesnej w Warszawie,
- 1972: „Polish Art Festival” w Atelier 72 – The Richard Demarco w Edynburgu,
- 1973: wystawa „KINOLABORATORIUM” w Galerii EL w Elblągu,
- 1973: udział w „XII Biennale of Art” w São Paulo,
- 1974: udział w „The 5-th International Experimental Film Competition – Knokke Heist” w Belgii,
- 1976: wystawa „Sztuka jako realność mechaniczna” w Łodzi,
- 1977: ekspozycja podczas „DOCUMENTA 6” w Kassel w sekcjach video i filmu eksperymentalnego,
- 1977: wystawa „POLNISHE KÜNSTLER” w Kölnisher Kunstverein w Kolonii,
- 1977: wystawa „FILM ALS FILM” w Berlinie,
- 1977: kontynuacja wystawy „FILM ALS FILM” w Essen,
- 1977: kolejna odsłona „FILM ALS FILM” w Stuttgarcie,
- 1978: prezentacja „Analizy mediów” w BWA w Łodzi,
- 1978: wystawa „FILM AS FILM” w Hayward Gallery w Londynie,
- 1978: wyjazdowa ekspozycja „Art, Artist and Media” w Graz,
- 1979: pokaz „Wejście – Wyjście” w Gdańsku,
- 1980: prelekcja na wystawie „Horyzont” w Kolnischer Kunstverein w Kolonii,
- 1980: wystawa „Nowe narzędzia – Nowe idee artystyczne” w Galerii ZPAF w Warszawie,
- 1980: potem kolejne ekspozycje „Horyzont” w Małej Galerii ZPAF i Galerii FV w Warszawie,
- 1980: „Horyzont” w Galerii Foto Medium Art we Wrocławiu,
- 1980: przeszły wystawa „Horyzont” w Galerii Akumulatory 2 w Poznaniu,
- 1980: wystawa „Horyzont” w ramach Polish Photography tour exhibition w Japonii,
- 1981: prezentacja „Horyzont” podczas wydarzenia Ostranenie w Bauhaus w Dessau,
- 1982: wystawa „Biennnale” w Sydney,
- 1983: wystawa „Reality” w BWA w Lublinie,
- 1983: ekspozycja „Presences Polonaises” w Centre Georges Pompidou w Paryżu,
- 1985: wystawa „Film and sound” w MM Centre w Zagrzebiu,
- 1986: 8. wystawa Documenta w Kassel,
- 1988: „Videi Wohen” w Bazylei,
- 1988: „Ruine der Kunste” w Berlinie,
- 1992: wystawa „Uber zeit” w Ruine der Kunste Berin w Dessau,
- 1992: kolejna edycja „Uber zeit2 Bauhaus” w Dessau,
- 1992: uczestnictwo w „Konstrukcja w Procesie” w Łodzi,
- 1992: wystawa „Święto Pracy” w Międzynarodowym Muzeum Artystów w Łodzi,
- 1993: powtórna prezentacja „Ruine der Kunste” w Berlinie,
- 1993: wystawa „Ostranenie 97 – Horyzont albo historia o białych myszkach” w Dessau,
- 2000: retrospektywna wystawa w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie,
- 2010: pośmiertna wystawa „Fenomeny percepcji” w Ośrodku Propagandy Sztuki w Łodzi,
- 2024: zaplanowana wystawa zbiorowa „Sounds of Bethany. 50 Jahre Künstlerhaus Bethanien” w Künstlerhaus Bethanien w Berlinie.
Książki
Wojciech Bruszewski jest autorem kilku istotnych dzieł literackich, które zyskały uznanie w kręgach krytyków i miłośników sztuki. Do jego najważniejszych publikacji należy:
- Fotograf. Kraków: Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki: Korporacja Ha!Art, 2007. ISBN 978-83-86905-78-2,
- Big Dick. Fikcja dokumentalna. Korporacja Ha!art, 2013. ISBN 978-83-62574-95-7.
Przypisy
- Wojciech Bruszewski | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 01.02.2022 r.]
- "Big Dick" - łódzkie spotkanie wokół powieści Wojciecha Bruszewskiego - Korporacja Ha!art [online], archiwum.ha.art.pl [dostęp 01.02.2022 r.]
- Zmarł Wojciech Bruszewski, twórca polskiego wideo-artu
- Wojciech Bruszewski (marzec 2007) [online], ppa.pl [dostęp 06.09.2019 r.]
- Wywiad z prof. Wojciechem Bruszewskim w portalu www.ppa.pl z 05.03.2007 r.
- Wiedeń: Grand Prix CIFFT 2008 dla filmu „Lodz – City of Culture”
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Roman Mosior | Hermann Krone | Jadwiga Żylińska | Tadeusz Golachowski | Janusz Olejniczak | Mesajah | Viola Tycz | Waldemar Mleczko | Bertha Badt-Strauss | Lillian Leitzel | Wojciech Jankowiak (scenograf) | Wiesław Saniewski | Robert J. Szmidt | Barbara Falender | Jerzy Bartoszewicz | Jacek Orłowski | Italo Alighiero Chiusano | Adam Wojdak | Robert Fudali | Ireneusz NowackiOceń: Wojciech Bruszewski