Italo Alighiero Chiusano

---

Życiorys

Italo Alighiero Chiusano przyszedł na świat we Wrocławiu, w regionie Śląska, który w tamtych czasach był częścią Niemiec. Rodzice jego byli Włochami; jego ojciec, dyplomata, wywodził się z Pinerolo, a matka miała korzenie w Turynie. W czasie dzieciństwa oraz młodości spędzał czas podróżując z rodziną, co miało ogromny wpływ na jego późniejsze życie.

Rodzina Chiusano mieszkała w wielu europejskich miastach, w tym we Wrocławiu, Ajaccio na Korsyce, Stuttgarcie oraz Rotterdamie. Nieco później przez jakiś czas mieszkała także w Brazylii, konkretnie w São Paulo, gdzie Chiusano ukończył edukację na poziomie szkoły średniej.

Po powrocie do Europy rozpoczął naukę w Rzymie, gdzie w 1948 roku obronił pracę magisterską z zakresu prawa. Na początku lat pięćdziesiątych XX wieku podjął pracę jako dziennikarz, zajmując się pisaniem i tłumaczeniem scenariuszy dla słuchowisk. Był uznawany za poliglotę, swobodnie posługującym się wieloma językami, takimi jak włoski, niemiecki, francuski, angielski, hiszpański oraz portugalski.

Chiusano miał również głęboką znajomość literatury niemieckiej. W 1964 roku ożenił się z Leylą Givonetti, z którą doczekał się dwojga dzieci: syna Mattię oraz córki Agatę.

Twórczość

Beletrystyka

Italo Alighiero Chiusano jest znanym autorem powieści historycznych, którego twórczość obejmuje wiele znaczących dzieł. W 1966 roku zadebiutował powieścią zatytułowaną La prova dei sentimenti, która wprowadziła go na literacką scenę. Następnie pojawiły się kolejne prace takie jak Inchiesta sul mio amore w 1972 roku, L’ordalia w 1979 oraz La derrota wydana w 1982 roku.

Wśród jego czołowych dzieł znalazły się takie tytuły jak Il vizio del gambero (1986), Eroi di vetro (1989) oraz Konradin z 1990 roku, które do dziś cieszą się uznaniem w literackim świecie.

Eseistyka i krytyka literacka

W 1976 roku Chiusano opublikował ważne dzieło dotyczące teatru niemieckiego, noszące tytuł Historię współczesnego teatru niemieckiego (wł. Storia del teatro tedesco moderno). W 1981 roku wydał następną książkę – Życie Goethego (wł. Vita di Goethe). Dodatkowo, w 1984 roku zorganizował zbiór blisko dwustu szkiców w Literaturze, które poświęcone były literaturze niemieckiej.

Kolejnym istotnym dziełem był zbiór esejów Altre lune, opublikowany w 1987 roku, który zawierał teksty o pisarzach z różnych krajów, w tym niemieckich, angielskich, rosyjskich, hiszpańskich oraz latynoskich. Dodatkowo, Chiusano poświęcił dwa szkice włoskim poetom: Mario Luziemu oraz Giorgio Caproniemu. W 1981 roku pisał także sztuki teatralne, z których Le notti della Verna oraz Il sacrilegio są tylko niektórymi z jego znakomitych projektów. Warto również wspomnieć, że napisał sztukę o św. Maksymilianie Kolbe zatytułowaną Kolbe.

Dziennikarstwo

Chiusano był również aktywny jako dziennikarz, współpracując z redakcją turyńskiego pisma La Stampy, gdzie zajmował się wkładką literacką „Tuttolibri”. Przez kilka lat dostarczał artykuły do kulturowego dodatku watykańskiego L’Osservatore Romano.

Na łamach La Repubblica publikował liczne szkice na temat niemieckojęzycznych pisarzy i poetów, takich jak Thomas Bernhard, Heinrich Böll, Goethe, Schiller, Kleist, Fontan, Musil, Schnitzler, Mann oraz Dürrenmatt.

Scenariusze

Twórczość Chiusano obejmowała także tworzenie scenariuszy telewizyjnych. W latach 70. i 80. XX wieku powstało kilka filmów opartych na jego scenariuszach dla sieci RAI, w tym adaptacje wielkich dzieł literackich. Wśród nich przykładami są:

• I Buddenbrook z 1971 roku, zrealizowane w oparciu o Buddenbrooków Thomasa Manna,
• Orfeo in paradiso z 1971 roku, oparty na powieści Luigiego Santucciego,
• Il giudice e il suo boia z 1972 roku, według powieści Sędzia i jego kat Friedricha Dürrenmatta,
• La guerra al tavolo della pace – La conferenza di Yalta z 1975 roku, dotyczący konferencji jałtańskiej,
• Le affinità elettive z 1979 roku, inspirowane powieścią Powinowactwo z wyboru Goethego,
• Don Luigi Sturzo z 1980 roku, poświęcone życiu Luigiego Sturzo.

Poezja

W twórczości Chiusano nie brakuje również poezji. Jest on autorem dwóch tomików poezji: Bacche amare oraz Preghiere selvatiche, które ukazały się w 1987 oraz 1994 roku.

Nagrody i uznanie

Italo Alighiero Chiusano jest znanym pisarzem, który zdobył wiele prestiżowych nagród i uznanie w swoim dorobku literackim. W 1979 roku został uhonorowany Nagrodą Campiello za swoją powieść zatytułowaną L’ordalia. W tym samym roku rząd Republiki Federalnej Niemiec przyznał mu Nagrodę Inter Nationes, co podkreśliło jego międzynarodowe znaczenie jako twórcy. W 1987 roku został wyróżniony Medalem Musil przez swoje rodzinne miasto Klagenfurt am Wörthersee, gdzie upamiętniono twórczość Roberta Musila.

W 1995 roku, jego powieść Consideratemi un sogno przyniosła mu Nagrodę im. Ugo Bettiego, co dodatkowo potwierdziło jego talent literacki. Frascati, miasto, które darzy go szczególnym uznaniem, ustanowiło nagrodę, będącą częścią Narodowej Nagrody Poetyckiej «Frascati», dedykowaną właśnie Chiusano.

Warto również wspomnieć, że w 1985 roku autor był odpowiedzialny za tekst Drogi Krzyżowej, która została odczytana w obecności papieża Jana Pawła II w rzymskim Koloseum. Jego udział w tym ważnym wydarzeniu religijnym potwierdza jego wpływ nie tylko w literaturze, ale i w życiu społecznym.

---

Oceń: Italo Alighiero Chiusano

---