Maria Peszek

---

Dzieciństwo i edukacja

Maria Peszek, znana polska artystka, pochodzi z rodziny głęboko osadzonej w tradycjach teatralnych. Jej brat, Błażej, oraz ojciec, Jan, również zasilają grono aktorów. Już w wieku dziesięciu lat zadebiutowała na ekranie, występując w serialu Rozalka Olaboga, gdzie otrzymała rolę Aldzi Klos. Był to rok 1984, a jej talent szybko zauważono.

W tym samym okresie miała okazję zaprezentować swoje umiejętności na scenie Teatru Juliusza Słowackiego w Krakowie, występując w spektaklu Wesele, którego reżyserem był Mikołaj Grabowski.

Maria spędziła swoje dzieciństwo przy ulicy Traktorowej na łódzkim Teofilowie, gdzie uczęszczała do szkoły podstawowej. W 1992 roku osiągnęła kolejny ważny krok w swojej edukacji, kończąc I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie. Następnie, w 1996 roku, ukończyła krakowską Państwową Wyższą Szkołę Teatralną.

W swoim rozwoju artystycznym, odebrała również lekcje śpiewu, które prowadziła znana sopranistka Elżbieta Towarnicka, a później kształciła się pod okiem Elżbiety Zapendowskiej. Jej wczesne doświadczenia i edukacja miały kluczowe znaczenie w budowaniu kariery, która zaprowadziła ją na szczyty polskiej sceny artystycznej.

Kariera

1993–2004: Kariera aktorska

Maria Peszek rozpoczęła swoją działalność artystyczną w 1993 roku, zyskując doświadczenie w rolach teatralnych, jak również epizodycznie występując w filmie Lista Schindlera. Jej debiut na scenie Teatru Juliusza Słowackiego w Krakowie miał miejsce 6 stycznia 1995 roku, gdzie w adaptacji sztuki Brunona Schulza zatytułowanej Sanatorium pod Klepsydrą wcieliła się w poczwórną rolę. Warto zaznaczyć, że za scenariusz i reżyserię tej sztuki odpowiadał jej ojciec.

Po ukończeniu studiów w 1996 roku, Maria przeniosła się do Warszawy, gdzie zagrała w filmie Nocne graffiti reżyserii Macieja Dutkiewicza. Szybko związała się z Teatrem Studio, w którym wystąpiła w sztuce Don Juan w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Współpraca ta przyniosła jej również udział w spektaklach Teatru Narodowego, takich jak Noc listopadowa na podstawie Stanisława Wyspiańskiego oraz Ślub według Witolda Gombrowicza.

W 1999 roku wystąpiła w sztuce Kubuś P., która nie zdobyła uznania, jednak jej rola zyskała pozytywne recenzje. W tym samym roku została uhonorowana nagrodą promocyjną im. Kazimierza Krzanowskiego na festiwalu Kontrapunkt za swoją rolę w sztuce Bam.

W 2000 roku, podczas 21. Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, Maria zdobyła nagrodę publiczności za występ z utworem „Jestem wiatrem, jestem burzą”. Brała także udział w spektaklach Ogień w głowie w reżyserii Piotra Łazarkiewicza oraz Miłość na Madagaskarze reżyserii Zbigniewa Brzozy. W latach 2000–2001 związała się z serialem Miasteczko oraz zagrała w filmie Wiedźmin oraz w jego wersji serialowej.

Na festiwalu Dwa Teatry w Sopocie, w 2002 roku, zdobyła nagrodę za rolę w spektaklu Ożenek, w reżyserii Jerzego Stuhra. Ponadto brała udział w filmie Julia wraca do domu w reżyserii Agnieszki Holland, a także pracowała nad dubbingiem do polskiej wersji serialu anime Mistrzowie kaijudo.

Pojawiła się również w spektaklu Sytuacje rodzinne w reżyserii Piotra Łazarkiewicza oraz w programie teatralnym Muzyka ze słowamiPiotra Cieplaka. W 2003 roku wystąpiła w dwu sztukach Zbigniewa Brzozy: Mewa i Bal pod Orłem. Uczestniczyła również w filmie Ubu Król, reżyserowanym przez Piotra Szulkina. W 2004 roku na festiwalu Dwa Teatry zdobyła swoją drugą nagrodę, tym razem za kreację w sztuce Martwa królewna.

Od 2005: Kariera muzyczna

2005–07: Miasto mania

Debiutancki album muzyczny Marii Peszek, Miasto mania, ujrzał światło dzienne w październiku 2005 roku, dzięki wytwórni Kayax, której założycielką jest Kayah. Płyta została stworzona we współpracy z Wojciechem Waglewskim oraz jego synami – Fiszem i Emade. Ponadto była to ścieżka dźwiękowa do multimedialnego spektaklu o tej samej nazwie, do którego większość tekstów napisała sama artystka, która także wyreżyserowała to przedsięwzięcie. Album odniósł sukces, zajmując 6. miejsce na polskiej liście sprzedaży OLiS i zdobywając status platynowej płyty.

Na początku 2006 roku Miasto mania otrzymało Fryderyka za „produkcję muzyczną roku”, a sama wokalistka została laureatką w kategorii „nowa twarz fonografii”. Teledyski do jej dwóch pierwszych singli: „Moje miasto” oraz „Nie mam czasu na seks” zdobyły nagrody na Festiwalu Polskich Wideoklipów Yach Film w jesieni 2006, w kategoriach odpowiednio „plastyczna aranżacja przestrzeni” oraz za reżyserię i zdjęcia. W tym samym roku wydany był również kolejny singel, „Miły mój”, a minialbum Mania siku, który zawierał nagrania koncertowe i nowe utwory.

W styczniu 2007 roku na czoło polskich list przebojów wyszedł singel i teledysk „W deszczu maleńkich żółtych kwiatów” zespołu Myslovitz, w którym gościnnie zaśpiewała Maria. Artystka wzięła także udział w utworze „Hemoglobina” projektu L.U.C. & Rahim. Latem miała okazję wystąpić na koncercie TOPtrendy, gdzie zajęła 7. miejsce w rankingu artystów, którzy w minionym roku sprzedali najwięcej płyt. Reprezentowała utwór „Piejo kury piejo” Grzegorza z Ciechowa oraz zestaw polskich przebojów.

2008–11: Maria Awaria

Nowa i kontrowersyjna płyta Marii Peszek, zatytułowana Maria Awaria, zadebiutowała 19 września 2008 roku. Album koncepcyjny skupił się na tematyce seksu i cielesności, wzbudzając wiele burzliwych dyskusji, zwłaszcza w konserwatywnych kręgach. Nurtujące pytania oraz odniesienia do seksu zostały skrytykowane przez tabloid Fakt, a Nasz Dziennik potępił artystkę za „gardzenie tradycyjnymi wartościami”. Program Kuby Wojewódzkiego, w którym Peszek wzięła udział, był emitowany później ze względu na kontrowersyjne treści związane z erotyką.

Płyta, mimo ogólnych kontrowersji, spotkała się z pozytywnym przyjęciem, osiągając 1. miejsce na liście sprzedaży w Polsce, a wkrótce po premierze uzyskała status złotej płyty, osiągając platynę już 17 października.

W grudniu 2008 roku Maria rozpoczęła prowadzenie audycji radiowej Radio Maria w stacji Roxy FM, w której poruszała różnorodne tematy, zapraszała gości i wybierała utwory kierując się emocjami. 13 stycznia 2009 roku została laureatką nagrody Paszport „Polityki” w kategorii „muzyka popularna” za album Maria Awaria. Dodatkowo była nominowana do plebiscytu Polka Roku organizowanego przez Gazetę Wyborczą. W kwietniu tego samego roku zdobyła dwa Fryderyki: „autor roku” oraz „album muzyki alternatywnej”. Latem wystąpiła na festiwalu TOPtrendy, zajmując drugą pozycję wśród wykonawców, którzy w minionym roku uzyskali najwyższą sprzedaż płyt. Podczas tego występu zaprezentowała swój nowy singel „Muchomory”. Ostatecznie album sprzedał się w liczbie 55 tysięcy egzemplarzy.

W maju 2010 roku Maria wzięła udział w rozbieranej sesji zdjęciowej w albumie Pierwsi w Polsce, stworzonej na rzecz kampanii antynowotworowej. Jesienią tego samego roku została twarzą kampanii reklamowej banku Inteligo. Rok 2011 przyniósł film Pauza w reżyserii Dominiki Podczaskiej-Tchórzewskiej, z narracją Marii Seweryn, stanowiące oficjalne pożegnanie z erą Maria Awaria. Tego samego roku Maria nagrała utwór „Znajdziesz mnie znowu” do filmu Z miłości w reżyserii Anny Jadowskiej.

2012–15: Jezus Maria Peszek

Wrzesień 2012 roku to moment, gdy Maria Peszek udzieliła wywiadu w tygodniku Polityka, w którym ujawniała długotrwałą walkę z neurastenią. Jej wyznanie spotkało się z negatywną reakcją społeczeństwa, co skłoniło do ataków na artystkę. W październiku tego samego roku, wydany został jej trzeci album, Jezus Maria Peszek, który poruszał temat zmagań z chorobą oraz refleksje dotyczące religijnych, narodowych i społecznych ról. Utwór „Pan nie jest moim pasterzem” stał się manifestem jej ateizmu, który manifestowała również w Tygodniku Powszechnym.

Album zadebiutował na 1. miejscu listy sprzedaży w Polsce, utrzymując się na szczycie przez cztery tygodnie z rzędu. Po miesiącu uzyskano status platynowej płyty, a krytycy uznawali go za jedno z najlepszych wydawnictw w dorobku artystki. W maju 2013 roku Maria odebrała tytuł Kobiety Dekady Glamour. W czerwcu ponownie wystąpiła na festiwalu TOPtrendy, wykonując singiel „Ludzie psy” oraz dwa kolejne, „Sorry Polsko” i „Pan nie jest moim pasterzem”. W tym samym roku podjęła decyzję, aby nie uczestniczyć w trzeciej edycji programu The Voice of Poland jako trener, a w grudniu zakończono emisję jej autorskiego programu Radio Maria. Jezus Maria Peszek promowała w ramach długiej trasy koncertowej, podczas której występowała zarówno w Polsce, jak i za granicą, w tym w Irlandii, Anglii czy Czechach. W lutym 2014 roku Maria wydała koncertowy album JEZUS is aLIVE, a 4 października 2015 roku odbył się jej ostatni koncert promujący album Jezus Maria Peszek.

Od 2016: Karabin i Ave Maria

26 lutego 2016 roku swoją premierę miała kolejna płyta Marii Peszek, zatytułowana Karabin, wydana przez Warner Music Poland. Album został zapowiedziany singlem „Polska A B C i D”, który szybko zdobył popularność, osiągając pierwsze miejsce na Liście przebojów Trójki. W tym samym roku ukazały się teledyski do utworów „Samotny tata”, z gościnnym udziałem Eryka Lubosa, oraz „Ej Maria”, nagrany w Kijowie. Karabin spotkał się z mieszanym odbiorem krytyków, jednak zdobył status złotej płyty. Trasa koncertowa promująca tę płytę ponownie obejmowała występy w kraju i za granicą. W 2017 roku Maria miała okazję zaprezentować singel „Ophelia”, który promował spektakl Hamlet, reżyserowany przez jej brata, Błażeja Peszka, wystawiany w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. W 2019 roku pojawiła się gościnnie w tytułowym utworze z albumu Całkiem nowy człowiek autorstwa Pata Jacoba.

Na początku 2020 roku artystka rozpoczęła trasę koncertową Sorry Polsko Super Tour. Jej piąty album studyjny, Ave Maria, miał premierę 10 września 2021 roku. Pierwszym singlem został utwór „Virunga”, dedykowany polskiej społeczności LGBT, a później wydano piosenkę tytułową i „J*bię to wszystko”. Tematyka albumu obejmowała kwestie praw kobiet, mniejszości seksualnych oraz molestowania seksualnego w Kościele katolickim, co znalazło ujście w kolejnych singlu zatytułowanym „Barbarka”. Album spotkał się z pozytywnymi recenzjami i zadebiutował na 1. miejscu listy OLiS.

Życie prywatne

Maria Peszek, uznawana za jedną z czołowych postaci polskiej kultury, od 1993 roku jest w nieformalnym związku z Edwardem. Jej przekonania są jasno określone, bowiem jest osobą ateistyczną. W ostatnim czasie artystka wyraziła swoje poparcie dla politykaRoberta Biedronia, co interesuje jej fanów oraz obserwatorów życia publicznego.

Dyskografia

Maria Peszek, znana polska artystka, ma na swoim koncie wiele doskonałych albumów, które zachwycają różnorodnością i głębią.

Albumy studyjne

• miasto mania (2005),
• maria awaria (2008),
• jezus maria peszek (2012),
• karabin (2016),
• ave maria (2021).

Aktorstwo

Role teatralne

Maria Peszek, znana z licznych ról teatralnych, ma na swoim koncie wiele znaczących przedstawień. Jej kariera rozpoczęła się w 1984 roku, gdzie miała okazję wystąpić w spektaklu Wesele.

W ciągu następnych lat artystka pojawiła się w wielu produkcjach, w tym:

• 1993: Córka strachu,
• 1993: Palec boży,
• 1993: Omdlały koń,
• 1994: Zemsta,
• 1994: Córka czasu,
• 1995: Sanatorium pod Klepsydrą,
• 1995: Pantesilea,
• 1996: Don Juan,
• 1996: Zabawa snem,
• 1996: Godzina, w której nie wiedzieliśmy nic o sobie…,
• 1997: Koniec pół świni,
• 1997: Iwona, księżniczka Burgunda,
• 1997: Noc listopadowa,
• 1998: Antygona,
• 1998: Ślub,
• 1998: Bam,
• 1998: Słowa boże,
• 1999: Pies ogrodnika,
• 1999: Bula bula,
• 1999: Lalek,
• 1999: Kubuś P.,
• 1999: Akt orki,
• 2000: Republika marzeń,
• 2000: Numery,
• 2000: Ogień w głowie,
• 2000: Zbliżenie,
• 2000: Dziesięć pięter,
• 2000: Miłość na Madagaskarze,
• 2001: Ożenek,
• 2001: Pasożyty,
• 2002: Amadeus,
• 2002: KababaKai,
• 2002: Muzyka ze słowami,
• 2002: Sytuacje rodzinne,
• 2002: La lointaine,
• 2002: Dowcip,
• 2002: Po deszczu,
• 2003: Mewa,
• 2003: Bal pod Orłem,
• 2003: Martwa królewna,
• 2004: Śmieci,
• 2004: Prezent,
• 2005: Zimne dziecko,
• 2005: Sinobrody – nadzieja kobiet,
• 2005: Miasto mania,
• 2005: [email protected],
• 2006: Trelemorele,
• 2007: C-AKTIV. Wiersze señora Witkacego.

Każda z tych ról wpłynęła na jej rozwój artystyczny i podkreśliła jej wszechstronność jako aktorki.

Nagrody

Lista osiągnięć artystycznych Marii Peszek jest niezwykle bogata i różnorodna, co świadczy o jej wszechstronnych talentach i ciekawej karierze.

• 1996: Wyróżnienie na XIV Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi,
• 1999: II nagroda na XXXIX Kaliskich Spotkaniach Teatralnych za znakomitą rolę Simoninii w sztuce „Słowa boże”,
• 1999: Nagroda Towarzystwa Przyjaciół Szczecina oraz nagroda promocyjna im. Kazimierza Krzanowskiego na XXXIV Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Małych Form „Kontrapunkt” za rolę Elżbiety Bam w sztuce „Bam”,
• 2000: Nagroda publiczności na XXI Przeglądzie Piosenki Aktorskiej za niezapomnianą interpretację piosenki „Jestem wiatrem, jestem burzą”,
• 2002: Wyróżnienie aktorskie na festiwalu Dwa Teatry za rolę Agafii Tichonownej w sztuce „Ożenek”,
• 2004: Nagroda aktorska na festiwalu Dwa Teatry za rolę Rimmy w sztuce „Martwa królewna”,
• 2006: Tytuł „Człowiek Roku” w plebiscycie Wdechy 2005 gazety Co Jest Grane,
• 2006: Fenomen „Przekroju”,
• 2006: Fryderyk w kategorii „nowa twarz fonografii”,
• 2009: Paszport „Polityki” w kategorii „muzyka popularna” za album „Maria Awaria”,
• 2009: Fryderyk w kategorii „album muzyki alternatywnej” za album „Maria Awaria”,
• 2009: Fryderyk w kategorii „autor roku”,
• 2013: Tytuł „Kobiety Dekady” przyznany przez magazyn Glamour.

Osiągnięcia te odzwierciedlają nie tylko umiejętności aktorskie i muzyczne Marii, ale również jej nieustanne dążenie do artystycznego rozwoju oraz przywiązanie do różnych form wyrazu.

---

Oceń: Maria Peszek

---