Janusz Olejniczak, urodzony 2 października 1952 roku we Wrocławiu, był niezwykle utalentowanym polskim pianistą, który przez lata zachwycał swoją sztuką muzyczną. Jego życie artystyczne zakończyło się 20 października 2024 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie trwały ślad w polskiej kulturze muzycznej.
Oprócz swojej działalności jako pianista, Janusz Olejniczak był również pedagogiem muzycznym, przekazując swoją wiedzę i pasję kolejnym pokoleniom. Sporadycznie występował jako aktor, co dodawało nowego wymiaru jego artystycznej osobowości.
Życiorys
Wykształcenie i udział w konkursach
Janusz Olejniczak rozpoczął swoją przygodę z muzyką, ucząc się gry na fortepianie w wieku zaledwie sześciu lat. Ukończył podstawową oraz średnią szkołę muzyczną w Warszawie, a następnie kontynuował kształcenie na Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w stolicy. Jego pierwszymi nauczycielami w tej dziedzinie byli Luiza Walewska, która była także jego matką chrzestną, oraz Ryszard Bakst. Janusz poszerzał swoją wiedzę i umiejętności, podróżując do Paryża oraz uczestnicząc w studiach podyplomowych w Warszawie i Essen.
Kariera zawodowa
W drugiej połowie lat 60. oraz na początku lat 70. Janusz Olejniczak brał udział w licznych konkursach pianistycznych. W 1967 roku osiągnął status finalisty w Międzynarodowym Konkursie Młodych Wykonawców „Concertino Praha”, a w 1970 roku zajął szóstą lokatę na VIII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina. Warto również wspomnieć, że na Międzynarodowym Konkursie Muzycznym im. Alfreda Casellego w 1972 roku uplasował się na czwartej pozycji.
Po sukcesie na Konkursie Chopinowskim w 1967 roku, artysta koncertował w wielu krajach, w tym w Europie, Azji oraz w obu Amerykach, a także Australii. Jego występy miały miejsce w prestiżowych salach koncertowych, takich jak Carnegie Hall w Nowym Jorku, Salle Pleyel w Paryżu, Lincoln Center w Waszyngtonie, Concertgebouw w Amsterdamie, Suntory Hall w Tokio, Filharmonia Berlińska oraz Konserwatorium Moskiewskie. Na przestrzeni kariery grał z wybitnymi dyrygentami, takimi jak: Witold Rowicki, Kazimierz Kord, Jerzy Maksymiuk, Grzegorz Nowak, Charles Dutoit, Wojciech Michniewski czy Andrzej Markowski. Janusz był również stałym gościem wielu festiwali muzycznych, w tym Międzynarodowego Festiwalu Chopinowskiego w Dusznikach-Zdroju oraz festiwalu Chopin i jego Europa w Warszawie.
W 1991 roku Olejniczak zagrał rolę Fryderyka Chopina w filmie Andrzeja Żuławskiego „Błękitna nuta”. W późniejszych latach brał udział w tworzeniu muzyki filmowej, nagrywając ścieżki dźwiękowe do takich filmów jak „Chopin. Pragnienie miłości” (2002) oraz „Pianista” (2002). Na polu edukacyjnym, Janusz pełnił rolę pedagoga muzycznego, prowadząc klasę fortepianu na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie oraz na Akademii Muzycznej w Krakowie w latach 1993-1997, a także prowadząc mistrzowskie kursy dla pianistów w różnych państwach. Dodatkowo był jurorem XVII i XVIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie.
Śmierć i pogrzeb
Janusz Olejniczak zmarł 20 października 2024 roku na skutek zawału serca. Po mszy świętej, która odbyła się 29 października w Kościele Wizytek w Warszawie, artysta został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.
Repertuar i dyskografia
W repertuarze Janusza Olejniczaka znajdują się dzieła wielu znakomitych kompozytorów. Wśród nich można wymienić utwory Fryderyka Chopina, Ferenca Liszta, Jeana-Philippe’a Rameau, Wolfganga Amadeusa Mozarta, Franza Schuberta, Sergieja Prokofiewa, Wojciecha Kilara oraz Henryka Mikołaja Góreckiego.
W roku 1995 jego płyta z koncertami fortepianowymi Chopina zdobyła prestiżową nagrodę Fryderyka w kategorii Album roku – muzyka solowa. Janusz Olejniczak miał znaczący wkład w polską muzykę klasyczną, nagrywając liczne albumy dla renomowanych wytwórni. Łącznie może pochwalić się kilkudziesięcioma płytami, współpracując z takimi firmami jak Polskie Nagrania „Muza”, Dux, Naxos, Selene Records, Tonpress, Pony Canyon, NIFC, Opus 111, CD Accord i innymi.
Ordery i wyróżnienia
Janusz Olejniczak, wybitny artysta, został wyróżniony licznymi odznaczeniami, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w kulturę i sztukę. Oto zestawienie najważniejszych nagród oraz odznaczeń, które otrzymał w trakcie swojej kariery:
- 1999 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- 2003 – Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie muzyki,
- 2005 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
- 2010 – Perła Honorowa Polskiej Gospodarki w kategorii kultura,
- 2022 – Złoty Fryderyk w kategorii muzyka poważna,
- 2024 – Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie).
Te prestiżowe wyróżnienia odzwierciedlają jego nieprzeciętne osiągnięcia w dziedzinie muzyki oraz wpływ na polską scenę kulturalną.
Filmografia
Janusz Olejniczak to utalentowany artysta, który zyskał uznanie w polskim przemyśle filmowym. Jego dorobek aktorski obejmuje kilka znaczących ról, które pozostawiły trwały ślad w pamięci widzów.
W 1990 roku wystąpił w filmie Błękitna nuta, gdzie z powodzeniem wcielił się w postać Fryderyka Chopina. Kolejnym jego ważnym osiągnięciem była rola w filmie Les Milles z 1995 roku, w którym zagrał bułgarskiego pianistę. W 2015 roku Olejniczak zadebiutował jako Ignacy Jan Paderewski w filmie Hiszpanka.
Przypisy
- PaulinaP. Wójtowicz, Nie żyje Janusz Olejniczak. Podano przyczynę śmierci wybitnego artysty [online], medonet.pl, 21.10.2024 r. [dostęp 23.10.2024 r.]
- Nie żyje Janusz Olejniczak [online], tvn24.pl [dostęp 21.10.2024 r.]
- Nie żyje wybitny pianista Janusz Olejniczak [online], polskieradio.pl [dostęp 21.10.2024 r.]
- Janusz Olejniczak [online], festiwal.nifc.pl [dostęp 06.11.2024 r.]
- Zmarł Janusz Olejniczak. amuz.krakow.pl. [dostęp 11.11.2024 r.]
- "Każdy dźwięk, który wydobywał spod palców, był nacechowany głębią". Janusz Olejniczak spoczął na Starych Powązkach [online], pap.pl, 29.10.2024 r. [dostęp 29.10.2024 r.]
- Była pierwsza dama pożegnała zmarłego artystę. Tak wyglądał pogrzeb Olejniczaka [online], Plejada, 29.10.2024 r. [dostęp 29.10.2024 r.]
- a b c UMFC – Janusz Olejniczak. chopin.edu.pl. [dostęp 05.08.2024 r.]
- Janusz Olejniczak, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 19.05.2016 r.]
- Janusz Olejniczak i Stanisław Gałoński laureatami Złotych Fryderyków w muzyce poważnej. dzieje.pl, 19.04.2022 r. [dostęp 19.04.2022 r.]
- Katarzyna Troszczyńska: Niech wreszcie spokój trwa. Styl.pl, IX 2010 r. [dostęp 19.05.2016 r.]
- Rozpoczął się XVII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. rmf24.pl, 01.10.2015 r. [dostęp 19.05.2016 r.]
- Jury Konkursu. chopin2020.pl [dostęp 22.10.2021 r.]
- Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 288. ISBN 83-917891-8-7.
- Dybowski 2005, s. 291.
- Dybowski 2005, s. 293.
- Dybowski 2005, s. 294.
- Wysocki 1987, s. 100.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Mesajah | Viola Tycz | Waldemar Mleczko | Bertha Badt-Strauss | Lillian Leitzel | Hugo Scheinert | Magdalena Schejbal | Józef Mika (aktor) | Rafał Witek | Zbigniew Stokłosa | Tadeusz Golachowski | Jadwiga Żylińska | Hermann Krone | Roman Mosior | Wojciech Bruszewski | Wojciech Jankowiak (scenograf) | Wiesław Saniewski | Robert J. Szmidt | Barbara Falender | Jerzy BartoszewiczOceń: Janusz Olejniczak