OP ENHEIM

---

Historia

Budynek

Początki konstrukcji sięgają XIII wieku, kiedy to powstała pierwsza wersja budynku. W końcu XVII lub na początku XVIII wieku nadano mu nowy kształt, który zachował się do dnia dzisiejszego, w tym charakterystyczną barokową elewację. W marcu 1810 roku obiekt został zakupiony przez bankiera Heymanna Oppenheima, który zainwestował w rozwój tego miejsca. W kamienicy rozpoczęła działalność instytucja finansowa, a od 1850 roku również funkcjonowały w niej mieszkania czynszowe. W 1888 roku rodzina Oppenheimów opuściła budynek, jednak nadal pozostał on w rękach baronowej Julie von Cohn–Oppenheim, która skoncentrowała swoje wysiłki na wspieraniu ubogich i potrzebujących członków wrocławskiej społeczności. W 1902 roku obiekt przeszedł w ręce gminy żydowskiej, która zarządzała nim do 1941 roku.

W okresie międzywojennym kamienica stała się siedzibą licznych pomieszczeń handlowych. Był to czas, kiedy wyróżniał się sklep obuwniczy Herz, działający od 1898 do 1938 roku. Po zakończeniu I wojny światowej standard budynku zaczął ulegać stopniowemu pogorszeniu. Duże przestrzenie wewnętrzne zostały przekształcone w mniejsze mieszkania. Udało się zachować obiekt jako jeden z nielicznych budynków na wrocławskim Starym Mieście, które przetrwało bombardowania związane z oblężeniem Wrocławia w 1945 roku. W 2012 roku kamienica znalazła nowego właściciela, Violettę Wojnowski, która postanowiła przekształcić ją w Dom dla Kultury OP ENHEIM.

Osobny artykuł: Dom Oppenheimów we Wrocławiu.

OP ENHEIM

W 2013 roku zainaugurowano prace renowacyjne obiektu, który przez wiele lat zaniedbań uległ degradacji. Do realizacji ambitnego projektu przebudowy zaproszono wrocławskie biuro architektoniczne Major Architekci, w ścisłej współpracy z berlińskim studiem J. Mayer H. – laureatem prestiżowej nagrody Red Dot Design Awards 2012. Specjalistyczne prace konserwacyjne były prowadzone przez wybitnych fachowców z Fundacji Deutsch-Polnische Stiftung Kulturpflege und Denkmalschutz. W związku z historycznym oraz architektonicznym znaczeniem obiektu, opracowano dedykowany program edukacyjny dotyczący renowacji, skierowany do polskich rzemieślników, który był realizowany pod okiem dyplomowanych mistrzów stolarstwa artystycznego z Görlitz oraz Wrocławia.

Po zakończeniu renowacji, w 2018 roku, otwarto nowe przestrzenie kulturalne OP ENHEIM. Jest to miejsce, w którym bacznie obserwuje się dynamikę zachodzących zmian tożsamościowych, kulturowych i historycznych, co znajduje odzwierciedlenie w rozmaitych wydarzeniach programowych. W ramach działalności funkcjonuje galeria sztuki na pierwszym piętrze oraz poddasze z tarasem, które mieści Salon Herz. Tutaj odbywają się liczne spotkania kulturalne, warsztaty oraz koncerty. Poza przestrzenią zagospodarowaną przez Fundację, znajdują się biura partnerów, mieszkania dla artystów-rezydentów oraz lokale gastronomiczne.

Działalność

Od 2018 roku, we Wrocławiu realizowany jest kompleksowy program wystawienniczy i edukacyjny, który angażuje zarówno mieszkańców, jak i odwiedzających to piękne miasto. Program ten oferuje wiele form kulturalnych, w tym wystawy, dyskusje, konferencje, wykłady, prezentacje, koncerty oraz warsztaty. Jego celem jest wspieranie rozwoju sztuki współczesnej oraz budowanie świadomego uczestnictwa w kulturze, a także profesjonalizacja sektora sztuk wizualnych, prowadzenie edukacji kulturalnej oraz wspieranie dialogu społecznego.

Działalność wystawiennicza

W roku 2022 odbyły się następujące wystawy:

• Aneta Lewandowska / Emilia Marcjasz / Viktoriia Tofan – Obrzędy intymne, kuratorka: Kama Wróbel,
• Justyna Adamczyk – Przeszłość nie przemija, bo wiecznie jest tworzona na nowo, kuratorka: Kama Wróbel,
• 6 septembre hommage à Christian Boltanski, kuratorka: Milada Ślizińska.

2021

• Angelika Markul – Formuła czasu, kurator: Jarosław Lubiak,
• Every Truth has Four Corners – prace z kolekcji Volkera Diehla, kurator Mark Gisbourne | Artyści: Marc Adrian, AES + F, Martin Assig, Blue Noses, Martin Borowski, Sergej Bratkov, KP Brehmer, Killlian Breier, Hal Busse, Zofia Butrymowicz, Carmen Calvo, Olga Chernysheva, Jhonny LHerisson Cineus, Simon English, Amélie Esterházy, Constantin Flondor, Thomas Florschuetz, Nadine Fortilus, Hermann Goepfert, Ivan Gorshkov, Claudia Hart, Susan Hefuna, Marta Hoepffner, Zhang Huan, Ritzi & Peter Jacobi, Minjung Kim, Shigeko Kubota, Tadaaki Kuwayama, Heinz Mack, Alexander Maximov, Christian Megert, Boris Mikhailov, Christiane Möbus, Vlad Monroe, Paul Neagu, Lev Nussberg, Viktor Novatzki, Jolanta Owidzka, Aidan Salakhova, Gregor Schneider, Sudarshan Shetty, Alexey Shulgin, Turi Simeti, Ioana Maria Sisea, Tomoko Takahashi, Richard Tuttle, Grazia Varisco, Jef Verheyen, Herman De Vries, Günter Weseler, Tom Wesselmann,
• SLAVS AND TATARS – LONG LVIVE LVIV. СЛАВА ЗА БРЕСЛАВА.

2020

• Dominik Lejman – Air Wants to Go, kurator: Hubertus von Amelunxen,
• Asana Fujikawa & David Hockney – Postacie płynącego świata, kuratorka: Matilda Felix.

2019

• Die Sammlung__OP ENHEIM/ABIS, kuratorka: Kama Wróbel | Artyści: Martin Assig, Rafał Bujnowski, Reiner Fetting, Ina Gerken, Anna Gaskell, Claudia Hart, Anselm Kiefer, Bernd Koberling, Marie-Jo Lafontaine, Roman Opałka, Teresa Pągowska, Robert Rauschenberg, Zbigniew Rogalski, Wilhelm Sasnal, Wim Wenders, Andrzej Wróblewski, Rajmund Ziemski,
• Ludzie jak bogowie, kuratorka: Joanna Rzepka-Dziedzic; TIFF Festival 2019 | Artyści: Przemek Branas, Maciej Cholewa, Angelika Markul, Justyna Mędrala, Mikołaj Szpaczyński,
• Albert Serra – Roi Soleil, 19. MFF Nowe Horyzonty.

2018

• Mirosław Bałka – 1/1/1/1/1, kuratorka Anda Rottenberg.

Działalność edukacyjna

Projekty cykliczne

• OP_Visitors – cykl wymian i wizyt studyjnych dla artystów z Berlina i Wrocławia, który koncentruje się na współpracy niemiecko-polskiej. Projekt ten jest realizowany z Departamentem Senatu ds. Kultury i Europy w Berlinie, wspierając tematykę rozwoju artystycznego w obu krajach,
• OP_Fame – konferencje, warsztaty i wizyty studyjne skierowane do artystów i kuratorów, pragnących zgłębić tajniki pracy w kulturze, rezydencjach artystycznych oraz współpracy na linii artysta-galeria. Zrealizowano go dzięki współpracy z Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej,
• OP_Young – konkurs utworzony w 2020 roku, dedykowany młodym artystom z Wrocławia i Dolnego Śląska. Celem tego projektu jest aktywizacja i wsparcie wrocławskiej sceny artystycznej poprzez pomoc finansową oraz prezentację dzieł czterech laureatów,
• OP_Talks – cykl rozmów z przedstawicielami sztuki, nauki i socjologii, w których odbyły się spotkania dotyczące różnorodnych tematów, w tym m.in. Barokowe Maszyny, Pamięć i przemoc, Nacjonalizm jako warunek uniwersalności oraz Trzy Plagi,
• OP_TOURS – wspólne wyjazdy weekendowe na wydarzenia takie jak Warsaw Gallery Weekend oraz Gallery Weekend Berlin, realizowane od 2021 roku,
• OP_WALKS – spacery i spotkania ze sztuką w wrocławskich galeriach,
• Artysta – Artist – Kunstler – художник | cykl spotkań.

Rezydencje

• Pogłosy Wrocławia – rezydencja artystyczna, analizująca audiosferę miejskiego Wrocławia w oparciu o trzy budynki, wybrane przez Ankę Kasperską. Projekt realizowany we współpracy ze Strefą Kultury Wrocław w ramach programu AiR WRO,
• Digital Residency – program rezydencji online, powstały we współpracy z Senatsverwaltung für Kultur und Europa, mający na celu promocję twórczości artystycznej oraz wsparcie finansowe dla artystów z Berlina i Wrocławia.

Spotkania literackie

• Tomasz Domański – Pomniki Czasu (wyd. Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu) – spotkanie promujące monografię,
• Zdzisław Jurkiewicz – Zdarzenia, red. dr Mariki Kuźmicz (wyd. Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu) – spotkanie promujące książkę,
• Szkoda, że cię tu nie ma – dyskusja o nieobecności w poezji, realizowanej z Goethe-Institut oraz Toledo – Translators for Cultural Exchange,
• Halo! Tu mówi Ziemia! – wykład i eksperyment radiowy z Udziałem Roswithy Schieb, Beaty Kozak i Olivera Spatza,
• Wypędzeni / Vertrieben – cykl spotkań organizowanych z Niemieckim Towarzystwem Kulturalno-Społecznym we Wrocławiu, podczas których gościły takie osobistości, jak Ulrike Draesner, Lothar Quinkenstein oraz Christoph Hein,
• OP_Books – cykl spotkań literackich z Andą Rottenberg, Agnieszką Sosnowską i Olgą Tokarczuk.

Inne działania

• Wrocław – Breslau 2018. Zaginione światy – dokumentacja życia społeczności żydowskiej w przeszłości oraz w teraźniejszości, w formie spotkań i wydarzeń,
• Ojczyzna – łączy czy dzieli? – debata z Anną Wacławik-Orpik, w której uczestniczyli dr Krystyna Starczewska, red. Adam Michnik oraz prof. Klaus Bachmann. Wspierane przez Przedstawicielstwo Regionalne Komisji Europejskiej w Polsce,
• FLOWLAND – piknik artystyczny organizowany w Tarczynie, malowniczej wsi w pobliżu Wlenia,
• Tacet – cykl edukacyjno-muzyczny,
• Noc Muzeów w OP ENHEIM – zwiedzanie kamienicy Oppenheimów we Wrocławiu z przewodniczką, Renatą Bardzik-Miłosz,
• Lives in Between (performance) – projekt artystyczny porównujący architekturę oraz historię Berlina i Wrocławia, zaprezentowany podczas Dnia Otwartego w OP ENHEIM w 2019 roku, realizowany w ramach BERLIN_forum kultury_Wrocław przez Convivium Berlin e.V., Pociąg do kultury oraz Strefa Kultury Wrocław w kooperacji z OP ENHEIM.

Koncerty

• Jasmine Guffond – Resonating History,
• Michał Rot i Wojciech Fudala (stypendyści MKiDN) – Stulecie urodzin Mieczysława Weinberga.

---

Oceń: OP ENHEIM

---