Otwarte Muzeum Odry we Wrocławiu


Otwarte Muzeum Odry to niezwykle interesujące miejsce, które zostało stworzone przez Fundację Otwartego Muzeum Techniki. Muzeum to gromadzi różnorodne jednostki pływające, które cumują na Odrze, w bezpośrednim sąsiedztwie z Śluzą Szczytniki.

W jego zbiorach można znaleźć wiele unikalnych eksponatów, w tym przede wszystkim znany holownik parowy „Nadbór”. To wyjątkowe doświadczenie dla miłośników historii i technologii wodnej, które przenosi odwiedzających w świat dawnych tradycji rzemiosła i żeglugi.

Realizowane zadania

W ramach działań podejmowanych przez otwarte Muzeum Odry we Wrocławiu, wskazuje się na szereg zadań, które mają na celu ochronę oraz promocję bogatego dziedzictwa kulturowego. Poniżej przedstawiamy kluczowe obszary tych aktywności:

  • utrzymanie, aktywna eksploatacja i konserwacja zabytkowych jednostek pływających Odrzańskiej Drogi Wodnej,
  • dokumentowanie oraz promocja kulturowego dziedzictwa związane z Odrzańską Drogą Wodną,
  • naleganie na odpowiednie utrzymanie budowli hydrotechnicznych oraz zabytków budownictwa wodnego w Polsce,
  • popularyzowanie pozytywnych przykładów dotyczących konserwacji i eksploatacji dróg wodnych w Europie,
  • współpraca z różnymi organizacjami krajowymi oraz międzynarodowymi zainteresowanymi zachowaniem żeglugi na krajowych drogach wodnych, w szczególności na Odrze, ochroną dziedzictwa cywilizacyjnego rzek oraz rozwojem turystyki industrialnej.

Zabytki Otwartego Muzeum Odry

Holownik parowy Nadbór

Holownik parowy, znany jako „Nadbór”, to unikatowy śródlądowy statek parowy w Polsce, który zachował się w stanie bliskim pierwotnemu. Z oryginalną maszyną parową napędową, kotłownią oraz sterówką, posiada on również bogate wyposażenie i kadłub w dobrym stanie technicznym.

Historia „Nadbora” do 1982 r.

W wyniku polsko-holenderskiego traktatu handlowego z 18.12.1946 r. zarezerwowano 30 mln florenów na zakup holowników dla Odrzańskiego szlaku wodnego. Podpisanie umowy na ich budowę miało miejsce 30.04.1947 r., a realizacja cyklu budowy, obejmującego dziewięć holowników z silnikami o mocy 500 KM, zakończyła się w 1949 roku.

Wszystkie jednostki, w tym także holownik „Nadbór”, były przeznaczone do holowania barek towarowych na trasie pomiędzy Kędzierzynem-Koźlem a Wrocławiem. Holownik ten operował w tej roli do około 1965 roku, kiedy to na Odrę zaczęły wchodzić nowoczesne zestawy pchane, wypierając tym samym parowce. Po wycofaniu z aktywnej służby „Nadbór” został przekształcony w pływającą kotłownię w Bazie Remontowej P.P. „Żegluga na Odrze” w latach 1968–1975.

Historia „Nadbora” od 1982 r.

W 1982 roku próbowano wykorzystać „Nadbór” jako lodołamacz na Wrocławskim Węźle Wodnym, jednak ze względu na jego konstrukcję, funkcja ta nie okazała się skuteczna. Ostatecznie, w 1986 roku, wyniesiono go na postoju Osobowice I. W latach 90. przedsiębiorstwa takie jak ODRATRANS S.A. oraz Fundacja Otwartego Muzeum Techniki podjęły różne działania mające na celu ekspozycję i renowację statku.

W lipcu 1998 roku, przy wsparciu Fundacji, zainicjowano remont, a obecnie „Nadbór” zyskał nowe funkcje – jest wykorzystywany jako laboratorium, szkoła oraz muzeum.

Barka Irena

Barka o nazwie „Irena” (Ż-2107), została zbudowana w 1936 roku w stoczni w Bydgoszczy.

Budowa barki „Irena”

Jest to barka o stalowej, nitowanej konstrukcji, z krytą budową i trzema ładowniami, co czyni ją funkcjonalną jednostką wodną.

Historia barki „Irena” do 2003 r.

Do 1989 roku barka jednotonowa była wykorzystywana na Kanale Bydgoskim oraz na drodze wodnej Odry. Po przeniesieniu jej do Szczecina w 1990 roku, pełniła rolę magazynu depozytowego dla poszczególnych elementów z innych barek. W rufowej ładowni zaaranżowano koszarkę dla ośmiu pracowników Żeglugi Bydgoskiej, natomiast w kajucie socjalnej zorganizowano stację dyspozytorską.

Historia barki „Irena” od 2003 r.

W styczniu 2003 roku, Fundacja Otwartego Muzeum Techniki przejęła barkę, a w 2004 roku przeprowadzono prace związane z wymianą poszycia dna oraz konserwacją kadłuba w stoczni PORTA ODRA. Po zakończonych pracach, w grudniu 2004 roku barka wróciła z powrotem do Wrocławia, gdzie rozpoczęto przygotowania do jej remontu oraz adaptacji na Centrum Interpretacji Dziedzictwa Technicznego Odry.

Parametry techniczne

  • długość 41,78 m,
  • szerokość 4,83 m,
  • wysokość od najwyższej nierozbieralnej części 2,59 m,
  • największe dopuszczalne zanurzenie 1,74 m,
  • zanurzenie bez ładunku 0,437 m,
  • nośność 254 ton.

Żuraw pływający Wróblin

Żuraw pływający „Wróblin” powstał w latach 1938–1939 w stoczni A. Riedel w Fürstenbergu nad Odrą. Po II wojnie światowej, żuraw ten trafił do Wrocławia, gdzie był używany w polskich przedsiębiorstwach. W 2001 roku został zakupiony przez Fundację Otwartego Muzeum Techniki i przeszedł remont.

Przypisy

  1. Dźwig pływający Wróblin. Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. [dostęp 18.11.2017 r.]

Oceń: Otwarte Muzeum Odry we Wrocławiu

Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:7