Pawilon Czterech Kopuł

---

Historia

Wystawa Stulecia

Inicjatywa zorganizowania Wystawy Stulecia, mającej uczcić setną rocznicę zwycięskiej bitwy pod Lipskiem, została zaproponowana przez dyrektora Śląskiego Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności, Karla Masnera. Wydarzenie to miało na celu podkreślenie roli Prus na arenie europejskiej i odbyło się w Wrocławiu, w pobliżu Hali Stulecia, gdzie powstał Pawilon Czterech Kopuł. Obiekt ten, projektowany przez Hansa Poelziga, zbudowała firma Schlesische Beton Baugesellschaft w latach 1912-1913.

Rafał w historii tego miejsca znajduje się fontanna z rzeźbą przedstawiającą Atenę, zaprojektowaną przez wrocławskiego artystę Roberta Bednorza. Niestety, rzeźba ta nie przetrwała do dzisiaj. Wśród atrakcji Wystawy, która trwała od 20 maja do 26 października, znalazły się liczne eksponaty dotyczące ważnych wydarzeń wojennych, w tym bitew i postaci historycznych. W największej Kopule Północnej wystawiono między innymi oryginał odezwy Fryderyka Wilhelma III z 1813 roku, wzywającej do walki z Napoleonem.

XX-lecie międzywojenne

Na rok 1920 zaplanowano “Wielką Wystawę Sztuk” w Pawilonie, na której przedstawiono prace wielu znanych twórców, takich jak Paul Klee, Karl Schmidt-Rottluff czy Oskar Moll. W 1929 roku odbyła się kolejna wystawa pt. „Mieszkanie i Miejsce Pracy”, która miała na celu ukazanie zasad nowoczesnego projektowania urbanistycznego.

Okres po II wojnie światowej

Pawilon Czterech Kopuł przetrwał II wojnę światową i nie doznał większych zniszczeń. W 1948 roku zorganizowano tam Wystawę Ziem Odzyskanych, która trwała od 21 lipca do 31 października. W czasie wystawy, na którą przybyło aż 1 milion gości, każda z sal miała swoją wyjątkową nazwę, w tym m.in. Sala Zwycięstwa oraz Sala Zniszczeń.

Wystawa Ziem Odzyskanych

W ramach tej wystawy przed pawilonem zbudowano 106-metrową iglicę, co nadało temu miejscu jeszcze większego znaczenia. Wyjątkowa prezentacja miała na celu pokazanie historii i kultury regionu po zakończeniu konfliktu.

Planetarium

W maju 1951 roku w pawilonie uruchomiono planetarium Zeissa, które zmontowano z komponentów pozyskanych w obszernej części z wrocławskiego obserwatorium. Plan zrealizowany przez inż. K. Czetyrboka znacznie wzbogacił ofertę atrakcji w Pawilonie, stając się popularną destynacją dla miłośników nauki. W 1953 roku planetarium przeniesiono do jednej z rotund Hali Ludowej.

Muzeum Narodowe

W 2009 roku Pawilon przeszedł pod skrzydła Muzeum Narodowego we Wrocławiu, które przeprowadziło gruntowny remont obiektu. W wyniku tych prac uzyskano nowe przestrzenie wystawiennicze, w sumie ponad sześć tysięcy metrów kwadratowych, przeznaczone na ekspozycje sztuki współczesnej. W otaczającym pawilon parku powstała plenerowa galeria rzeźby, przyciągająca artystów i turystów. Remont zakończono w czerwcu 2015 roku, a od 25 czerwca 2016 roku w Pawilonie Czterech Kopuł działa Muzeum Sztuki Współczesnej, które gromadzi dzieła takich artystów jak Paweł Althamer, Mirosław Bałka, Władysław Hasior, Katarzyna Kozyra, Jerzy Nowosielski, Alina Szapocznikow oraz wielu innych.

Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO

Pawilon Czterech Kopuł jest obiektem o niezwykłej wartości kulturowej, który został dostrzegany na międzynarodowej arenie. Od >2006 roku znalazł się na prestiżowej Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. To wyróżnienie przyznano mu w ramach swojego miejsca wspólnie z pobliską Halą Stulecia.

Architektura

Pawilon Czterech Kopuł to wyjątkowy obiekt, który wyróżnia się swoją prostą, jednokondygnacyjną bryłą, wolną od podpiwniczenia.

Jego konstrukcja żelbetowa stanowi solidną podstawę, na której została zrealizowana cała kompozycja architektoniczna.

Wewnątrz budynku, wokół centralnego dziedzińca, rozmieszczono cztery charakterystyczne skrzydła.

Na każdej z jego części środkowej znajdują się po dwie kopuły – wschodnia i zachodnia zaprojektowane na planie koła, natomiast południowa oraz północna przyjęły formę elipsy.

---

Oceń: Pawilon Czterech Kopuł

---