Nowy budynek gimnazjum św. Elżbiety we Wrocławiu

Szkoły

Historia gimnazjum św. Elżbiety we Wrocławiu sięga czasów, gdy budynki tego typu pełniły kluczową rolę w edukacji i kształceniu młodzieży. Dawny budynek szkolny, znany jako Elizabethanum, stanowi nie tylko przykład architektury, ale również symbol edukacyjnego dziedzictwa tego miasta.

Obecnie, w zabytkowym budynku mieści się siedziba dwóch znaczących instytutów Wrocławskiego Uniwersytetu. Są to:

Warto podkreślić, że Uniwersytet Wrocławski jest instytucją o długiej tradycji i znaczeniu, a jego obecność w tym historycznym miejscu świadczy o ciągłym rozwoju edukacji w regionie. Budynek, jako świadek minionych lat, cieszy się uznaniem nie tylko wśród studentów, ale również wśród wszystkich miłośników wrocławskiej historii.

Historia i opis architektoniczny budynku

Do 1903 roku siedziba pierwszego gimnazjum św. Elżbiety we Wrocławiu mieściła się w sercu Wrocławia, przy ulicy św. Elżbiety 3/4. Z uwagi na to, że istniejąca placówka była niepraktyczna i zbyt ciasna, w roku 1893 podjęto decyzję o budowie nowej szkoły w rejonie ulicy Dawida 1-3. Realizację projektu powierzono Karlowi Klimmowi oraz Richardowi Plüddemannowi. Budowa miała miejsce na miejskich terenach, położonych na południowych obrzeżach miasta, tzw. Polach Stawowych. Właściwa parcel, na której rozpoczęto prace, znajdowała się na skrzyżowaniu współczesnych ulic Dawida i Joannitów.

Już w 1897 roku sporządzono wstępne szkice budynku autorstwa Plüddemanna, natomiast projekt koncepcyjny powstał w latach 1898-1899, również przy współpracy Klimma. W okresie od 1900 do 1901 roku wykonano zmiany w projekcie elewacji zachodniej oraz przygotowano projekt techniczny, w czym Plüddemannowi dopomagał inspektor Nathansohn. Prace budowlane rozpoczęte w 1901 roku trwały pełne dwa lata, aż do uroczystego otwarcia następującego 16 listopada 1903 roku. Całkowity koszt budowy wyniósł 592 tysiące marek. W trakcie ceremonii otwarcia Richard Plüddemann otrzymał tytuł królewskiego tajnego radcy budowlanego, z kolei Karl Klimm uhonorowany został Orderem Korony IV klasy. W ramach inwestycji, oprócz samego gmachu szkolnego, zbudowano także salę gimnastyczną z dobudowanymi sanitariatami oraz mieszkanie dla dyrektora i woźnego; stworzono również ogród i dziedziniec o wymiarach 50 na 60 metrów.

Budynek został zaprojektowany w kształcie litery „L” i charakteryzował się bryłą nawiązującą do średniowiecznego stylu. Jego fasada została podzielona przez liczne ryzality, a całość dominuje wysokim dachem z licznymi renesansowymi szczytami oraz wieżą. Z wyglądu odzwierciedlał on historię gimnazjum sięgającą epoki renesansu. Mury wzniesiono z kremowobiałej cegły, ułożonej w wątku główkowym oraz piaskowca. Plüddemann wykorzystał do dekoracji elewacji rzeźbione elementy kamienne. Na ścianach umieszczono secesyjne ornamenty o znaczeniu dydaktycznym, na przykład liście i owoce dębu, kasztanowca, oraz sosny, symbolizujące zdrowie, siłę i odwagę, jak również wizerunki kruka i sowy, które stają się symbolami mądrości, wiedzy oraz nauki. Ozdoby te wpisywały się w popularny w Niemczech od 1896 roku nurt pedagogiczny znany jako „wychowanie przez sztukę” (Kunsterziehung). Trójkątne szczyty chroniące zakończenia wykończono kwiatonami-szyszkami. Dodatkowe detale architektoniczne były nierozerwanie związane z lokalną symboliką; w górnej części głównego szczytu umieszczono herb miasta, zamknięty trójkątnym, renesansowym frontonem. W narożniku balkonu, nad wizerunkiem smoka, zlokalizowana była rzeźba św. Elżbiety Turyńskiej. Wszystkie elementy kamienne, które zdobiły budynek, wykonał Carl Schilling na zlecenie Berlin oraz firma Kūnzel & Hiller z Wrocławia. Nad głównym wejściem umieszczono inskrypcję „Gymnasium zu St Elisabeth Auf den Teichäckern”.

Za motyw przewodni projektowania wnętrza przyjęto **światło**: w przedsionku budynku zwisł napis Salve lux post tenebras. Układ wnętrz był jednotraktowy – wschodnia i południowa strona z salami lekcyjnymi, natomiast na przeciwnej, od ulicy, ulokowane były korytarze. W sumie zaprojektowano osiemnaście sal lekcyjnych, w tym pomieszczenia do nauk ścisłych, bibliotekę, salę rysunkową, salę do nauki śpiewu oraz aulę. Parter budynku przeznaczono na pokój dla dyrektora, pokój nauczycielski oraz salę dla rodziców odwiedzających szkołę. Pomieszczenia przeznaczone na zajęcia były odpowiednio doświetlone, a ich lokalizacja pozwalała na skuteczne wyizolowanie od hałasu zewnętrznego. Na drugim piętrze zlokalizowano secesyjną aulę, kunsztownie ozdobioną malarsko. Jej projektantem był Klimm, dla którego charakterystyczne były elementy snycerskie, dekoracyjne i drewniana wieszarowa konstrukcja dachowa, wypełniona secesyjnymi witrażami. Sklepienia korytarzy opierały się na potężnych, kamiennych kolumnach w stylu romanizującym, ozdabianych stylizowanymi roślinami liści dębu i winogron.

W roku 1913 budynek przeszedł rozbudowę w kierunku południowym, której nadzór powierzono architektowi oraz inspektorowi budowlanemu Juliusowi Nathansohnowi. Na dachu dobudowanego skrzydła znalazła się platforma służąca do obserwacji astronomicznych.

Oceń: Nowy budynek gimnazjum św. Elżbiety we Wrocławiu

★★★★★
Średnia ocena:4.6 Liczba ocen:21