Kamienica przy ulicy Podwale 61 we Wrocławiu to interesujący przykład architektury, który wzbudza wiele emocji i zainteresowania. Mieści się ona w sercu Wrocławia i stanowi ważny element tamtejszego krajobrazu miejskiego.
Ta zabytkowa kamienica pałacowa należy do jednej z najwcześniejszych neogotyckich budowli w regionie, zachwycając swoją architekturą wielu odwiedzających i ekspertów.
Wobec swojego znaczenia zarówno historycznego, jak i kulturowego, kamienica przy Podwale 61 stanowi prawdziwą perłę, która zasługuje na szczegółowe poznanie.
Historia posesji i kamienicy
Pierwsze zabudowy w rejonie między ulicą Dworcową a ulicą Kołłątaja zaczęły powstawać w latach 40. XIX wieku, a teren został podzielony na działki przed rokiem 1843. Na tym obszarze znajdowały się niegdyś ogrody hrabiów Henckel von Donnersmarck. Do roku 1848 zbudowano i zasiedlono osiem domów, a na początku lat 50. XIX wieku wzniesiono ostatni budynek na rogu ulic Podwale i Dworcowej.
Kamienica oznaczona numerem 61 powstała w 1846 roku, a jej projektantem był Wilhelm Hoseus, mistrz murarski i radny miejski. To właśnie on zaprojektował także inne kamienice przy ulicy Podwale, takie jak te o numerach 64, 66 i 67. Hoseus był mieszkańcem wspomnianej kamienicy aż do początku lat 50. XIX wieku, kiedy to sprzedał ją księciu Louisowi Carolath-Schöneich i przeniósł się do kamienicy nr 66.
W późniejszych latach, kamienica przeszła remonty, które miały miejsce w latach 70. XIX wieku oraz w latach 20. XX wieku, co świadczy o jej znaczeniu i potrzebie zachowania w dobrym stanie.
Opis architektoniczny
Czterokondygnacyjny budynek jest nowoczesnym przykładem stylu architektonicznego, wzniesionym z dodatkowym skrzydłem bocznym. Na każdym z pięter zaprojektowano po jednym przestronnym mieszkaniu, jednak w latach 30. XX wieku siedziby te zostały podzielone na dwa mniejsze lokale mieszkalne.
Frontowa fasada wyróżnia się symetrycznym sześcioma osiami z szerokim ryzalitem, który znajduje się po obu stronach i zaznaczony jest podwójnymi oknami. Każda kondygnacja oddzielona została stylowym gzymsem międzypiętrowym, co nadaje całej kompozycji elegancji. Okna na trzech pierwszych piętrach posiadają obramienia w formie łuków z elementami stylu Tudorów, nadających im szczególnego charakteru.
W ramach ryzalitu na drugiej i trzeciej kondygnacji umieszczono również okna z podobnymi obramieniami, aczkolwiek na pierwszym piętrze dominuje szerokie, pojedyncze okno, podczas gdy na drugiej piętrze umieszczono okna dzielone, co dodaje różnorodności. Warto zauważyć, że okna czwartej kondygnacji są proste, pozbawione jakiegokolwiek obramowania, co kontrastuje z bogato zdobionymi dolnymi piętrami.
W ryzalitach na pierwszym piętrze, umieszczono płytkie balkony z ażurowymi kamiennymi balustradami, które odwołują się do gotyckiego laskowania. Motywy trójliścia oraz rybiego pęcherza zdobią ich szczegóły, harmonizując z całością stylu budynku. Wschodni ryzalit zawiera praktyczną bramę wjazdową, prowadzącą do przestronnej sieni, która następnie prowadzi do klatki schodowej.
Fasada budynku zakończona jest szerokim gzymsem, zdobionym ząbkami, a nad nią znajdują się wieżyczki w formie krenelaży, co nadaje całości monumentalny charakter. Na podwórzu kamienicy znajduje się również przestrzeń, w której ongiś mieściła się powozownia, co świadczy o wielofunkcyjności tego miejsca w przeszłości.
Po 1945
W ciągu działań wojennych w roku 1945, budynek nie doznał znacznych szkód. Na każdym piętrze, z dwóch istniejących mieszkań, powstało trzecie, umiejscowione w centralnej części budynku. W latach 80. ubiegłego wieku kamienica przeszła szczegółowy remont, co przyczyniło się do jej odnowienia i poprawy stanu technicznego. Następnie, w 2015 roku, elewacja została ponownie poddana renowacji, co znacznie wpłynęło na jej estetykę. Obecnie w tej przestrzeni znajduje się siedziba wrocławskiej architektonicznej pracowni Maćków Pracownia Projektowa Sp. z o.o.
Przypisy
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- a b c d e Eysymontt i in. 2011, s. 609.
- Eysymontt i in. 2011, s. 610.
- Eysymontt i in. 2011, s. 982.
- a b Gromadzka i Jóźwik 1995, s. 221.
- Projekt powozowni.
- Zdjęcie końca prac elewacji.
- Pracownia Maćków.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica przy ulicy Podwale 62 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Podwale 66 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Psie Budy 5-6 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Ruskiej 22 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Rzeźniczej 4 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Szewskiej 5 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy św. Antoniego 16 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy św. Mikołaja 13 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy św. Mikołaja 41 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy św. Mikołaja 43 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Odrzańskiej 2 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kurzy Targ 3 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Krupniczej 9 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kiełbaśniczej 7a we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kiełbaśniczej 6 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kiełbaśniczej 28 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kiełbaśniczej 16-19 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kazimierza Wielkiego 7 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kazimierza Wielkiego 41 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kazimierza Wielkiego 13 we WrocławiuOceń: Kamienica przy ulicy Podwale 61 we Wrocławiu