Zespół pobernardyński we Wrocławiu

---

Historia do 1945

W roku 1453, po przybyciu św. Jana Kapistrana do Wrocławia, powstał pierwszy drewniany kościół, co zapoczątkowało proces budowy klasztoru, który zakończono przed rokiem 1500. Wkrótce po tym wydarzeniu, zakonnicy zlecili konstrukcję nowej świątyni, a drewniana struktura została rozebrana. W latach 1463-1502 w jej miejscu wzniesiono trójnawową bazylikę, która przylegała do dwukondygnacyjnych budynków klasztornych.

Niestety, w 1491 roku sklepienia kościoła uległy zawaleniu, co skutkowało wstrzymaniem prac budowlanych. Na szczęście, prace zostały szybko wznowione. W 1704 roku kościół wzbogacił się o późnobarokowy szczyt fasady zachodniej.

Klasztor bernardynów został zaprojektowany jako czworobok, obejmujący wirydarz oraz krużganki, które charakteryzowały się cennymi wnętrzami w stylu późnego gotyku. Obok znajdował się dodatkowy dziedziniec, utworzony przez przedłużone skrzydło południowe, nawę kościoła oraz kaplicę, a także mur, który oddzielał kompleks od ulicy. Sam kościół, będący bazyliką, nie miał transeptu, a jego nawy były przykryte sklepieniami gwiaździstymi.

Po zakończeniu budowy zespołu klasztornego, rada miejska przymusiła bernardynów do opuszczenia Wrocławia. W 1522 roku klasztor przekształcono w szpital, a w późniejszych latach powołano także szkołę i placówkę pomocy społecznej. Sam kościół oddano ewangelikom w 1526 roku, którzy utworzyli w nim parafię Nowego Miasta, sprawując w nim opiekę aż do końca II wojny światowej.

W pomieszczeniach klasztornych funkcjonowała również biblioteka, znana jako Bernardyna, nazwana po swoich założycielach. Zbiory pozostawione przez zakonników po 1522 roku częściowo się rozproszyły. Dopiero w 1621 roku David Albrecht, wówczas nadzorca kościoła i szpitala, zainicjował odnowienie biblioteki, wzbogacając jej zasoby o wiele cennych dzieł z własnej kolekcji. W kolejnych stuleciach księgozbiór znacznie się powiększył, dzięki wielu darowiznom od mieszkańców Wrocławia.

Na początku XVIII wieku zbiory liczyły 6348 pozycji, co czyniło Bernardynę jedną z najważniejszych bibliotek w mieście. Zgodnie z ówczesną modą, biblioteka spełniała także funkcję gabinetu osobliwości. Poza książkami i rękopisami, gromadziła dzieła sztuki, kolekcje monet, medali, przyrządy astronomiczne oraz różnorodne zbiory przyrodnicze, takie jak rzadkie minerały czy preparaty zwierzęce. W latach 1863-1865, zbiory biblioteki bernardyńskiej zostały połączone z innymi instytucjami, tworząc jedną Bibliotekę Miejską.

Historia po 1945

W wyniku działań wojennych zespół kościelno-klasztorny we Wrocławiu ucierpiał znacząco, zostając zniszczonym w 60%. Proces odbudowy miał miejsce w latach 1947-1949 oraz 1957-1967. Prace te były prowadzone zgodnie z projektami opracowanymi przez Edmunda Małachowicza, który dbał o to, by efekt końcowy zachował gotycką atmosferę budynków. Za swoje zasługi w tym zakresie, w 1966 roku został uhonorowany przez ministra budownictwa.

Od 1965 roku, w odbudowanych przestrzeniach dawnego kościoła oraz czterech skrzydłach klasztoru, mieści się Muzeum Architektury, które prezentuje bogate zbiory oraz historie architektury regionu.

---

Oceń: Zespół pobernardyński we Wrocławiu

---