Quantum Oławska

---

Położenie i otoczenie

Lokalizacja budynku jest starannie przemyślana, co idealnie odpowiada pierwotnej funkcji tej struktury, która służyła jako dom handlowy. Znajduje się on na narożnej działce przy ulicy Oławskiej oraz ulicy Łaciarskiej, w sercu Starego Miasta we Wrocławiu. Takie usytuowanie budynku gwarantuje dużą ekspozycję dla reprezentacyjnego sklepu, który otwiera swoje witryny na jedną z kluczowych ulic, co nie tylko wpływa na funkcjonalność, ale także kształtuje atrakcyjny wizerunek firmy.

Ulica Oławska to szlak, który prowadzi z okolic Rynku w kierunku wschodnim, co czyni ją wyjątkowo istotną w kontekście komunikacyjnym. Adres budynku to współczesna ulica Oławska 11, a jego lokalizacja należy do osiedla Stare Miasto w dawnej dzielnicy Stare Miasto. Warto dodać, że obszar ten jest częścią urbanistycznej dzielnicy Śródmieście, co wpisuje się w ramy wielofunkcyjnego centrum miasta.

Obszar, na którym jest usytuowany budynek, charakteryzuje się gęstą zabudową miejską oraz intensywnym wykorzystaniem przestrzeni. Funkcje mieszkalne przeplatają się tutaj z usługami o charakterze wielkomiejskim, a także atrakcjami turystycznymi. System komunikacyjny jest bardzo dobrze rozwinięty, co zapewnia wyjątkowy dostęp do transportu publicznego. Ponadto, w tym rejonie cechuje się duża gęstość zaludnienia.

Sam układ zabudowy jest liniowy i kwartałowy, co oznacza, że budynki są rozmieszczone w blokach urbanistycznych, gdzie reprezentacyjna funkcja zwrócona jest na zewnątrz, a usługi koncentrują się wewnątrz. Siatka ulic i placów jest regularna, a ulica Oławska obecnie ma status deptaku, co oznacza, że jest to droga wewnętrzna w obrębie strefy zamieszkania. Na ulicy Łaciarskiej dopuszczony jest ruch drogowy, również w ramach strefy zamieszkania, i przypisana jej została klasa ulicy dojazdowej. Do budynku można dotrzeć jedynie od strony ulicy Łaciarskiej.

W okolicy znajdują się nie tylko budynki mieszkalne i usługi mieszkalno-handlowe, ale także powierzchnie handlowe, biura oraz obiekt parkingowy, znany jako Szewska Centrum.

Historia

Obszar Starego Miasta jest historycznie istotnym miejscem, wypełnionym zabudową pierzejową, zarówno w przeszłości, jak i w obecnych czasach. Ulica Oławska, znana niegdyś jako Ohlauer Straße, ma swoje korzenie w najstarszych historiach Wrocławia i stanowiła kluczową arterię komunikacyjną tego miasta.

W pobliżu obecnego budynku mieścił się wcześniejszy obiekt – hotel „Weisser Adler” (Biały Orzeł), zlokalizowany przy ulicy Oławskiej 10-11. Hotel ten powstał na przełomie XVIII i XIX wieku, w czasach boomu hotelowego, ale później uległ rozbiórce. Warto zwrócić uwagę, że w roku 1848 w tym hotelu przebywała matka Juliusza Słowackiego, Salomea Bécu. Dodatkowo, przy ulicy Łaciarskiej 61, istniała po II wojnie światowej kamienica z XVIII wieku, przylegająca do dawnego domu towarowego, która wchodziła w skład obecnego kompleksu, ale niestety już nie istnieje.

Budynek, który dziś znamy, powstał w latach 1930-1931, w ramach szerokiej inwestycji realizowanej przez firmę C&A Brenninkmeijer, która rozpoczęła swoją ekspansję na rynek niemiecki w 1911 roku. Z Bellevue powstał jeden z wielu domów towarowych otwartych w największych ówczesnych miastach Niemiec pod marką C&A (Dom Handlowy C&A). Projekt budynku stworzył architekt Sepp Kaiser, Szwajcar pracujący w Berlinie, który zaprojektował również inne budowle tej firmy.

Po zakończeniu II wojny światowej obiekt w polskim Wrocławiu został przeznaczony dla nowo utworzonych instytucji związanych z poligrafią, w tym dla drukarni. Następnie mieściły się tam Wrocławskie Zakłady Graficzne. Niestety, budynek ucierpiał w wyniku działań wojennych, ale został odbudowany w 1949 roku. Ta instytucja korzystała z niego aż do 1998 roku. Po przemianach ustrojowych, które miały miejsce na przełomie lat 1989 i 1990, obiekt przeszedł wiele przekształceń związanych z jego użytkowaniem, przywracając częściowo jego funkcję handlową na parterze i pierwszym piętrze, a wyższe kondygnacje zostały przeznaczone na biura.

W latach 2011-2012 firma Quantum Project przeprowadziła gruntowną przebudowę i generalny remont obiektu, z zachowaniem jego pierwotnej architektury, w szczególności elewacji, które były warte uwagi. W wyniku tej inwestycji zmienił się program użytkowy budynku, a na parterze i pierwszym piętrze utworzono powierzchnie handlowe, natomiast na wyższych kondygnacjach zlokalizowane zostały biura, a piwnice zagospodarowane na funkcje usługowo-gastronomiczne. Po tym wszystkim budynek uzyskał klasę A. Dodatkowe modernizacje miały miejsce w latach 2020 i 2021.

Architektura i aspekty budowlane

Styl architektoniczny tego obiektu należy do modernizmu. Jego konstrukcja nośna została zaprojektowana w formie szkieletowej, z wykorzystaniem żelbetowych słupów i stropów. Dzięki temu podejściu możliwe było swobodne aranżowanie wnętrz oraz elewacji, co idealnie współgrało z reprezentacyjnym charakterem budynku.

Sam budynek przyjmuje formę prostopadłościanu. Elewacja wyróżnia się poziomymi pasami okien, które biegną wzdłuż całej jej długości, co daje wrażenie przestronności. Szczególną cechą jest wysunięty i zaokrąglony występ ściany ponad parterem, który usytuowany jest w miejscu styku elewacji północnej, tworzącej południową pierzeję ulicy Oławskiej, oraz elewacji wschodniej, tworzącej zachodnią pierzeję ulicy Łaciarskiej. Ten element stanowi płaską kontynuację reszty elewacji, pozbawioną wysunięcia.

Partery natomiast charakteryzują się dużymi przeszkleniami witryn oraz podświetlonym pasażem, którego wygląd nie został zachowany. Horyzontalne podziały elewacji dodatkowo akcentują pasy świetlówek oraz neonów. Wnętrza budynku zostały zaprojektowane jako przestronne i jasne, co sprzyjało tworzeniu nowoczesnej przestrzeni handlowej. W momencie otwarcia budynek był domem towarowym, oferującym różnorodną konfekcję dla kobiet, mężczyzn oraz dzieci.

Po przeprowadzeniu przebudowy w latach 2011–2012 budynek został zaadaptowany na biurowiec. Oprócz biur w swojej strukturze uwzględnia również przestrzenie handlowe oraz gastronomiczne. Elewacje od strony ulic nadal zachowały pierwotny charakter, jednak nieprzeszklone fragmenty zostały pokryte alabastrem egipskim (trawertynem). Z kolei elewacje od strony dziedzińca zostały zrealizowane w całości jako przeszklone.

Do budynku prowadzą dwa wejścia: jedno od ulicy Oławskiej, które prowadzi do części handlowej, a drugie od ulicy Łaciarskiej, przeznaczone dla biur oraz lokalu w piwnicy. Jego wnętrza cechuje styl industrialny, a w głównym holu zaprojektowano elegancką przestrzeń z miejscem na recepcję.

W obiekcie zainstalowano dwie szybkie windy osobowe. W przestrzeni biurowej zastosowano układ open space, który pozwala na elastyczny podział przy użyciu ściankach działowych. Biura wyposażone są w podłogę techniczną, umożliwiającą prowadzenie instalacji oraz klimatyzację. Dodatkowo, w budynku znajdują się okna uchylne, czujniki dymu, wykładziny oraz podwieszane sufity.

Dostępne metraże biur wahają się od 40 m² do 3,300 m². Należy jednak zaznaczyć, że w budynku i na terenie posesji nie przewidziano miejsc parkingowych.

Parametry charakterystyczne

Obiekt architektoniczny klasyfikowany jako średniowysoki budynek wyróżnia się pięcioma kondygnacjami nadziemnymi oraz jedną kondygnacją podziemną. Powierzchnia zabudowy wynosi 1.242 m². Warto jednak zauważyć, że dostępne publikacje oraz opracowania często przekazują sprzeczne informacje na temat różnych typów powierzchni wewnętrznych tego obiektu.

Łączna powierzchnia budynku jest podawana w rozbieżnych wartościach, które wahają się pomiędzy 6.650 m² a 5.850 m². Jeszcze większe różnice dotyczą powierzchni przeznaczonej na biura. Powierzchnia typowego piętra określana jest w granicach 830 m² do 1.050 m². Całkowita powierzchnia biurowa budynku z kolei może wynosić około 3.000 m², przy czym inne źródła podają następujące wartości: powierzchnia biurowa brutto wynosi 2.508 m², netto – 2.490 m², z uwzględnieniem współczynnika powierzchni wspólnych na poziomie 10%.

W związku z tym, w publikacjach natrafić można również na inne dane, takie jak całkowita netto powierzchnia biurowa wynosząca 3.282 m², czy powierzchnia biurowa oscylująca wokół 2.500 m² lub nawet 3.300 m². Dodatkowo, powierzchnia przeznaczona na działalność handlowo-usługową osiąga wartość około 2.500 m².

Klasyfikacja, identyfikacja i użytkownicy

Budynek zlokalizowany jest na działce o powierzchni 1.279 m², która koreluje z klasoużytku Bi – inne tereny zabudowane. Dla tego obszaru, przypisano identyfikator G5, który brzmi 026401_1.0001.AR_37.32, natomiast identyfikator IIP nosi oznaczenie PL.PZGiK.112.EGiB 73827A5A-9920-4EAF-9D7C-0E903E206CC3. Sam obiekt, według Klasyfikacji Środków Trwałych, zalicza się do grupy b, czyli budynków biurowych (105). Jego identyfikator G5 to 026401_1.0001.AR_37.32.1_BUD, a identyfikator IIP to PL.PZGiK.112.EGiB 4A949F72-7E98-479F-9338-7935F025CFFD. Budynek pełni szczególną funkcję, której celem jest być siedzibą różnych firm.

Dla nieruchomości definiuje się też kilka punktów adresowych we Wrocławiu, z których wyróżnić można: ul. Oławska 11, ul. Łaciarska 60 oraz ul. Łaciarska 61. W dokumentacji, jak również do celów identyfikacyjnych i marketingowych, obiekt ten określany jest mianem Quantum Oławska.

Obecnie grunt, na którym stoi nieruchomość, jest własnością Skarbu Państwa, na którym ustanowiono prawo użytkowania wieczystego. Właściciele i dotychczasowi użytkownicy budynku to:

• C&A Brenninkmeijer (lata 1931–1945),
• delegatura „Czytelnika” oraz drukarnia dziełowo-gazetowa (lata 1948–1949),
• Wrocławska Drukarnia Dziełowa (od 1949 r.), przekształcona po połączeniu z innymi spółkami poligraficznymi na Wrocławskie Zakłady Graficzne od 1975 r.),
• Quantum Project / Prime Project sp. z o.o.

Odbiór i opinie

Wielu osób przychyla się do pozytywnej oceny obiektu, co znajduje odzwierciedlenie w rozmaitych publikacjach i pracach naukowych. Kluczową kwestią, która wpływa na takie postrzeganie, jest idealnie dobrana lokalizacja, która koresponduje z pierwotnym przeznaczeniem budynku. Zauważalnie dobre opinie dotyczą również jego architektury oraz harmonijnego wkomponowania nowej struktury w istniejące otoczenie.

Wielu ekspertów zwraca uwagę, że stosunkowo prosta architektura, przy wykorzystaniu jedynie kilku przemyślanych zabiegów, udanie nawiązuje do kontekstu, w którym się znajduje. Projektant wykazał się subtelnością, respektując otoczenie, co zostało ocenione jako bardzo skuteczne. Przykładem może być pobliski dom handlowy Rudolfa Petersdorffa, zaprojektowany przez Ericha Mendelsohna. W szczególności warto zwrócić uwagę na zaokrąglony oraz wysunięty narożnik, który w sposób dynamiczny nawiązuje do analogicznego narożnika pierwotnego obiektu.

Również biurowiec Poelziga, wzniesiony około dwadzieścia lat wcześniej, przyczynił się do ustanowienia kontekstu architektonicznego. W tym przypadku, podobnie jak w domach handlowych, horyzontalny układ elewacji pozostaje kluczowym elementem, który czynnie uczestniczy w budowaniu wizerunku. Wszystkie powyższe cechy są efektem dążeń do spełnienia pierwotnych wymagań, które dobitnie określają reprezentacyjny charakter domu towarowego, który staje się integralną częścią tożsamości firmy.

Ochrona

Budynek, o którym mowa, jest objęty formalną ochroną, co potwierdza jego wpis do gminnej ewidencji zabytków. Na liście tej widnieje jako Dom towarowy C und A Brenninkmeyer, a po 1945 roku przeszedł w ręce Prasowych Zakładów Graficznych, obecnie znany jest jako biurowiec „Quantum Oławska”. W wojewódzkiej ewidencji figuruje jako drukarnia – wrocławskie zakłady graficzne, a pierwotnie zdefiniowany był jako dom towarowy, co klasyfikuje go jako dom handlowy.

W rejestrze zabytków uwzględniono istotne daty oraz inne dane dotyczące obiektu: lata 1930–1931 (projekt Sepp Kaiser) oraz rok 2012 (remont i przebudowa). Plan ochrony uwzględnia zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który wskazuje, że pod ochrane podlega bryła i gabaryt obiektu, forma dachu oraz zabytkowy wystrój elewacji. Ważne jest, że te ustalenia dotyczą wyłącznie linii zabudowy wyznaczonych zgodnie z linią pierzei obu ulic, a nie dotyczą cofniętych względem pierzei linii zabudowy w głąb posesji.

Obszar, na którym zlokalizowany jest omawiany budynek, podlega ochronie w ramach zespołu urbanistycznego Starego Miasta, które datowane jest na XIII–XIX wiek. Zespół ten znajduje się w rejestrze zabytków pod numerem 196 z dnia 15.02.1962, A/1580/212 z dnia 12.05.1967, 25.04.2003 oraz 5.02.2010. Dodatkową formą ochrony tego obszaru jest ustanowienie historycznego centrum miasta, które obejmuje szerszy zakres geograficzny niż wcześniej wymieniony zespół urbanistyczny, a także zostało uznane za pomnik historii.

Miasto postanowiło również włączyć ten obszar do parku kulturowego – Parku Kulturowego „Stare Miasto”. Jego celem jest ochrona krajobrazu kulturowego oraz odpowiednie porządkowanie i zachowanie cech historycznych najstarszej części miasta. Przed wszelkimi nowymi inwestycjami na terenie, na którym znajdują się zabudowy, wymagana jest sporządzenie planów szczegółowej rewaloryzacji, uwzględniających szczegółowe wytyczne konserwatorskie. Ochronie podlega także oś widokowa biegnąca wzdłuż ulicy Oławskiej w kierunku Rynku.

---

Oceń: Quantum Oławska

---