Polanowice, znane również jako niemiecka Pohlanowitz, a w latach 1937 – 1945 jako Burgweide-West lub Weidenbrück, to część Wrocławia, która znajduje się na północnej stronie miasta. Miejscowość jest uznawana za osiedle, będąc integralną częścią większego obszaru Polanowice-Poświętne-Ligota, zlokalizowanego w byłej dzielnicy Psie Pole.
Geograficznie, Polanowice graniczą od południa z osiedlami Poświętne, Poświętne, oraz Karłowice i Sołtysowice. Z kolei od północy, Polanowice są oddzielone od wsi Krzyżanowice w powiecie trzebnickim poprzez rzekę Widawę.
Nazwa
Miejscowość została po raz pierwszy odnotowana w łacińskim dokumencie z 1251 roku jako Polamnovice. To oznaczenie powtarza się także w dokumentach z 1268 roku. Dodatkowo, notacje takie jak Polanovici pojawiły się w latach 1267 oraz 1351, a w 1360 roku zapisano ją jako Polonowicz. Zgermanizowana wersja tego terminu to Pollanowitz, która występuje w dokumentach z 1800 roku.
Nazwa miejscowości pochodzi od polskiego słowa określającego pole lub polanę. Niemiecki językoznawca Heinrich Adamy sugerował, że jej pochodzenie może wiązać się z polskim terminem „polowania”, który także ma swoje korzenie w słowie pole. W dziele poświęconym nazwom miejscowym na Śląsku, opublikowanym w 1888 roku we Wrocławiu, Adamy wymienia najstarszą zanotowaną nazwę jako Polanowice, dodając, że jej znaczenie to „Jagdberzirk”, co w języku polskim oznacza „rejon, rewir łowiecki”.
Paweł Hefftner, kolejny niemiecki językoznawca, w swojej pracy poświęconej nazwom miejscowości w rejonie wrocławskim, pt. Ursprung und Bedeutung der Ortsnamen im Stadt und Landkreise Breslau, wskazał, że znaczenie miejscowości wywodzi się od polskiej nazwy oznaczającej pole oraz polanę, jak również od terminu Polak – „von Polan, Polanin, lat. Polanus, Polonus, wie Polak”.
Historia
Wzmianki o tej miejscowości sięgają średniowiecza, kiedy to w połowie XIII wieku wieś stała się własnością kapituły katedralnej. Po sekularyzacji w 1810 roku, Polanowice funkcjonowały jako samodzielne sołectwo, które dysponowało własną infrastrukturą, obejmującą szkołę, wiatrak, cegielnię, folwark oraz komorę celną. W 1845 roku wieś zamieszkiwało 351 osób.
Na przełomie XIX wieku, w związku z budową nowoczesnych umocnień Wrocławia, na północny zachód od Polanowic powstał schron piechoty w latach 1890-1891. W roku 1910 fort ten został znacząco rozbudowany i przekształcony w Fort Piechoty nr 6. Istnienie tej warowni, która była otoczona strefą ograniczeń budowlanych, wpłynęło na rozwój miejscowości, ograniczając jej kierunki ekspansji w stronę zachodnią. Dziś, fort ten jest największą atrakcją turystyczną Polanowic, a jego zwiedzanie organizowane jest przez Wrocławskie Stowarzyszenie Fortyfikacyjne.
Podczas oblężenia Festung Breslau, miejscowość uległa poważnym zniszczeniom. Po zakończeniu wojny Polanowice zmieniały swój status i nazwy; przyjmowały m.in. miana Sułkowice oraz Sołtysowice Zachodnie. Ta druga nazwa była dosłownym tłumaczeniem z lat 1937-1945, kiedy to Burgweide nazywała się Sołtysowice, a Burgweide-West – Sołtysowice Zachodnie. Na mapie z 1948 roku wieś pojawia się już jako Polanowice.
1 stycznia 1973 roku miejscowość została przyłączona do Wrocławia. W latach 80. XX wieku w Polanowicach powstał kościół pod wezwaniem NMP Matki Kościoła. Od lat 90. można zauważyć przyspieszenie zabudowy, zarówno jednorodzinnej, jak i wielorodzinnej.
Komunikacja miejska
W Polanowicach istnieje wielorakie połączenie komunikacyjne, które umożliwia mieszkańcom oraz odwiedzającym łatwe przemieszczanie się po okolicy. Obsługiwane są one przez szereg linii autobusowych, które łączą różne części Wrocławia oraz pobliskie miejscowości.
- 130: Polanowice – Osiedle Sobieskiego,
- 144: Polanowice – Zwycięska,
- 908: Dworzec Nadodrze – Psary/Krzyżanowice/Szymanów,
- 930: Krzyżanowice – Kromera,
- 247: Polanowice – Giełdowa (Centrum Hurtu) (linia nocna).
Te różnorodne trasy autobusowe zapewniają wygodę podróży do najważniejszych punktów w mieście, co czyni Polanowice idealnym miejscem dla osób ceniących sobie mobilność.
Przypisy
- Rozkład jazdy MPK – wrocławskiej komunikacji miejskiej [online], wroclaw.pl [dostęp 19.05.2024 r.]
- Stanisław Kolouszek: Fortyfikacja Festung Breslau. Jelenia Góra: Archiwum - System, 2014 r., s. 106 - 169. ISBN 978-83-62809-33-2.
- WSF: Strona Główna - Wrocławskie Stowarzyszenie Fortyfikacyjne. Strona internetowa Wrocławskie Stowarzyszenia Fortyfikacyjnego. [dostęp 27.08.2014 r.]
- Mały słownik nazewnictwa krajoznawczego Śląska, Marek J. Battek, Joanna Szczepankiewicz, Wrocław 1990 r., tom 1, str. 12.
- Paul Hefftner: Ursprung und Bedeutung der Ortsnamen im Stadt und Landkreise Breslau. Breslau: Ferdinand Hirt, 1910 r., s. 130-131.
- Heinrich H. Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ich Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888 r., s. 72.
- Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 323.
- fragment mapy topograficznej z 1948 roku.
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Gajowice (Wrocław) | Gałów (Wrocław) | Nowa Karczma (Wrocław) | Szczytniki (Wrocław) | Osiedle Henrykowskie | Mirowiec | Gaj (Wrocław) | Grabiszyn-Grabiszynek | Huby (Wrocław) | Kuźniki (Wrocław) | Lesica (Wrocław) | Maślice Wielkie | Janówek (Wrocław) | Żerniki (Wrocław) | Zespół mieszkaniowy „Gajowice” we Wrocławiu | Bierdzany (Wrocław) | Kleczków | Pilczyce | Opatowice (Wrocław) | Księże WielkieOceń: Polanowice (Wrocław)