Żerniki (Wrocław)

Osiedla

Żerniki, znane również pod nazwą niemiecką Neukirch, to osiedle znajdujące się w zachodniej części Wrocławia, będące wcześniej częścią dzielnicy Fabryczna. Od momentu 1928 roku, znajduje się w granicach administracyjnych miasta.

Osiedle graniczy z innymi terenami, w tym z Nowym Dworem, Kuźnikami, Osińcem, Strachowicami oraz Złotnikami. Jego historia sięga 1257 roku, kiedy to książę Henryk III zatwierdził dochody związane z tym miejscem dla klasztoru Św. Klary, który był jego właścicielem aż do roku 1810.

Warto zauważyć, że nazwa Żernik wywodzi się od słowa „żerdź”, a w XIII wieku pojawia się wzmianka o Nowym Kościele (Nova ecclesia). W 1795 roku osiedle zamieszkiwało 346 osób. Żerniki zyskały na znaczeniu dzięki połączeniu kolejowemu, które funkcjonuje tu od 1844 roku. W latarnictwie II wojny światowej, na terenie osiedla istniał oboz pracy przymusowej, w którym przebywało około 700 ludzi.

Na północnej części osiedla znajduje się linia kolejowa ze stacją Wrocław-Żerniki, a główną arterię komunikacyjną stanowi ulica Żernicka. Osiedle jest typowe dla zabudowy jednorodzinnej, chociaż od 2002 roku rozpoczęto również budowę niskich budynków wielorodzinnych (2-3 piętra). W jednym z tych budynków, wybudowanym w 2006 roku, mieści się poczta. Na Żernikach można również znaleźć ponad 50-letnią szkołę podstawową oraz zabytkowy kościół z XIV wieku.

Na terenie osiedla zlokalizowanych jest kilka stawów-glinianek. Według aktualnych planów zagospodarowania, mają one być przekształcone – razem z przylegającymi nieużytkami – w tereny rekreacyjne. Przez Żerniki przepływa rzeka Ślęza, która oddziela je od Kuźnik i Nowego Dworu. Wzdłuż rzeki rozciąga się las, znany potocznie jako Park Tysiąclecia, gdzie znajdują się miejsca przeznaczone na biwakowanie.

Zabytki

W rejestrze zabytków województwa dolnośląskiego uwzględniono szereg interesujących obiektów, które mają szczególne znaczenie historyczne i kulturowe dla Żernik. Wśród nich wyróżniają się:

  • kościół pod wezwaniem śś. Wawrzyńca i Małgorzaty, zlokalizowany przy ul. Żernickiej 247, którego historia sięga XIII wieku, z licznymi zmianami w XV wieku, a także konserwacją w latach 1947-50,
  • dworzec Wrocław – Żerniki, usytuowany również przy ul. Żernickiej, zbudowany w latach 1880, 1898, oraz 1903, obejmujący drewnianą wiatę peronową z roku 1880,
  • dom mieszkalny przy ul. Żernickiej 229, który datuje się na przełom XIX i XX wieku,
  • szalet, aktualnie pełniący funkcję budynku gospodarczego przy jednym z domów, również z XIX/XX wieku.

Warto zaznaczyć, że w Żernikach znajduje się jeden z zaledwie pięciu zachowanych kamiennych krzyży w Wrocławiu, który prawdopodobnie pochodzi z okresu średniowiecza. Jest to unikalny obiekt, jedyny ze znakiem bełtu kuszy, co sugeruje, iż mógł on być związany z tragiczny wydarzeniem.

Komunikacja miejska

W Żernikach, które są częścią Wrocławia, komunikacja miejska jest niezwykle dobrze rozwinięta. Na terenie tego osiedla kursuje wiele linii autobusowych, w tym m.in.:

  • 107 (Pracze Odrzańskie – Krzyki),
  • 129 (Poświęcka – ośrodek zdrowia – Lotnisko),
  • 142 (Jarnołtów – Paprotna),
  • 148 (Dworzec Główny (Dworcowa) – Leśnica),
  • 909 (Nowy Dwór – Samotwór Leśna),
  • 249 (Krzyki – Jarnołtów), (nocny).

Co więcej, w odległości zaledwie około 2 km od osiedla znajduje się pętla tramwajowa na Nowym Dworze, która zapewnia dostęp do dwóch linii tramwajowych oraz czterech dodatkowych autobusowych.

Przypisy

  1. Średniowieczny krzyż kamienny na Żernikach we Wrocławiu [online], Kapliczki krzyże i figury przydrożne, 16.05.2018 r. [dostęp 25.12.2019 r.]
  2. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 18.11.2012 r.]
  3. Zygmunt Antkowiak: Wrocław od A do Z. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1991 r. ISBN 83-04-03723-8.
  4. Liczba mieszkańców zameldowanych na pobyt stały i czasowy (stan na 31.12.2017 r.).

Oceń: Żerniki (Wrocław)

★★★★★
Średnia ocena:4.58 Liczba ocen:22