Mikołaj Franciszek Witczak, urodzony 2 lipca 1896 roku we Wrocławiu, był znaczącą postacią w historii Polski. Jego życie zakończyło się 25 kwietnia 1976 roku w Rybniku.
Był on nie tylko przedsiębiorcą, ale również aktywnym działaczem społecznym. Witczak angażował się w sprawy lokalne i krajowe, a także brał udział w plebiscytach, co czyniło go ważnym uczestnikiem wydarzeń na Górnym Śląsku. Jako powstaniec śląski miał duży wpływ na kształt regionu i walkę o jego przynależność do Polski.
Życiorys
Mikołaj Franciszek Witczak przyszedł na świat we Wrocławiu jako syn Mikołaja Witczaka seniora, pochodzącego z Wielkopolski, oraz Marii Anny von Adlersfeld, która była Niemką. W rodzinie Mikołaja znajdowało się czwórka rodzeństwa, jednak do dorosłości dożył tylko on oraz jego młodszy brat Józef.
Był zaangażowany w działalność Polskiej Organizacji Wojskowej na Górnym Śląsku. Jako organizator 2 „Południowego” Pułku Strzelców Rybnickich pełnił również rolę szefa referatu organizacyjnego w Piotrowicach. W trakcie I powstania śląskiego współdowodził potyczką pod Godowem, a podczas II powstania odegrał kluczową rolę w zdobyciu Wodzisławia.
W latach 1920–1921 Mikołaj był inspektorem Centrali Wychowania Fizycznego, pokrywając nadzorem powiaty rybnicki, raciborski oraz pszczyński. Jego zaangażowanie w sprawy obronne trwało także w czasie III powstania, kiedy to pełnił obowiązki zastępcy dowódcy Grupy „Południe”. W okresie międzywojennym stał się współwłaścicielem uzdrowiska zlokalizowanego w Jastrzębiu-Zdroju oraz aktywnie uczestniczył w działalności Związku Powstańców Śląskich.
W obliczu wybuchu II wojny światowej, Mikołaj i jego brat, obawiając się prześladowań ze strony Niemców, zdecydowali się na emigrację z Polski. W czasie wojny służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Po wojnie, w 1946 roku, powrócił do kraju i doświadczył kilku aresztowań.
Jego żoną była malarka Jarmila Růžena Witczak z domu Totušek, pochodząca z Czech, która żyła w latach 1908–1976. W 2023 roku w sanatoryjnej części Jastrzębia-Zdroju zainaugurowano mural, który upamiętnia Mikołaja oraz jego małżonkę.
Mikołaj Witczak zmarł 25 kwietnia 1976 roku w Rybniku, w dzień po śmierci swojej żony Jarmili. Para spoczęła na cmentarzu parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jastrzębiu-Zdroju.
Odznaczenia
Wśród wielu wyróżnień i odznaczeń, które eksperci przyznali Mikołajowi Witczakowi, można wymienić następujące:
- krzyż niepodległości z mieczami,
- krzyż oficerski orderu odrodzenia polski,
- krzyż walecznych,
- śląski krzyż powstańczy,
- krzyż na śląskiej wstędze waleczności i zasługi.
Przypisy
- Witczakowie na pięknym muralu w Jastrzębiu-Zdroju. Prowadzili popularne uzdrowisko, po wojnie w PRL uznani za wrogów ludu - zdjęcie nr 1 [online], rybnik.wyborcza.pl [dostęp 13.10.2024 r.] (pol.).
- To dzięki niemu powstał nasz Park Zdrojowy. 20.08.2021 r. [dostęp 29.12.2021 r.]
- a b Jarosław Mrożkiewicz: Zapomniany życiorys śląskiego powstańca Mikołaja Witczaka jr. : "Wspomnienia" i "Przyczynki". 2006. ISBN 83-923629-1-8. Brak numerów stron w książce.
- Wyglenda Jan: Plebiscyt i powstania śląskie. 1966. Brak numerów stron w książce.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Romuald Ratajczak | Hugo von Pohl | Krzysztof Kaśkos | Lech Konopka | Janusz Palus | Erich Löwenhardt | Hermann von Eichhorn | Max von Gallwitz | Kazimierz Żniński | Kazimierz Jaklewicz (generał) | Erwin von Witzleben | Władysław Zakrzewski (podpułkownik) | Jerzy Wójcik (generał) | Walter Hayn | Andrzej Solarz | Mariusz Węgłowski | Friedrich von Mellenthin | Stanisław Thiel | Tomasz Łysek | Otto WeißOceń: Mikołaj Witczak