Marek Winiarczyk

---

Życiorys

W latach 1965–1970 Marek Winiarczyk realizował swoje studia z zakresu filologii klasycznej na Uniwersytecie Wrocławskim. Jego edukacja odbywała się pod okiem wybitnego profesora Jerzego Łanowskiego. Następnie, w czasie od 1969 do 1973 roku, był zatrudniony w Oddziale Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, a także w Studium Języków Obcych na Uniwersytecie Wrocławskim.

W 1976 roku osiągnął znaczący kamień milowy w swojej karierze naukowej, uzyskując stopień doktora w Instytucie Filologii Klasycznej Uniwersytetu Wrocławskiego. Tematem jego pracy doktorskiej był Diagoras z Melos – prawda i legenda, w której zebrał monografię, testimonia oraz fragmenty. W 1981 roku Winiarczyk zyskał tytuł docenta, a już w 1982 roku habilitował się, przedstawiwszy rozprawę pt. Diagorae Melii et Theodori Cyrenaei reliquiae.

W 1993 roku Marek Winiarczyk został profesorem nadzwyczajnym. Po kolejnych latach, w 2003 roku, tytuł ten nadano mu również przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Obecnie jest aktywnym pracownikiem Zakładu Historii Starożytnej w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego.

W międzyczasie, jego działalność naukowa i towarzyska rozwijała się. Marek Winiarczyk jest członkiem Polskiego Towarzystwa Filologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego. Ponadto, w latach 1991–1993 pełnił funkcję sekretarza Wydziału I, a od 1997 do 2001 roku sekretarza Wydziału II Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego.

Zainteresowania i dorobek naukowy

Dorobek naukowy Marka Winiarczyka jest zdecydowanie imponujący i obejmuje szeroką gamę tematów. Jego badania koncentrują się na różnych aspektach, w tym:

• problematyka ateizmu oraz utopii w starożytności,
• filozofia antyczna, ze szczególnym uwzględnieniem presokratyków, sofistyki, Sokratesa oraz szkół sokratycznych, a także stoicyzmu i epikureizmu,
• religie w świecie grecko-rzymskim, w tym funkcjonowanie religii w polis, mitologię, misteria, orfizm, kult władców oraz apoteozę Heraklesa,
• grecko-indyjskie kontakty w epoce klasycznej i hellenistycznej, m.in. Indika Ktezjasza i Megastenesa, spotkania Onesikritosa i Aristobulosa z indyjskimi mędrcami w Pendżabie oraz interakcje Aleksandra Wielkiego z braminami i gymnosofistą Kalanosem,
• wpływ kultury greckiej na świat islamu, dotyczący tłumaczeń dzieł greckich na arabski, jak również wpływu filozofii oraz nauki greckiej na Arabów oraz tłumaczenia dzieł arabskich na łacinę w średniowiecznej Europie,
• łacińska epigrafika nowożytna, zwracając uwagę na zasady edytorskie inskrypcji łacińskich oraz używane w nich skróty,
• edycje fragmentów tekstów twórców antycznych.

Wiele z jego prac zostało opublikowanych w językach obcych, zwłaszcza niemieckim, w uznawanych za prestiżowe zagranicznych czasopismach, takich jak Rheinische Museum für Philologie oraz Philologus, a także w wydawnictwach naukowych, na przykład K. G. Saur Verlag.

Marek Winiarczyk korzystał z licznych stypendiów zagranicznych, między innymi w Rzymie, gdzie był stypendystą Rządu Włoskiego oraz Fundacji Lanckorońskich. Jego pobyty miały również miejsce w Atenach, będąc członkiem The American School of Classical Studies at Athens jako stypendysta Fundacji Mellona. Dodatkowo, w latach 1993 oraz 1998, był członkiem Institute of Classical Studies w Londynie, a także wielokrotnie przebywał w Szwajcarii, zapraszany przez Fondation Hardt pour l’Étude de l’Antiquité Classique w Vandoeuvres w latach 1994, 1998 i 2000.

Utrzymuje on także regularne kontakty naukowe z wieloma wybitnymi przedstawicielami środowiska akademickiego z Austrii, Niemiec, Szwajcarii, Szwecji, Włoch oraz Stanów Zjednoczonych. Warto podkreślić, że jest on pierwszym polskim uczonym, który podjął się opracowania krytycznych edycji testimoniów. Taki krok umożliwił mu wpisanie się w osiągnięcia polskiej nauki oraz do grona światowych ekspertów w dziedzinie. Jego prace edytorskie stanowią znaczący wkład w badania nad starożytnością, uznając ich wartość na płaszczyźnie zarówno europejskiej, jak i globalnej.

Jako renomowany badacz, Marek Winiarczyk jest doceniany na całym świecie, co poświadcza jego biogram zawarty w Who’s Who in the World 2002. Dodatkowo, jest cytowany w wielu znaczących słownikach oraz encyklopediach. Jego zaangażowanie w działalność naukową oraz dydaktyczno-wychowawczą zostało uhonorowane kilkoma nagrodami Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego.

Publikacje

Oto przegląd publikacji Marka Winiarczyka, które obejmują różnorodne tematy związane z filozofią, religiami oraz historią kultury. Wiele z jego prac koncentruje się na antycznym ateizmie oraz klasycznych tradycjach, co czyni je wartościowym źródłem wiedzy dla badaczy.

• Der erste Atheistenkatalog des Kleitomachos, Philologus 120, 1976, s. 32–46,
• Skróty łacińskie w książkach drukowanych. Z dodatkiem skrótów greckich, Wrocław 1977,
• Diagoras von Melos-Wahrheit und Legende, Eos 67, 1979, s. 191–213 (część pierwsza) i Eos 68, 1980, s. 51–75 (część druga),
• Diagorae Melii et Theodori Cyrenaei reliquiae, Leipzig 1981 (Bibliotheca Teubneriana),
• Theodoros ὁ Ἄθεος, Philologus 125, 1981, s. 64–94,
• War galt im Altertum als Atheist?, Philologus 128, 1984, s. 157–183,
• Methodisches zum antiken Atheismus, RhM 133, 1990, s. 1–15,
• Euhemeri Messenii reliquiae, Stutgardiae et Lipsiae 1991 (Bibliotheca Teubneriana),
• Antike Bezeichnungen der Gottlosigkeit und das Atheismus, RhM 135, 1992, s. 216–225,
• Bibliographie zum antiken Atheismus. 17. Jahrhundrets-1990, Bonn 1994,
• Ennius’ Euhemerus sive Sacra historia, RhM 137, 1994, s. 274–291,
• Sigla latina in libris impressis occurrentia cum siglorum graecorum appendice, Wratislaviae 1995,
• Misteria antyczne w ujęciu Waltera Burkerta, Meander 51, 1996, s. 119–136,
• Nowe wydania fragmentów Posejdoniosa, Meander 51, 1996, s. 262–263,
• Das Werk des Jambulos. Forschungsgeschichte (1550–1988) und Interpretationsversuch, RhM 140, 1997, s. 128–153,
• Mit w Grecji antycznej, Meander 52, 1997, s. 280–289,
• Międzynarodowe seminarium poświęcone fragmentom filozofów greckich (Ascona 22-27 IX 1996), Meander 53, 1998,
• Templum Triphylii Iovis na wyspie Panchaia w utworze Hiera Anagraphe Euhemera z Messeny, Eos 86, 1999, s. 70–72,
• Starożytność klasyczna i chrześcijaństwo antyczne – wzajemne kontakty obydwu dyscyplin oraz ich stosunek do religioznawstwa, Meander 54, 1999, s. 417–435,
• Śmierć i apoteoza Heraklesa, Meander 54, 1999,
• La mort et l’apothéose d’Héracles, Wiener Studien 113, 2000, s. 13–29,
• Wpływ Bliskiego Wschodu na kulturę Grecji archaicznej (750-650 r. przed Chr.), Meander 56, 2001, s. 15–40,
• Religia polis greckiej, Meander 56, 2001, s. 181–198,
• Gesellschafts- und Wirtschaftsordnung in der Hiera Anagraphe des Euhemeros von Messene, Wiener Studien 115, 2002, s. 127–144,
• Utopia antyczna. Zarys problematyki, Meander 57, 2002, s. 233–254,
• Euhemeros von Messene. Leben, Werk, und Nachtwirkung, Stuttgart-Leipzig 2002 (Beiträge zur Altertumskunde 157),
• Abkürzungen aus Personalschriften des XVI. bis XVIII. Jahrhunderts, bearb. von Rudolf Lenz, Uwe Bredehorn, Marek Winiarczyk, Stuttgart 2002 (Marburger Personalschriften-Forschungen 35),
• Euhemeryzm w świecie antycznym, Meander 58, 2003, s. 281–303,
• Meropida (Meropis gē) Teopompa. Historia badań (1841-2000) i próba interpretacji, Meander 60, 2005, s. 300–314,
• O Hyperborejczykach Hekatajosa z Abdery: Stan badań (1848-2005) i próba interpretacji, Meander 61, 2006, s. 29–55,
• Das Werk Peri Hyperboreon des Hekataios von Abdera (FgrHist 264 F 7-14). Forschungsgeschichte (1848-2006) und Interpretationsversuch, Eos 93, 2006, s. 26–54,
• Das Werk Die Erziehung Alexanders des Onesikritos von Astypalaia (FgrHist 134 F 1-39). Forschungsstand (1832-2005) und Interpretationsversuch, Eos 94, 2007, s. 197–250.

---

Oceń: Marek Winiarczyk

---