Wzgórze Gajowe

---

Historia powstania

„To właśnie tutaj mieliśmy do czynienia z usuwaniem gruzów po zniszczeniach, które miały miejsce we Wrocławiu w trakcie II Wojny Światowej. Szczególne usypisko, które dzisiaj znamy pod nazwą Wzgórze Gajowe, zaczęło tworzyć się w powojennych latach pięćdziesiątych oraz sześćdziesiątych XX wieku. W okresie lat siedemdziesiątych okolica ta służyła jako miejsce składowania odpadów komunalnych pochodzących z południowych osiedli Wrocławia.

Ważnym momentem w historii tego wzgórza był rok 2005, kiedy to jego wysokość została zwiększona poprzez zwożenie ziemi z części Wzgórza Andersa, w związku z przygotowaniami do budowy nowoczesnego wrocławskiego aquaparku.

Warto również zauważyć, że przed drugą wojną światową na terenie, gdzie obecnie znajduje się usypisko, działała fabryka nawozów o nazwie „Silesia”. Ponadto, w 1933 roku, przez krótki czas funkcjonował tu jeden z pierwszych w III Rzeszy obozów koncentracyjnych, znany jako KZ Dürrgoy.

Znaczenie przyrodnicze

Po ukończeniu intensywnego wywozu gruzu oraz uformowaniu stoków z pozostałej ziemi, na wzgórzu oraz w jego bliskich okolicach powstało unikalne środowisko naturalne, które obejmuje:

• płaską powierzchnię wzniesienia, gdzie przeważa flora typowa dla suchych i ubogich terenów,
• stoki i obszar u podnóża, gdzie głównie rozwija się roślinność ruderalna.

Na tym terenie zinwentaryzowano bogaty zbiór gatunków zwierzęcych. Wśród nich szczególnie wyróżniają się cenne gatunki chrząszczy, w tym:

• Melanophthalma maura – pierwszy zarejestrowany przypadek tego gatunku w Polsce,
• Bruchus brachialis – drugie zidentyfikowane stanowisko w kraju,
• Bruchus martinezi – to stanowisko potwierdza obecność tego chrząszcza w Polsce,
• Bruchus affinis – pierwsze zarejestrowane wystąpienie na Dolnym Śląsku od XIX wieku,
• Spermophagus calystegiae – znajdujące się tu jedyne znane miejsce występowania na Dolnym Śląsku.

Dodatkowo, na wzgórzu można spotkać pająka Zodarion rubidum, którego wcześniej nie zaobserwowano w Polsce. W tym unikalnym ekosystemie można również dostrzec: murawkę darniowca, hurtnicę pospolitą, ślinika luzytańskiego oraz ślimaka winniczka.

Zagospodarowanie wzgórza i jego funkcja społeczna

Długie lata braku jakiejkolwiek formy zagospodarowania Wzgórza Gajowego pozwoliły na rozwój unikalnego środowiska przyrodniczego. Wśród pomysłów na wykorzystanie tego miejsca pojawiła się koncepcja stworzenia stoku narciarskiego, jednakże projekt ten nie doczekał się realizacji. W odpowiedzi na prowadzone badania ekologiczne, zaproponowano nową strategię, która zakłada przykładanie większej wagi do ochrony tego terenu jako użytku ekologicznego.

Ogólnodostępność oraz naturalne urodzajność Wzgórza Gajowego przyciągnęły wielu mieszkańców południowej części Wrocławia, którzy zaczęli uczęszczać tutaj w celu spotkań oraz rekreacji. Miejsce to idealnie nadaje się do jazdy na rowerze górskim, spacerów, biegania, a także organizowania ognisk, grillów oraz biwaków. Zdarzają się jednak sytuacje związane z nieodpowiedzialnym zachowaniem ludzi, takie jak wypalanie suchych traw czy pozostawianie śmieci.

Wzgórze Gajowe oferuje również wspaniałe widoki na Wrocław i Sudety, co czyni je popularnym punktem widokowym. W sprzyjających warunkach atmosferycznych można dostrzec wrocławski Stary Ratusz, Halę Stulecia, Sky Tower oraz kominy wrocławskiej elektrociepłowni. Uwzględniając odpowiednie warunki, da się również zauważyć elektrociepłownię Czechnica w Siechnicach, wysokie budynki w Oławie, a także elektrownię wiatrową w Gaju Oławskim. Mieszkańcy często dostrzegają także Wzgórza Strzelińskie, Masyw Ślęży, Góry Sowie, Góry Bardzkie oraz Góry Kamienne. Rzadziej można natrafić na widok Karkonoszy, Gór Kaczawskich, Gór Opawskich, Jesioników oraz Masywu Śnieżnika, który znajduje się w Sudetach Wschodnich.

W 2015 roku mieszkańcy Wrocławia zdecydowali w głosowaniu, które odbyło się w ramach Wrocławskiego budżetu obywatelskiego, o zagospodarowaniu terenu u podnóża Wzgórza Gajowego. Projekt uzyskał poparcie aż 2921 osób, co umożliwiło rozpoczęcie realizacji przedsięwzięcia. Prace, obejmujące uprzątnięcie terenu, wyznaczenie alejek, posadzenie drzew oraz umieszczanie ławek, zostały zakończone w grudniu 2016 roku. W dalszym etapie planowano postawienie urządzeń siłowni terenowej, natomiast budowa placu zabaw do tej pory nie została zrealizowana (stan na grudzień 2017 r.).

---

Oceń: Wzgórze Gajowe

---