Park Lesława Węgrzynowskiego

Parki

Park Lesława Węgrzynowskiego, znany wcześniej jako Park Staromiejski, to miejskie miejsce wypoczynku, które znajduje się w malowniczej części Wrocławia. Jego obszar jest ograniczony ulicami Kolejową, Grabiszyńską, Szpitalną oraz Tęczową.

Teren parku jest podzielony na trzy wyraźne strefy funkcjonalne, które oferują różnorodne atrakcje:

  • strefa aktywna – usytuowana w sercu parku, znajdziemy tu wybieg dla psów oraz boisko dwufunkcyjne, które pełni rolę zarówno kortu tenisowego, jak i boiska do piłki siatkowej,
  • strefa rekreacyjna – zlokalizowana w południowej i zachodniej części parku, oferuje polanę idealną na imprezy plenerowe, plac zabaw, siłownię zewnętrzną oraz górkę saneczkową,
  • strefa relaksu – także położona w centralnej części parku, otacza plac z fontanną oraz ogród deszczowy o powierzchni 400 m², który mieści się w obniżeniu terenu po dawnym basenie przeciwpożarowym, a całość otoczona jest modernistycznym placem z siedziskami w formie murków.

Park Lesława Węgrzynowskiego jest więc idealnym miejscem dla każdego, kto pragnie spędzić czas na świeżym powietrzu, korzystając z oferty rekreacyjnej oraz relaksacyjnej.

Historia

Na działkach oznaczonych numerami 58–60, usytuowanych przy ul. Kolejowej 102, między rokiem 1864 a 1868 stworzono ogród związany z domem opieki oraz szpitalem Trójcy Świętej. Projekt tego wyjątkowego ogrodu opracował znany wrocławski architekt, Karl Schmidt. W pierwotnej koncepcji przewidziano budowę dziesięciu budynków, z kościołem i domkiem portiera jako centralnym punktem, otoczonym ogrodem, który miał być obsadzony potrójnym szpalerem oraz ogrodzony murem. Ostatecznie wzniesiono jedynie dwa neogotyckie gmachy, połączone ażurowymi łącznikami z jednonawowym kościołem zaprojektowanym przez Carl Johann Christian Zimmermann, który wzniesiono na planie krzyża łacińskiego.

Pierwotnie teren ogrodu rozciągał się na obszarze 3,25 ha, co było większą powierzchnią niż obecnie. Ogród został podzielony na cztery kwatery, w których znajdowały się budynki mieszkalne. Granice tych kwater zdobiły pojedyncze i w niektórych miejscach podwójne szpalery, zwłaszcza w okolicach głównej alejki. Ścieżki w ogrodzie tworzyły nieregularnie biegnącą kompozycję, która miała swój urok.

Wszystkie historyczne budowle na terenie obecnego parku uległy zniszczeniu w roku 1945. Do tego czasu szpital był wykorzystywany głównie przez niemiecką społeczność, która określała go mianem Reiches Hospital zu St. Trinitatis. Dodatkowo, w trakcie II wojny światowej wschodnia część ogrodu wzbogaciła się o betonowo-ceglany basen przeciwpożarowy.

W latach sześćdziesiątych XX wieku dokonano rozbiórki pierwotnej kaplicy oraz szpitala, a sam ogród przekształcono w park publiczny. Organizację parku w ramach czynu społecznego przeprowadziła Liga Ochrony Przyrody, angażując do pracy około 2800 osób. Uroczyste otwarcie miało miejsce 12 maja 1967 roku. W wyniku plebiscytu prowadzonego przez Wieczór Wrocławia, park otrzymał nazwę „Park Staromiejski”, stając się jednym z niewielu parków we Wrocławiu. Opiekę nad nim powierzono zasadniczej szkole zawodowej znajdującej się przy Fabryce Urządzeń Mechanicznych (ob. FAT).

Część parku przylegająca do ul. Szpitalnej była odgrodzona i służyła jako plac zabaw dla Przedszkola nr 19, które mieściło się w dawnym sierocińcu żydowskim. W miejscu zniszczonych budynków na północy parku stworzono korty tenisowe, a północno-zachodnia część terenu została całkowicie zabudowana, co znacznie zmniejszyło powierzchnię parku o 0,5 ha.

Współcześnie zespół budynków poczty znajdujący się w obrębie parku został wpisany do rejestru zabytków, co potwierdza jego wartość kulturową (nr rej.: A/5977/1-2 z 14.09.2015).

W 2018 roku zaplanowano rewitalizację parku w ramach Programu Inicjatywy Rad Osiedli (PIRO), która miała miejsce w latach 2020–2021, zorganizowana przez Zarząd Zieleni Miejskiej we Wrocławiu. W 2019 roku przeznaczono na ten cel kwotę 750 tys. złotych, a całkowity koszt przewidywanych prac szacuje się na około 3 miliony złotych. W projekcie podkreśla się potrzebę ochrony historycznych elementów oraz urbanistycznego układu terenu, który należy do ewidencji zabytków. Dodatkowo, konieczne jest nawiązanie do przedwojennych założeń ogrodowych oraz szczegółowa inwentaryzacja dendrologiczna.

W 2019 roku Lesław Węgrzynowski został patronem parku, odzwierciedlając jego bogatą historię oraz znaczenie dla lokalnej społeczności.

Rośliny

Na obszarze parku można znaleźć niezwykle zróżnicowaną florę, która datuje się głównie na lata 60. XX wieku. W skład bogatego zbiorowiska drzew znajdują się gatunki takie jak bożodrzew gruczołkowaty (Ailanthus altissima), cis pospolity (Taxus baccata), dąb czerwony (Quercus rubra), grab pospolity (Carpinus betulus), jałowiec chiński (Juniperus chinensis), jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), oraz kasztanowiec pospolity (Aesculus hippocastanum).

Warto również zwrócić uwagę na obecność klonów, a wśród nich spotkamy klon jawor (Acer pseudoplatanus) oraz klon zwyczajny (A. platanoides). W parku dominują także lipy, takie jak lipa drobnolistna (Tilia cordata) i lipa holenderska (Tilia × europaea), a także platan klonolistny (Platanus acerifolia) oraz robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia). Na szczególne wyróżnienie zasługują również skrzydłorzech kaukaski (Pterocarya fraxinifolia) oraz różne gatunki topoli, w tym topola biała (Populus alba) i topola Maksymowicza (P. suaveolens), a także wiąz szypułkowy (Ulmus laevis).

Krzewy w parku to między innymi berberys Thunberga (Berberis thunbergii), dereń biały (Cornus alba) oraz forsycja pośrednia (Forsythia × intermedia). Występuje tu także jaśminowiec wonny (Philadelphus coronarius) i krzewuszka cudowna (Weigela florida). Obok ligustru pospolitego (Ligustrum vulgare) znajdziemy morwę białą (Morus alba), jak również kilka mniejszych krzewów, takich jak suchodrzew chiński (Lonicera pileata) oraz śnieguliczkę białą (Symphoricarpos albus).

Warto również wymienić tawułę van Houtte’a (Spiraea × vanhouttei) oraz żylistek szorstki (Deutzia scabra). W obrębie parku można spotkać około 30 drzew o imponującym wieku, przekraczającym 120 lat. Najcenniejszym spośród nich jest szpaler platanów, którego obwód przekracza 200 cm, rosnący wzdłuż ulicy Kolejowej. Innym interesującym gatunkiem jest czteropienny okaz platana, który został zmierzony na obwód 348 cm i znajduje się w zachodniej części parku.

W latach 2020–2021 przeprowadzono rewitalizację parku, podczas której nasadzono wiele nowych roślin.

  • buk zwyczajny (Fagus sylvatica),
  • kasztanowiec czerwony (Aesculus × carnea),
  • klon polny (A. campestre),
  • lipa srebrzysta (T. tomentosa),
  • dereń jadalny (C. mas),
  • hortensja bukietowa (Hydrangea paniculata),
  • hortensja dębolistna (H. quercifolia),
  • kalina sztywnolistna (Viburnum rhytidophyllum),
  • kokoryczka wielkokwiatowa (Polygonatum multiflorum),
  • mahonia pospolita (Mahonia aquifolium),
  • narcyz biały (Narcissus poeticus),
  • oczar pośredni (Hamamelis × intermedia),
  • ognik szkarłatny (Pyracantha coccinea),
  • porzeczka krwista (Ribes sanguineum),
  • szafran wiosenny (Crocus vernus),
  • tawuła brzozolistna (Spiraea betulifolia),
  • trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei),
  • pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris),
  • bluszcz pospolity (Hedera helix),
  • powojnik górski (Clematis montana),
  • powojnik mandżurski (C. mandschurica).

Oprócz tego, w ogrodzie deszczowym zasadzono rośliny, które preferują wilgotne warunki, takie jak:

  • funkia sina (Hosta sieboldiana),
  • kosaciec syberyjski (Iris sibirica),
  • kosaciec żółty (I. pseudacorus),
  • kosmatka olbrzymia (Luzula sylvatica),
  • krwawnica pospolita (Lythrum salicaria),
  • nerecznica samcza (Dryopteris filix-mas),
  • rdest wężownik (Bistorta officinalis),
  • skrzyp zimowy (Equisetum hyemale),
  • śmiałek darniowy (Deschampsia caespitosa),
  • wierzba purpurowa (Salix purpurea).

Oceń: Park Lesława Węgrzynowskiego

★★★★★
Średnia ocena:4.79 Liczba ocen:13