Skwer ELWRO to urokliwy zakątek zlokalizowany we Wrocławiu, w malowniczej dzielnicy Grabiszyn-Grabiszynek (historycznie znanej jako Grabiszyn). Jego nazwa nie jest przypadkowa, gdyż upamiętnia on Wrocławskie Zakłady Elektroniczne ELWRO, które funkcjonowały w latach 1959–1993 i miały istotny wpływ na rozwój lokalnego przemysłu elektronicznego.
Warto zwrócić uwagę na historię tego miejsca, które łączy w sobie zarówno dziedzictwo przemysłowe, jak i zieloną przestrzeń, sprzyjającą relaksowi mieszkańców oraz turystów. Skwer jest idealnym miejscem na spacery, a także na spotkania towarzyskie w otoczeniu natury, z dala od zgiełku miasta.
Uchwała
Nazwa skweru ELWRO została oficjalnie nadana uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia w dniu 9 lipca 2015 roku.
W paragrafie 1 tej uchwały określono, że nadana nazwa weszła w życie po upływie 14 dni od momentu ogłoszenia dokumentu w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego. Ogłoszenie miało miejsce 17 lipca 2015 roku.
Decyzja radnych Wrocławia została podjęta na wniosek Komitetu Społecznego Upamiętnienia Elwro.
Położenie
Skwer ELWRO we Wrocławiu to miejsce o bogatej historii, zlokalizowane w interesującej okolicy, która obejmuje zbiegi kilku istotnych ulic. Obszar ten znajduje się w rejonie ulic:
- Klecińskiej,
- Aleksandra Ostrowskiego, gdzie mieściła się siedziba przedsiębiorstwa oraz technikum elektroniczne, znane jako EZN (Elektroniczne Zakłady Naukowe), pod numerem 22,
- Grabiszyńskiej.
Od północnego zachodu teren ten graniczy z budynkiem, tzw. Domu Rotacyjnego, który służył niegdyś jako miejsce zamieszkania dla pracowników ELWRO. Przez wiele lat skwer znajdował się pod zarządem zakładów ELWRO, co podkreśla jego historyczne znaczenie w regionie.
Inicjatywa
Inicjatywa upamiętnienia skweru, który znajduje się w sąsiedztwie niegdyś istniejących zakładów Elwro, zrodziła się z myśli byłych pracowników tej instytucji. W lutym 2015 roku utworzony został Komitet Społeczny Upamiętnienia Elwro, który zainicjował ten szczytny projekt.
Warto podkreślić, że zakłady Elwro odegrały istotną rolę w rozwoju polskiego sektora informatycznego oraz przyczyniły się do gospodarczego wzrostu Wrocławia. Liderzy tej akcji jednogłośnie przekonywali, iż potrzebne jest upamiętnienie tych, którzy wnieśli znaczący wkład w historię regionu:
Historyczne znaczenie dla Wrocławia, a także niepodważalny, znaczący wkład w rozwój informatyki w Polsce i w krajach Europy Wschodniej i Środkowej bezsprzecznie zasługują na upamiętnienie.
W uzasadnieniu uchwały Rady Miejskiej Wrocławia, dotyczącej nazewnictwa skweru na cześć zakładów Elwro, podkreślono:
ELWRO było synonimem nowoczesności i wizytówką, znakiem rozpoznawczym Wrocławia.
Dodatkowo, wskazano na ich historyczne zasługi dla miasta oraz na znaczący pozytywny wkład w rozwój elektroniki i informatyki w Polsce jako godne upamiętnienia:
Historyczne zasługi ELWRO dla miasta, bezsprzecznie znaczący pozytywny wkład w rozwój elektroniki i informatyki w Polsce (…) są godne upamiętnienia.
Uhonorowanie zakładów ELWRO przez nadanie imienia skwerowi, a także poprzez stworzenie obiektów małej architektury, odbywa się pod Patronatem Honorowym Prezydenta Wrocławia, Pana Rafała Dutkiewicza. Szerokie wsparcie dla tego przedsięwzięcia wyraziło także Polskie Towarzystwo Informatyczne, jako że:
Zakłady „ELWRO” wniosły znaczący wkład w rozwój informatyki w Polsce.
Plany
Przygotowywana jest niezwykle interesująca koncepcja, która przewiduje budowę obelisku na skwerze. Ten znaczący element małej architektury będzie stworzony z granitu szarego strzegomskiego i będzie miał wymiary 180×180×15 cm. Na obelisku znajdzie się także forma przestrzenna z granitu Impala o wymiarach 80×80×200 cm. Na jego powierzchni umieszczone zostaną dwie istotne inskrypcje:
Polskie komputery urodziły się w ELWRO
Komputery Odra, konstruowane i produkowane w Elwro utorowały rozwój informatyki w Polsce
Projekt obelisku został stworzony przez byłych pracowników przedsiębiorstwa, Mieczysława Pirogę oraz Edwarda Pełechę. Planowane odsłonięcie obelisku odbędzie się 17 września 2015 roku o godzinie 12:00. Dodatkowo, przygotowano także projekt zagospodarowania całego terenu, który został pozytywnie zaopiniowany przez Towarzystwo Miłośników Wrocławia oraz Komisję Kultury i Nauki. Przy pomniku zostanie umieszczone logo ELWRO oraz tabliczka o wymiarach 30×12 cm, która będzie upamiętniać fundatorów i sponsorów inicjatywy. Montaż planowany jest na 2 września 2015 roku.
W ramach tej samej koncepcji przedstawiono również pomysł umieszczenia na skwerze kolejnego wrocławskiego krasnala o imieniu krasnal Elwruś. Szacowane koszty całej inicjatywy oscylują wokół kwoty 28 000–30 000 złotych.
Realizacja
Inicjatywy podjęte przez Komitet Społeczny Upamiętnienia Elwro zainteresowały mieszkańców Wrocławia i przyniosły oczekiwane efekty. Projekty, które zostały wprowadzone, obejmują różnorodne działania mające na celu upamiętnienie historycznych zakładów.
- nadające skwerowi oficjalną nazwę: Skwer ELWRO, którą uchwaliła Rada Miejska Wrocławia 9 lipca 2015 roku,
- wykonanie oraz odsłonięcie w dniu 17 września 2015 roku obelisku z inskrypcjami, które mają za zadanie upamiętnić zakłady,
- stworzenie i umieszczenie, u stóp obelisku, figurki kolejnego krasnala, która przedstawia postać siedzącą na liczydle, gdzie zakodowano datę powstania zakładów Elwro, czyli rok 1959.
Uroczystość odsłonięcia obelisku
W dniu 17 września 2015 roku miała miejsce znacząca uroczystość, która była zgodna z wcześniejszymi zapowiedziami i planami. W tym dniu odbyło się odsłonięcie obelisku, który upamiętnia Wrocławskie Zakłady Elektroniczne ELWRO, znajdującego się na Skwerze ELWRO.
Uroczystość rozpoczęła się punktualnie o godzinie 12:00. W ceremonii tej wziął udział Wiceprezydent Wrocławia Adam Grehl, który dokonał uroczystego odsłonięcia obelisku. Obecni byli również byli pracownicy zakładów ELWRO, w tym ich drugi dyrektor, Stefan Rylski.
Przypisy
- Wrocław, Grabiszyn, pomnik Zakładów ELWRO- KRASNAL ELWRUŚ.polska-org.pl
- Mera Elwro, ZOPIW 1979, s. 10.
- Uchwała RMWr 2015, s. § 1.
- Wyniki 2015, s. 1.
- Wyniki 2015, s. 2.
- Wyniki 2015, s. 4, 5.
- Wyniki 2015, s. 5, 6.
- Wyniki 2015, s. 6.
- Wyniki 2015, s. 8.
- Uzasadnienie do uchwały 2015, s. 1.
- PTI wsparcie 2015.
- Akt założycielski 2015.
- PTI odsłonięcie 2015.
- Działania i wyniki 2015.
- Głowicka-Wolska 2015.
- Walków, 6 czerwca 2015.
- Walków, 17 września 2015.
- Stanisz 2015.
- Bystroński 2015.
- EZN Historia 2015.
Pozostałe obiekty w kategorii "Parki":
Park Brochowski | Park Zachodni we Wrocławiu | Park Generała Władysława Andersa we Wrocławiu | Park Kleciński | Park Leśnicki | Park Wschodni | Park Stabłowicki | Park Świętej Edyty Stein | Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego | Park generała Mariana Langiewicza | Park Grabiszyński | Promenada Staromiejska | Skwer Ludzi ze znakiem „P” we Wrocławiu | Park Strachowicki | Park Stanisława Tołpy | Park Stanisława Staszica | Park Skowroni | Park Bieńkowicki | Park Lesława Węgrzynowskiego | Park Juliusza Słowackiego we WrocławiuOceń: Skwer ELWRO we Wrocławiu