Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego stanowi niezwykle istotny element struktury Wydziału Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Jest to jednostka dydaktyczno-naukowa, która, jak wskazuje jej nazwa, koncentruje się na muzykologii, obok czterech innych takich instytucji w Polsce, znajdujących się na Uniwersytecie Jagiellońskim, Uniwersytecie Warszawskim, Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Instytut Muzykologii skupia się głównie na badaniach nad historią śląskiej tradycji muzycznej oraz audiosferą, zarówno w jej historycznych, jak i współczesnych aspektach. Działa poprzez trzy zakłady, prowadząc intensywne działania dydaktyczne i badawcze, które obejmują szeroki wachlarz zagadnień związanych z naukami o sztukach pięknych, w tym historią muzyki od średniowiecza do czasów współczesnych, teorią muzyki, notacją, estetyką muzyczną oraz etnomuzykologią.
W ramach instytutu kształci się obecnie około 100 studentów, którzy uczestniczą w studiach licencjackich i magisterskich, a także doktoranci zajmujący się naukami o sztuce. Instytut Muzykologii wydaje również własną serię wydawniczą pt. "Musicologica Wratislaviensia", która jest platformą dla prac poświęconych nie tylko historii i teorii muzyki, ale i pozycji etnomuzykologii oraz antropologii muzycznej. Wydawnictwo szczególnie uwzględnia problemy związane z kulturą muzyczną Śląska.
Oprócz tego, instytut dysponuje współdzieloną biblioteką z Instytutem Kulturoznawstwa UWr, która zawiera blisko 10 tysięcy woluminów zbiorów muzycznych. Kolekcja ta obejmuje także trzy duże biblioteki prywatne, ofiarowane przez spadkobierców wybitnych profesorów. Wśród wzbogacających zasoby biblioteczne darów znajduje się również kolekcja prof. Reinholda Brinkmanna z Harvard University, która dołączyła w 2010 roku.
Siedzibą Instytutu Muzykologii jest historyczny budynek, który niegdyś należał do książąt piastowskich, a jego lokalizacja przy ul. Szewskiej 36 w Wrocławiu czyni go nie tylko miejscem kształcenia, ale i symbolem muzycznych tradycji regionu.
Historia
Instytut Muzykologii wyróżnia się jako placówka naukowo-dydaktyczna z bogatymi tradycjami, sięgającymi początku XX wieku, kiedy to jego korzenie związały się z uniwersytetami niemieckimi oraz polskimi. W latach 1910–1915 istotną rolę w rozwoju instytutu odegrał prof. Otto Kinkeldey, nowojorski muzykolog, który po habilitacji na Uniwersytecie Wrocławskim rozpoczął wykłady dotyczące historii muzyki. W kolejnych latach kierowali nim czołowi niemieccy eksperci, tacy jak prof. Max Schneider (1915–1929) oraz prof. Arnold Schmitz (1929–1939). Po wybuchu II wojny światowej, funkcje kierownicze na krótko objął doc. Fritz Feldmann (1939–1941).
Po zakończeniu wojny, w 1945 roku, w odrodzonym polskim Uniwersytecie Wrocławskim zatrudniono dr. Adama Zbigniewa Liebharta, który stanął przed zadaniem odbudowy Zakładu Muzykologii po zniszczeniach wojennych. Niebawem, w 1946 roku, kierownictwo zakładu objął ks. dr hab. Hieronim Feicht. Niestety, w 1952 roku, mimo sprzeciwów ze strony społeczności akademickiej, placówka została likwidowana z powodu decyzji politycznych.
Po przeszło pięćdziesięcioletniej przerwie, w 2003 roku, Uniwersytet Wrocławski postanowił reaktywować kierunek muzykologii, zakładając Zakład Muzykologii w ramach Instytutu Kulturoznawstwa, a jego kierownikiem został prof. dr hab. Maciej Gołąb. W 2009 roku Zakład uzyskał status Katedry Muzykologii, a następnie stał się samodzielną jednostką na Wydziale Nauk Historycznych i Pedagogicznych UWr, oferując studia stacjonarne na różnych poziomach.
Reaktywowany Instytut Muzykologii nie tylko kontynuuje badania regionalne, ale także odzwierciedla istotne trendy współczesnej muzykologii. W zakresie dydaktyki wyróżniają się zajęcia dotyczące historii muzyki, obejmujące zarówno Polskę, jak i muzykę powszechną, od XVI do XXI wieku. Kładzie się również nacisk na lokalne tradycje muzyczne Wrocławia i Dolnego Śląska, sięgając czasów średniowiecza. Oferta kształcenia obejmuje antropologię oraz etnomuzykologię, w tym badania kultur pozaeuropejskich. Dodatkowo, Instytut prowadzi podyplomowe studia związane z badaniami nad współczesną audiosferą, w kontekście kulturoznawczym oraz socjologiczno-muzycznym.
Struktura organizacyjna i skład osobowy
„Na czele naszej instytucji stoi prof. dr hab. Remigiusz Pośpiech, który pełni funkcję Dyrektora oraz Przewodniczącego Rady Instytutu. W jego asyście działa dr Sławomir Wieczorek, Zastępca Dyrektora ds. dydaktycznych, który odgrywa kluczową rolę w kierunku strategii edukacyjnych instytutu.
W skład zakładów instytutu wchodzą:
- Zakład Muzykologii Historycznej: kierowany przez p.o. dr Grzegorza Joachimiaka, w skład którego wchodzą:
- dr Agnieszka Drożdżewska – adiunkt,
- dr Wojciech Odoj – adiunkt,
- prof. dr hab. Remigiusz Pośpiech – profesor.
- Zakład Muzykologii Systematycznej: na czele z prof. dr hab. Zbigniewem Przerembskim, który kieruje tym wiodącym ośrodkiem akademickim, w skład którego wchodzą:
- prof. dr hab. Maciej Gołąb – profesor emeritus,
- dr Ryszard Lubieniecki,
- dr hab. Joanna Miklaszewska – adiunkt,
- dr hab. Bogusław Raba – adiunkt.
- Zakład Antropologii Muzycznej: kierowany przez prof. dr hab. Bożenę Muszkalską, z następującymi pracownikami:
- dr Robert Losiak – adiunkt,
- dr Wioleta Muras – adiunkt,
- dr Sławomir Wieczorek – adiunkt.
Badania i dydaktyka akademicka
Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego angażuje się w często zróżnicowane badania, które obejmują wiele obszarów tematycznych. Jego badania mają na celu zrozumienie zarówno historii muzyki polskiej, jak i powszechnej, w szczególności okresu nowożytnego. Warto również zauważyć, że pracownicy instytutu prowadzą analizy dotyczące tradycji muzyki ludowej oraz współczesnej kultury muzycznej, która rozciąga się na aspekty zarówno profesjonalne, jak i popularne.
Jednym z kluczowych punktów działalności Instytutu jest jego skupienie na historii śląskiej kultury muzycznej, co stanowi stały obszar badań statutowych. Co więcej, instytut jako jedyny w Polsce oferuje studentom wykład monograficzny poświęcony Fryderykowi Chopinowi oraz międzynarodowe seminarium chopinologiczne dla doktorantów. Takie podejście zapewnia studentom dostęp do wyjątkowych zasobów wiedzy i doświadczeń.
Instytut nieustannie rozwija swoją współpracę z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami, co jest istotnym elementem jego działalności. W szczególności, współpraca ta obejmuje partnerstwa z takimi instytucjami jak Instytut Muzykologii UAM w Poznaniu oraz ośrodkami muzykologicznymi z Berlina, Pragi, Wiednia, Lipska, Drezna, Ołomuńca oraz Lwowa.
Od 2005 roku, instytut wydaje w Wydawnictwie Uniwersytetu Wrocławskiego serię publikacji muzykologicznych pod tytułem Musicologica Wratislaviensia. Dodatkowo, we współpracy z Peter Lang Verlagsgruppe we Frankfurcie nad Menem, realizuje serię Eastern European Studies in Musicology. Takie inicjatywy przyczyniają się do promowania badań i wiedzy na temat muzyki w szerszym kontekście akademickim.
Przypisy
- Struktura organizacyjna KMu UWr [on-line] [dostęp: 31.10.2012]
- Struktura organizacyjna WNHiP UWr [on-line] [dostęp: 31.10.2012]
- Katedra Muzykologii w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI). [dostęp 31.10.2012]
- Informacje o Bibliotece KiM UWr. muzykologia.uni.wroc.pl. [dostęp 31.10.2012]
- Informacje o serii wydawniczej na stronie KMu UWr. muzykologia.uni.wroc.pl. [dostęp 31.10.2012]
- Siedziba IHSz UWr [on-line] [dostęp: 29.10.2012]
- a b c d Historia wrocławskiej muzykologii na stronie KMu UWr. muzykologia.uni.wroc.pl. [dostęp 29.10.2012]
- Studia oferowane przez KMu UWr. [dostęp: 31.10.2012]
Pozostałe obiekty w kategorii "Instytuty":
Instytut Filologii Romańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego | Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego | Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego | Instytut Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Wrocławskiego | Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego | Instytut Genetyki i Mikrobiologii Uniwersytetu Wrocławskiego | Instytut Informatyki Uniwersytetu Wrocławskiego | Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego | Zakład Narodowy im. Ossolińskich | Instytut Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego | Instytut Matematyczny Uniwersytetu Wrocławskiego | Wojskowy Instytut Techniki Inżynieryjnej im. prof. Józefa Kosackiego | Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego | Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego | Instytut Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych im. Włodzimierza Trzebiatowskiego Polskiej Akademii Nauk | Instytut Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych Uniwersytetu Wrocławskiego | Instytut Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Wrocławskiego | Instytut im. Jerzego Grotowskiego | Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego | Instytut Archeologii Uniwersytetu WrocławskiegoOceń: Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego