Budynek dawnych miejskich łaźni we Wrocławiu, usytuowany przy ulicy Teatralnej, to wyjątkowy zabytek. Historia tego budynku sięga końca XIX wieku, kiedy to został zaprojektowany przez architekta Wilhelma Werdelmanna, który był profesorem Szkoły Rzemiosł Artystycznych w Barmen, dzisiejszym Wuppertalu.
Obiekt, znany niegdyś jako Łaźnia Miejska oraz Miejskie Zakłady Kąpielowe, stanowi kompleks budynków, w skład którego wchodziły nie tylko łaźnie, ale także baseny pływackie oraz różnorodne urządzenia służące do hydroterapii i balneologii.
Tego rodzaju budynki miały istotne znaczenie w ówczesnym życiu społecznym, oferując mieszkańcom Wrocławia dostęp do usług zdrowotnych oraz relaksacyjnych w jednym miejscu.
Historia i architektura budynku
W 1894 roku wrocławski społeczeństwo, z inicjatywy prezesa Wrocławskiego Towarzystwa Pływackiego G. Kallenbacha oraz miejskiego radcy sanitarnego dr. E. Kobierskiego, powołało do życia Towarzystwo Akcyjne Łaźnia Wrocławska. Celem tej instytucji było pozyskanie funduszy na budowę nowoczesnej, krytej pływalni, która mogłaby służyć mieszkańcom nie tylko w sezonie letnim, ale również przez cały rok. W gronie udziałowców znaleźli się znaczący przedstawiciele lokalnej społeczności, tacy jak wrocławski wydawca Heinrich von Korn, miejskie konserwator zabytków Hans Lutsch, chirurg Jan Mikulicz-Radecki oraz miejski radca budowlany Richard Plüddemann.
Planowane miejsce nowego obiektu miało znajdować się w kwartale ulic ograniczonych ówczesnymi ulicami, z ulicą Teatralną (Zwingerstraße) na stronie południowej, a od północy od ulicy Menniczej (Kleine Groschengasse) oraz nieistniejącą dziś ulicą Strażacką (Wehnergasse) od wschodu, w rejonie, gdzie wcześniej funkcjonowała publiczna łaźnia Jäkela. Konkurs na projekt architektoniczny został ogłoszony, a spośród 44 zgłoszonych prac, zwycięski projekt został wyłoniony w maju 1895 roku. Już we wrześniu tego samego roku rozpoczęły się prace budowlane, które trwały zaledwie dwa lata, a nowy gmach został uroczyście otwarty 14 czerwca 1897 roku. Obiekt był wyposażony w pływalnię, dzisiejszy basen nr 1, a także w łaźnię parową, oddział wanien higieniczno-leczniczych, restaurację oraz różne pomieszczenia gospodarcze.
Rozwój kompleksu kontynuowano i w ciągu następnych dziesięciu lat, a dokładnie 1 marca 1907 roku, rozpoczęto jego rozbudowę. W wyniku tej rozbudowy, 19 października 1908 roku, w obecności Karoliny, księżnej Saksonii-Meiningen, otwarty został drugi basen pływacki przeznaczony dla kobiet, usytuowany w południowo-wschodniej części obiektu oraz charakterystyczna wieża wodna. Ukończenie tego etapu miało miejsce 1 kwietnia 1909 roku; podczas budowy zmodernizowano również oddział łaźni tureckich oraz pomieszczenia techniczne i gospodarcze, takie jak filtry, pralnia, maszynownia.
Kolejna faza rozbudowy miała miejsce w latach 1925–1927, kiedy to dodano dwa nowe piętra, w których dziś mieści się oddział kąpieli wannowych, solarium oraz bufet. Architekt Herbert Eras był odpowiedzialny za projekt tej przebudowy. W roku 1928 dostosowano również basen pływacki nr 1 do organizowania zawodów sportowych – jego długość wynosi 25 metrów, a głębokość waha się od 1,15 do 2,95 metra, z pięcioma torami do pływania. W 1953 roku Marek Petrusewicz ustanowił w tym miejscu rekord świata w stylu klasycznym na dystansie 100 metrów, osiągając czas 1:10,9 na krótkim basenie.
W latach 1929–1930 dodano dodatkową pływalnię dla młodzieży, która dysponowała dwoma basenami na dwóch piętrach, z przeznaczeniem dla dziewcząt oraz chłopców. Pomimo niszczeń, jakie budynek poniósł podczas oblężenia Festung Breslau, jakie miało miejsce podczas II wojny światowej, obiekty Łaźni Miejskiej udało się w miarę szybko odbudować, co pozwoliło na wznowienie działalności już latem 1945 roku. Niestety, podczas remontu przeprowadzonego w latach 1960–1962 zniszczono część cennych elementów wystroju architektonicznego. W 1976 roku basen nr 4 przestał być używany, a w jego niecce zainstalowano filtry. W 1977 roku cały obiekt został wpisany do krajowego rejestru zabytków.
Pozostałe obiekty w kategorii "Budynki przemysłowe i magazynowe":
Budynek Dolnośląskiego Centrum Medycznego Dolmed we Wrocławiu | Elektrownia Wodna Wrocław I | Młyn Maria | Wrocławska Przędzalnia Czesankowa (Welt-Tex) | Zakłady Chemiczne Złotniki | Wieża ciśnień Na Grobli | Elektrociepłownia Wrocław | Elektrownia Wodna Wrocław II | Fabryka Automatów Tokarskich we Wrocławiu | Piekarnia Mamut | Młyn Leśnica we Wrocławiu | Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich Kogeneracja | Przepompownia Świątniki we WrocławiuOceń: Budynek dawnej łaźni miejskiej we Wrocławiu