Kornelius Burgund to postać, której życie i działalność miały znaczący wpływ na rozwój edukacji w Polsce. Urodził się 31 sierpnia 1771 roku we Wrocławiu, a swoje życie zakończył 11 października 1825 roku w Braniewie.
Był niemieckim duchownym katolickim i norbertaninem, który swoje pasje i umiejętności skierował ku pedagogice. Jako pierwszy oraz wieloletni dyrektor Seminarium Nauczycielskiego w Braniewie, Burgund wniósł istotny wkład w kształcenie przyszłych nauczycieli, kładąc tym samym fundamenty pod nowoczesną edukację w regionie.
Życiorys
Kornelius Burgund przyszedł na świat w 1771 roku we Wrocławiu. Jego życie naznaczone było wieloma ważnymi decyzjami, wśród których w 1791 roku zdecydował się wstąpić do zakonu norbertanów, zakonu bazującego na regule św. Augustyna z Hippony. Cztery lata później, w 1795 roku, przyjął święcenia kapłańskie, co otworzyło przed nim nowe możliwości. Po opuszczeniu zakonu, w 1801 roku rozpoczął studia pedagogiczne w Berlinie. W tym czasie odbył podróże po kontynencie, aby poznawać różnorodne systemy nauczania, szczególnie w gimnazjach na Śląsku, w Saksonii oraz w Marchii.
W 1804 roku objął stanowisko dyrektora seminarium nauczycielskiego w Łowiczu, które znalazło się pod panowaniem pruskim po II rozbiorze Polski. Jako rektor seminarium w Łowiczu, zaproponował innowacyjne podejście do nauczania, wprowadzając koncepcję szkoły niedzielnej, której ubiegłymi godzinami rozpoczęcia były 4:00 w semestrze letnim oraz 5:00 w semestrze zimowym. Zajęcia trwały aż do 21:00 i obejmowały m.in. 6-8 godzin lekcji, trzy godziny na prace własne, a także prace w ogrodzie oraz zajęcia praktyczne.
Burgund był aktywny również w obszarze organizacji edukacji, mając na swoim koncie wiele projektów oraz memoriałów dotyczących szkolnictwa podstawowego i zawodowego w Księstwie Warszawskim. W swoim wystąpieniu do Izby Edukacyjnej próbował przekonać pruskie władze o potrzebie kształcenia dziewcząt w miastach, przekonując, że takie wychowanie przyczyni się do rozwoju użytecznych obywateli. 27 lutego 1808 roku przedstawił swój projekt wzorcowej szkoły miejskiej, dokument zatytułowany „Projekt względem urządzenia seminarium nauczycielskiego w Łowiczu”. W swoich rozważaniach, nie obawiał się o moralność w systemie koedukacyjnym.
Na prośbę Izby Edukacyjnej, Kornelius Burgund przedstawił szczegółowe uwagi dotyczące organizacji szkół miejskich, a w jego planach szkoły niedzielne miały obejmować młodzież powyżej 14 roku życia, co odpowiadało wiekowi, w którym młodzi ludzie przestawali uczęszczać do szkoły i rozpoczynali pracę.
Po przeniesieniu do Braniewa przez pruskie władze, zorganizował braniewski oddział królewieckiej organizacji Tugendbund (Związek Cnoty), kładąc duży nacisk na aspekt fizyczny oraz szkolenie wojskowe. Gdy związek został rozwiązany pod presją Napoleona, Burgund stał się współzałożycielem i pierwszym dyrektorem Seminarium Nauczycielskiego w Braniewie, zainaugurowanym 2 lipca 1811 roku. Mimo że instytucja miała charakter katolicki, starał się wdrażać w niej idee Tugendbundu.
Był również założycielem i redaktorem pierwszej warmińskiej gazety „Braunsberger Wochenblatt”, która była wydawana w duchu oświecenia, a jej premierowy numer ukazał się 1 czerwca 1809 roku. Niestety, czasopismo przetrwało tylko przez dwa lata.
Kornelius Burgund zmarł w wieku 54 lat w Braniewie. Warto zaznaczyć, że odmówiono mu pochówku na cmentarzu kościelnym, mimo jego święceń kapłańskich, gdyż po odejściu z zakonu ożenił się. Pruski rząd oskarżył braniewskiego proboszcza ks. Schrötera o naruszenie pokoju religijnego. Ostatecznie proces ten wygrał proboszcz, co dowodziło niezawisłości sądu od rządów pruskich.
Przypisy
- a b Małgorzata Janicka Edukacja kobiet na ziemiach polskich na przełomie XVIII i XIX wieku Rozprawa doktorska przygotowana pod kierunkiem prof. dr hab. Grażyny Szelągowskiej Warszawa, 2017
- OliverO. Pfefferkorn OliverO., JörgJ. Riecke JörgJ., Britt-MarieB.M. Schuster Britt-MarieB.M., Die Zeitung als Medium in der neueren Sprachgeschichte: Korpora – Analyse – Wirkung, Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 25.09.2017 r., ISBN 978-3-11-051713-2 [dostęp 27.03.2021 r.] (niem.).
- Genealogisch-historisch-statistischer Almanach: auf das Jahr ..., Landes-Industrie-Comptoir, 1827 [dostęp 28.03.2021 r.] (niem.).
- Buchholz: Braunsberg im Wandel der Jahrhunderte - Kap. 9 [online], www.braunsberg-ostpreussen.de [dostęp 27.03.2021 r.] .
- Piotr Mazur Zarys historii szkoły, Kielce-Myślenice 2012
- Piotr Mazur Zawód nauczyciela w ciągu dziejóww Skrypt dla studentów z historii wychowania Chełm 2015
- Stanisław Achremczyk, Alojzy Szorc, Braniewo, Olsztyn 1995, s. 226
- Stanisław Achremczyk, Alojzy Szorc, Braniewo, Olsztyn 1995, s. 198
- Frankfurter journal, Heller & Rohm, 1834 [dostęp 27.03.2021 r.] (niem.).
- Jahres-Bericht über das Königliche Gymnasium zu Braunsberg, Ostern 1893
- Allgemeines Repertorium der neuesten in- und ausländischen Literatur für 1825, bei Carl Cnobloch, 1825 [dostęp 27.03.2021 r.] (niem.).
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Mateusz Wichary | Maciej Zięba (dominikanin) | Johann Friedrich Burg | Mariusz Rosik | Krzysztof Bojko (duchowny) | Piotr Sroczyński | Andrzej Siemieniewski | Ambrosius Moiban | Grzegorz Hejncze | Marek Połochajło | Johann Gottfried Scheibel | Jerzy Zawadzki (duchowny) | Robert Spiske | Jerzy Machnacz | Edyta Stein | Joachim Wanke | Andrzej Bosowski | Andrzej Małachowski | Ceslaus Gotthard von Schaffgotsch | Robert KälterOceń: Kornelius Burgund