Hans Alexander, urodzony w 1890 roku, to postać, która na stałe wpisała się w historię Niemiec. Był niemieckim żołnierzem oraz zaangażowanym działaczem kombatanckim, znanym z udziału w I wojnie światowej.
Po zakończeniu konfliktu stał się aktywnym członkiem Reichsbanneru, organizacji republikańskiej, która odgrywała istotną rolę w zapewnieniu stabilności politycznej w powojennych Niemczech. Jego życie zakończyło się tragicznie 2 września 1933 roku w Esterwegen, gdzie umarł, pozostawiając po sobie ślad w historii ruchu republikańskiego.
Życiorys
Hans Alexander przyszedł na świat w 1890 roku w rodzinie, która z tej racji była związana z żydowskim środowiskiem kupieckim, reprezentującym klasę średnią. Jego życie zawodowe związało się z przejęciem firmy, która powstała dzięki ojcu, zajmującej się handel odzieżą. W czasie I wojny światowej znalazł się na froncie, gdzie doznał poważnych ran, które wpłynęły na dalsze jego życie. Za swoją odwagę i poświęcenie został uhonorowany dwoma Żelaznymi Krzyżami oraz Złotym Krzyżem Zasługi Wojennej.
Po zakończeniu działań wojennych, wstąpił w związek małżeński z Gertrud Rohtgiesser. W 1920 roku na świat przyszła ich córka, Edith. Szybko po wojnie Wrocław, w którym mieszkał, zmagał się z powojennym kryzysem gospodarczym. Skutki polityczne powstania niepodległej Polski wpłynęły na detale lokalnej gospodarki, szczególnie przez izolację regionu od rynków Wielkopolski i Pomorza Gdańskiego, które stanowiły istotne źródło odbiorców dla produkcji odzieżowej oraz metalowej.
W tamtym czasie w społeczeństwie pojawiły się niebezpieczne narracje, które zalecały, że armia niemiecka przegrała wojnę z powodu zdrady ze strony Żydów. Narastające napięcia doprowadziły do ataków na Żydów i ich bliskich współpracowników, co z kolei skłoniło do powstania organizacji, która miała bronić ich praw. W listopadzie 1919 roku utworzył się Wrocławski Związek Rzeszy Żydowskich Żołnierzy Frontowych (Breslauer Bund Jüdischer Frontsoldaten), do którego Alexander postanowił dołączyć i aktywnie uczestniczył w jego przekazach.
Choć zazwyczaj powiązania Związku nie były polityczne, to zaangażowani członkowie łączyli się w szersze działania, w tym w tworzeniu Sztandaru Rzeszy Czarno-Czerwono-Złoty (Reichsbanner Schwarz-Ret-Gold), który w 1924 roku powstał w kontekście powstania organizacji paramilitarnej władz demokratycznych. Oddział wrocławski tej organizacji liczył około 15 tysięcy członków. Alexander, dzięki swoim umiejętnościom organizacyjnym i charyzmie, szybko zyskał uznanie, organizując szereg publicznych wydarzeń i przyciągając nowych członków. W szczególności prowadził pierwszą umundurowaną grupę w czasie wiecu, który odbył się na pl. Wolności.
Jego pozycja w Reichsbannerze wzrastała, a dzięki swoim szczególnym zdolnościom w komunikacji i wystąpieniach publicznych, media określiły go mianem „generała”. Alexander podejmował także działania zmierzające do nawiązania kontaktów z Polakami, organizując zaproszenie dla socjalistycznej senatorki Doroty Kłuszyńskiej, która odwiedziła Wrocław w 1927 roku. Warto również zauważyć, że czasami decydował się łamać zalecenia wyższych szczebli zarządu, np. gdy w 1928 roku wizytował miasto prezydent Paula von Hindenburg, Alexander odmówił udziału Reichsbanneru w ceremoniach z jego udziałem.
Niestety, jego aktywność i niezłomne cele nie pozostały bez konsekwencji, ponieważ 1 marca 1933 roku został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym KZ Dürrgoy na Tarnogaju. Po pewnym czasie przeniesiono go do obozu Esterwegen, gdzie 2 września 1933 roku został zastrzelony przez funkcjonariuszy SS, stając się pierwszym więźniem, który stracił życie w tym obozie. Po egzekucji jego zwłoki pozostawiono na dziedzińcu, będąc widoczne dla innych osadzonych. Jego pogrzeb na cmentarzu przy ul. Lotniczej we Wrocławiu stanowił ostatnią znaczącą manifestację antynazistowską w mieście.
Przypisy
- a b c d e BeataB. Maciejewska BeataB., Hans Alexander, czołowa postać w Breslau, 90 lat temu zamordowany przez nazistów. Przywracamy pamięć o nim [online], Wyborcza.pl, 02.09.2023 r. [dostęp 05.09.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Jan Chmielewski (polityk) | Dawid Jackiewicz | Lina Morgenstern | Ryszard Petru | Aldona Wiktorska-Święcka | Klara Kołodziejska | Jarosław Hyk | Witold Pahl | Friedrich Kospoth | Gabriel Beszłej | Czesław Borowczyk (polityk) | Karl Mache | Karol Przywara | Agnieszka Dziemianowicz-Bąk | Gottlieb Karl Lange | Konstanty Radziwiłł (ur. 1958) | Władysław Zarembowicz | Marek Twardowski (polityk) | Jerzy Terlecki | Marek Moszczyński (poseł)Oceń: Hans Alexander