Gideon Maria Gerlach to postać, która zapisała się w historii edukacji w Polsce. Urodził się 19 maja 1789 roku we Wrocławiu, a zmarł 21 stycznia 1845 roku w Braniewie.
Był renomowanym nauczycielem oraz dyrektorem zreorganizowanego gimnazjum, znanego jako Königlich-Katholisches Gymnasium, w Braniewie. Jego wpływ na kształcenie był znaczący, a jego doświadczenie oraz wiedza przyniosły wiele korzyści uczniom.
W trakcie swojej kariery, Gerlach pełnił również funkcję profesora historii oraz pedagogiki w seminarium duchownym Liceum Hosianum. Jego wkład w rozwój edukacji w regionie został dostrzegnięty i doceniony, co zaowocowało nadaniem mu tytułu Honorowego Obywatela Miasta Braniewa.
Życiorys
Urodziny Gideona Gerlacha miały miejsce 19 maja 1789 roku w Wrocławiu. Jego edukacja rozpoczęła się w lokalnym gimnazjum katolickim, a następnie kontynuował naukę na Uniwersytecie Leopoldina we Wrocławiu, gdzie zdobył pierwszy akademicki stopień – bakałarza filozofii. Po ukończeniu studiów wybrał się do Berlina, by rozwijać swoje zainteresowania. Tam również miał przyjemność uczestniczyć w wykładach takich autorytetów jak Friedrich August Wolf, Philipp Buttmann, Friedrich Schleiermacher oraz Johann Gottlieb Fichte.
Po półtora roku nauki w Berlinie, Gerlach powrócił, by podjąć pracę w gimnazjum w Braniewie, które w tamtym czasie przechodziło istotną reorganizację. W 1811 roku zamknięto Gimnazjum Akademickie, a 29 grudnia tegoż roku uruchomiono nową, zreformowaną instytucję (Königlich-Katholisches Gymnasium in Braunsberg), na czele której stanął Johann Schmülling.
W 1815 roku, Gideon zdobył stopień doktora na Uniwersytecie w Królewcu, co było wymagane do objęcia stanowiska starszego nauczyciela (Oberlehrer). Jego sposób nauczania oraz charyzma przysporzyły mu wielu zwolenników i uznania wśród przełożonych. Warto zaznaczyć, że odrzucił propozycję pracy w gimnazjum w Koblencji.
W 1818 roku, z inicjatywy biskupa warmińskiego Józefa von Hohenzollerna, przy Gimnazjum Akademickim powołano do życia seminarium, które nazwano Liceum Hosianum. To właśnie do tego liceum przyjmowani byli absolwenci gimnazjum pragnący wstąpić w stan duchowny. Gerlach objął w nim stanowisko profesora historii oraz pedagogiki. W 1827 roku, po awansie dyrektora Schmüllinga na rektora seminarium duchownego w Münster, Gerlach został pierwszym nauczycielem, a tym samym dyrektorem tej instytucji.
Od tamtej pory zarządzał Liceum Hosianum aż do swojej śmierci, która miała miejsce 21 stycznia 1845 roku. W swoim dorobku posiadał wiele wydanych wykładów, był również współautorem historii szkoły oraz podręcznika „Lesebuch für die Schulen Ermlands”, przygotowanego wspólnie z profesorem Schmüllingiem. W uznaniu swoich zasług, król odznaczył go Orderem Orła Czerwonego IV Klasy. Dodatkowo, w 1837 roku, w podziękowaniu za jego wkład w rozwój społeczności Braniewa, przyznano mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Braniewa.
Publikacje w programach rocznych szkoły (Programm Braunsberg Gymnasium)
Na przestrzeni swojego zaangażowania w edukację, Gideon Gerlach stworzył wiele dzieł, które znacząco wpłynęły na rozwój programu nauczania w Braunsberg Gymnasium. Oto lista jego publikacji, które ukazały się w rocznych programach szkoły:
- Über die Kunstseite der Gymnasialbildung, Braunsberg 1825,
- Geschichte des Gymnasiums zu Braunsberg. 1. Abschnitt, Braunsberg 1830,
- Geschichte des Gymnasiums zu Braunsberg. 2. Abschnitt, Braunsberg 1832,
- Geschichte des Gymnasiums zu Braunsberg. 3. Abschnitt: Von der Aufhebung der Gesellschaft Jesu bis zur Erneuerung des Gymnasiums im Jahre 1811, Braunsberg 1837,
- Pädagogische Briefe, Braunsberg 1839,
- Rede, gehalten bei der zum Gedächtnis Sr. Hochsel. Majestät des Königs Friedrich Wilhelm III. begangenen Trauerfeier, Braunsberg 1840,
- Analecta carminum Joannis de Curiis Dantisci, Braunsberg 1841,
- Sendschreiben an die Eltern und Angehörigen unserer Schüler, Braunsberg 1843.
Przypisy
- a b Kössler, Franz Personenlexikon von Lehrern des 19. wieku, 18.12.2007 r.
- Buchholz: Braunsberg im Wandel der Jahrhunderte - Kap. 9 [online], www.braunsberg-ostpreussen.de [dostęp 17.12.2017 r.]
- Joseph Bender, Geschichte Der Philosophischen Und Theologischen Studien in Ermland, 1868, s. 151
- Joseph Bender, Geschichte Der Philosophischen Und Theologischen Studien in Ermland, 1868, s. 136
- Nachrichten über das Königliche Katholische Gymnasium in Braunsberg betreffend das Schuljahr 1826/27, Braniewo 1827, s. 26
- Neue Jahrbücher für Philologie und Paedagogik, Lipsk 1843, s. 218
- Leipziger repertorium der deutschen und ausländischen literatur, Leipzig 1845
- Das Akademische Gymnasium 1772–1811 von Berhard-Maria Rosenberg, w: Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands, 30 (1966), s. 552
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Marek Hałub | Natalia Aleksiun | Richard Sadebeck | Jan Misiewicz (fizyk) | Tadeusz Kuczyński (przyrodnik) | Czesław Karkowski | Maciej Mróz | Carl Hintze | Marek Mutor | Zdzisław Julian Winnicki | Maciej Zworski | Krystian Kiełb | Frank Damrosch | Felix Hausdorff | Paul Sorauer | Alexander Sadebeck | Włodzimierz Gromski | Beata Ociepka | Jan Harasimowicz | Norbert EliasOceń: Gideon Gerlach