Pręgierz we Wrocławiu

Wzniesiony w warsztacie kamieniarskim Gauskego i Preusse'a, pręgierz jest doskonałym przykładem umiejętności architektonicznych i kamieniarskich swojego czasu. Architekt Preusse, pochodzący z Saksonii, był również autorem wielu elementów wystroju ratusza, co dodaje kolejnego wymiaru historycznego całej konstrukcji.

Obiekt osadzony jest na trzystopniowym cokole i wykonany z piaskowca. Ma kształt czworobocznego słupa, na którym spoczywa pięcioboczna, ażurowa latarnia, zwężająca się ku górze. Na szczycie pręgierza zamontowano figurkę kata, przedstawiającego Rolanda, trzymającego miecz i pęk rózg, o wysokości siedemdziesięciu centymetrów. Ponad nim znajduje się metalowa chorągiewka z literą "W", dodająca pręgierzowi charakterystycznego wyglądu.

Na przestrzeni lat pręgierz stał się świadkiem wielu niełatwych momentów. Ostatnia publiczna egzekucja miała miejsce w połowie XVIII wieku, a praktyka chłosty była stosowana jeszcze pod koniec XIX wieku. Według legendy, pod tym miejscem miały być wychłostane takie osobistości, jak Wit Stwosz, oskarżony o sfałszowanie weksla. Istotnym punktem w historii obiektu było również usunięcie metalowych uchwytów w 1848 roku oraz nieudana próba zburzenia pręgierza w 1852 roku, na co sprzeciwił się król Prus Fryderyk Wilhelm IV.

Warto wspomnieć, że pręgierz był narażony na różnego rodzaju zniszczenia. Na przykład w lutym 1925 roku wiatr strącił rzeźbę kata, co uszkodziło konstrukcję. Po tym incydencie na zlecenie miasta, Karl Ulbrich zajął się jej remontem, a rzeźba figury została powierzona Reinhardowi Hilgerowi. Ślady historii są również widoczne w latach II wojny światowej, kiedy to w lutym 1945 roku przegrał walkę z niszczącym żywiołem i został rozebrany w kwietniu 1947 roku, z częściami przeniesionymi do Muzeum Architektury.

Rekonstrukcja pręgierza była planowana kilkakrotnie, a ostatecznie zrealizowana między latami 80. XX wieku w oparciu o dokumentację z poprzednich lat i szczegółowe badania, w tym szkice i fotografie. 30 grudnia 1985 roku odbyło się oficjalne odsłonięcie zrekonstruowanego pręgierza, a przedstawiająca kata figurka została umieszczona na swoim miejscu dopiero w 2002 roku, czerpiąc inspirację z rysunków Albrechta Dürera.