Kamienica przy ulicy Szewskiej 50-51 we Wrocławiu


Kamienica usytuowana przy ulicy Szewskiej 50-51, znana jako dawny Institut für Notleidende Handlungsdiener, jest obecnie siedzibą Uniwersytetu Wrocławskiego. Budynek ten, będący częścią historycznego dziedzictwa Wrocławia, przekształcił się w ważny ośrodek akademicki, w którym odbywają się różnorodne działalności naukowe oraz edukacyjne.

Obecnie w tym miejscu mieści się nie tylko Uniwersytet Wrocławski, ale także Instytut Kulturoznawstwa, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej oraz Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego. Dzięki temu kamienica pełni kluczową rolę w wrocławskim środowisku akademickim, przyczyniając się do rozwoju wiedzy oraz badań w różnych dziedzinach naukowych.

Historia

Od połowy XVI wieku na tej działce znajdował się budynek, który był ustawiony kalenicowo względem ulicy. W roku 1805 nastąpiła przebudowa na trzykondygnacyjną kamienicę, charakteryzującą się klasycystyczną, siedmioosiową fasadą. Nad pierwszą kondygnacją umieszczono fryz, który był podzielony na trzy części i przedstawiał Chonosa w towarzystwie muzy Talii oraz dwunastu tańczących muz. Niestety, w 1904 roku budynek został zburzony, a w jego miejsce powstała nowa kamienica z czworokątnym dziedzińcem. Projektem zajmował się niemiecki architekt Max Kessel, który jest również autorem projektu domu handlowego Gottsteina, zlokalizowanego przy ulicy Ruskiej 3/4.

W nowym budynku znalazł swoją siedzibę Institut für Notleidende Handlungsdiener, który został założony w 1773 roku przez wrocławskich kupców. Instytucja ta miała na celu zapewnienie zabezpieczenia socjalnego dla osób, które straciły pracę, stały się niezdolne do pracy z powodu kalectwa lub długotrwałej choroby. Z biegiem lat, z powodu rozwoju i zwiększania swego kapitału, instytut zaczął również udzielać wsparcia nowym kupcom, którzy przybywali do Wrocławia z zamiarem podjęcia pracy w mieście, o ile posiadali odpowiednie referencje.

Instytut oferował kompleksową opiekę medyczną, zabezpieczenie emerytalne oraz pokrywał koszty pogrzebu swoich członków. Dzięki temu stanowił istotny element systemu wsparcia dla lokalnych kupców, a jego działalność miała znaczący wpływ na społeczność Wrocławia.

Opis architektoniczny

Nowa budowla charakteryzowała się pięcioma kondygnacjami, z niższymi skrzydłami po obu stronach. Jej osiem osi elewacja była wykończona piaskowcem, który nadawał jej elegancki wygląd, a całość uzupełniały secesyjne detale.

W układzie budynku wyróżniają się trzykondygnacyjne ryzality, które znajdują się w drugiej oraz siódmej osi. W centralnej części budowli umieszczono portal zdobiony godłem oraz datą założenia towarzystwa, co podkreśla jego historyczną wartość.

W jego wnętrzu mieściły się różnorodne przestrzenie, takie jak sale klubowe, restauracyjne, w tym znana restauracja „Kaufmannsheim”, a także biura i mieszkania.

Po 1945

W 2008 roku przeprowadzono kompleksowy remont kamienicy, który obejmował szczegółowe prace nad wnętrzem oraz strukturą budynku. Wyremontowana została także elewacja frontowa, co znacznie poprawiło estetykę obiektu. W trakcie prac zadbano również o zachowanie historycznych fryzów, które są cennym elementem architektonicznym.

Fryz Chronosa

W roku 1904 rozpoczęto budowę nowego obiektu, w wyniku której dotychczasowy fryz został przeniesiony na tylną fasadę. Został on stworzony przez ucznia Berlińskiej Szkoły Rzeźbiarskiej, który pracował pod kierunkiem słynnego niemieckiego artysty Johanna Gottfrieda Schadowa. Motyw fryzu to tańczące Nereidy, które otaczają greckiego boga personifikującego czas – Chronosa, oraz muzę komedii i poezji – Talię.

Fryz ten jest również związany z jedną z popularnych wrocławskich legend z XIX wieku, która opowiada historię lekkomyślnych córek ubogiej wdowy. Zgodnie z opowieścią, te młode panny były znane jako wietrznice, które chętnie spędzały czas na tańcach oraz w towarzystwie kawalerów. Ich pragnienie zabawy było tak silne, że w jednym z Wielkich Piątków, gdy ich matka zamknęła je w izdebce, postanowiły uciec przez okno. Niestety, gdy stanęły na gzymsie, silny powiew wiatru sprawił, że zamieniły się w kamień.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Fryz po remoncie na fotopolska.pl.
  3. a b c Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 390.
  4. Chądzyński 2009 ↓, s. 111.
  5. Harasimowicz (red.) 2006 ↓, s. 307.

Oceń: Kamienica przy ulicy Szewskiej 50-51 we Wrocławiu

Średnia ocena:4.58 Liczba ocen:21